0
988
Gmina wydzierżawiła lokal na sklep spożywczy. Dzierżawca poniósł wydatki na rzecz podniesienia wartości lokalu (montaż systemu alarmowego i systemu klimatyzacyjnego), sporządził protokół z wykonania prac i przeniósł na Wydzierżawiającego prawo własności do systemu alarmowego i systemu klimatyzacyjnego. Strony ustaliły, iż kwota poniesionych przez Dzierżawcę wydatków zostanie zaliczona w poczet czynszu dzierżawnego należnego za 6 miesięcy, począwszy od listopada 2014. Czy Gmina powinna wystawiać faktury sprzedaży z tytułu dzierżawy lokalu za te miesiące, za które nie otrzyma należności i czy powinna odprowadzić należny VAT?
ODPOWIEDŹ
Tak, pomimo braku fizycznego przelewu należności, Gmina jest obowiązana wystawić faktury sprzedaży i odprowadzić należny podatek.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel (art.7 ust.1 ustawy o VAT), natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art.8 ust.1 ustawy). W oparciu o przytoczone powyżej definicje należy uznać, że Dzierżawca dokonał na rzecz Gminy dostawy towarów – przeniósł on bowiem na Gminę prawo własności systemów: alarmowego i klimatyzacyjnego. Natomiast Gmina świadczy na rzecz Dzierżawcy usługę dzierżawy lokalu. Co więcej, usługa dzierżawy nie podlega wyłączeniu z zakresu opodatkowania VAT na mocy art.15 ust.6 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż jest to usługa świadczona w oparciu o umowę cywilnoprawną.
Pozostaje jeszcze kwestia odpłatności wzajemnych świadczeń. Pomimo tego, że w wyniku tych czynności nie następuje fizyczny przelew należności, świadczenia te należy uznać za odpłatne. Następuje tu bowiem wymiana towaru (systemy: alarmowy i klimatyzacyjny) w zamian za usługę (sześciomiesięczna dzierżawa lokalu), a zatem dochodzi do wymiany barterowej. Umowa barterowa, pomimo braku rozliczenia w pieniądzach, ma charakter umowy odpłatnej, co potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego, który w wyroku o sygnaturze I CK 210/04 z 23 września 2004 roku uznał, że umowa barterowa, będąc nienazwaną, o cechach zbliżonych do umowy zamiany jest konsensualna, odpłatna i wzajemna.
Zatem obie z opisanych czynności (dostawa systemów oraz dzierżawa lokalu) są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT i jako takie, zgodnie z art.106b ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, powinny być udokumentowane fakturami, jeżeli strony umowy są czynnymi podatnikami VAT.
Należy zauważyć, że dla Gminy odpłatnością za sześciomiesięczną usługę dzierżawy jest dostawa systemów: alarmowego i klimatyzacyjnego, dokonana przez Dzierżawcę. W momencie przeniesienia własności tych systemów na Gminę następuje niejako zaliczkowa płatność za usługę dzierżawy. Jednakże, zgodnie z art.19a ust.8 ustawy o VAT otrzymanie zaliczki nie rodzi obowiązku podatkowego w przypadku tej usługi. W tym przypadku, zgodnie z art.19a ust.5 pkt 4 lit.b i ust.7 w powiązaniu z art.106i ust.3 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności. Jeżeli zatem z umowy pomiędzy Gminą a Dzierżawcą wynika termin płatności miesięcznego czynszu dzierżawy, to, jeżeli Gmina wystawi fakturę za miesięczny czynsz przed upływem tego terminu, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury.
Ewa Konarska
