0
1160
W spółce została przeprowadzona kontrola, w wyniku której wszczęto postępowanie podatkowe. Urząd Skarbowy w roku 2012 wydał decyzję określając zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 rok. Spółka uregulowała całość należności i jednocześnie, nie zgadzając się z postanowieniami decyzji wniosła odwołanie. Organ II instancji w 2013 roku wydał decyzję, której skutkiem była zmiana wysokości wcześniej uiszczonego podatku (zwiększenie zobowiązania podatkowego). Czy takie postępowanie jest prawidłowe?
ODPOWIEDŹ
Organ II instancji nie mógł określić zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 rok orzekając w roku 2013, gdyż zobowiązanie podatkowe, którego dotyczy wydana decyzja przedawniło się z dniem 31 grudnia 2012 roku.
UZASADNIENIE
Szczegółowe zasady przedawnienia zobowiązań podatkowych zostały określone w art.70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (O.p.). Na podstawie wskazanego artykułu zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Z powyższego wynika, iż bieg przedawnienia zobowiązania podatkowego rozpoczyna się się z pierwszym dniem następnego roku po roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a kończy się z upływem 5 lat od tego dnia. Z momentem upływu terminu przedawnienia zobowiązanie podatkowe wygasa i tym samym nie istnieje stosunek prawny pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Zatem w przedstawionym przez Państwa pytaniu należy zauważyć, iż Organ II instancji, określając zobowiązanie podatkowe w zakresie podatku dochodowego za 2006 rok, w decyzji wydanej w roku 2013, orzekał w okresie po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. W związku z powyższym, w przedstawionej sprawie podstawowe znaczenie ma ustalenie, czy w świetle art.70 §1 i art.208 §1 O.p. Organ II instancji miał prawo orzekać o wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 rok, które wygasło wskutek zapłaty (art.59 §1 pkt 1 O.p.).
Opisana powyżej kwestia budziła wiele wątpliwości, dlatego też stała się przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. W wielu decyzjach organy orzekały, że zapłata podatku przed upływem przedawnienia, powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na podstawie art.59 §1 pkt 1 O.p., więc termin przedawnienia już nie biegnie, a organ odwoławczy może w czasie praktycznie nieograniczonym wydać jedną z decyzji wymienionych w art.233 §1 i §2 O.p., z tym jednak warunkiem, iż organ nie może określić podatku w kwocie wyższej od zapłaconej. W kwestii tej wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów, który w wyroku z dnia 28 czerwca 2010 roku o sygn. akt I FPS 5/09 orzekł, że „w sytuacji, gdy zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług wygasło w skutek zapłaty (art.59 §1 pkt 1 O.p.), nie można po upływie terminu przedawnienia określonego w art.70 §1 O.p., wbrew interesowi prawnemu podatnika, orzekać o wysokości tego zobowiązania podatkowego”. Sąd argumentował, iż bezsprzeczne jest to, że po upływie terminu przedawnienia określonego w art.70 §1 O.p., w sytuacji gdy zobowiązanie podatkowe wcześniej nie wygasło na skutek jego zapłaty, niedopuszczalne jest wydawanie decyzji określającej zobowiązanie podatkowe „W związku z powyższym nie można przyjąć (...), że wpłata podatku stwarza taki stan prawny, iż organ podatkowy nabywa prawo do wydawania decyzji bez żadnych ograniczeń czasowych. Okoliczność, że podatnik wpłacił podatek, nie może w tak znaczący sposób pogorszyć sytuacji prawnej tego podmiotu w porównaniu z podatnikiem, który nie zrealizował swojego obowiązku podatkowego. Wykładnia przepisu art.70 §1 O.p. nie może dyskryminować podatnika, który wywiązuje się ze swoich obowiązków uiszczając daninę publicznoprawną, a preferować podatników, którzy tych obowiązków nie realizują.” Powyższe stanowisko potwierdził również siedmioosobowy skład sędziowski w podjętej uchwale o sygnaturze nr I FPS 1/12 z 3 grudnia 2012 roku.
Zatem obecnie nie ma wątpliwości, że prowadzenie postępowania podatkowego po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest bezprzedmiotowe. Nie powinno być wszczynane postępowanie, wszczęte zaś powinno zostać umorzone. Stosownie do treści art.208 §1 O.p. w sytuacji, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.
Reasumując, Organ II instancji nie mógł prowadzić postępowania podatkowego, w wyniku którego określił zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 rok, orzekając w decyzji w roku 2013, gdyż zobowiązanie to przedawniło się z dniem 31 grudnia 2012 roku. Jeśli Organ II instancji nie zdążył orzec przed upływem przedawnienia określonego zobowiązania podatkowego, mógł wyłącznie wydać decyzję o umorzeniu tego postępowania.
Dagmara Kamieńska
