0
906
Zawarliśmy z serwisantem umowę na naprawę maszyny. Maszyna nie została naprawiona (serwisant stwierdził: starałem się, ale nie dałem rady). Pomimo to, serwisant wystawił nam fakturę za usługę (naprawa maszyny wraz z dojazdem). Czy w kontekście art. 88 ust 3a pkt 4, który stwierdza że faktury za czynności, które nie zostały wykonane nie dają prawa do odliczenia VAT muszę zapłacić za usługę? Czy mogę nie przyjąć takiej faktury?
ODPOWIEDŹ
Jeżeli w umowie nie zostało zawarte zastrzeżenie, że zapłata za usługę nastąpi np. dopiero po naprawieniu maszyny, to wówczas firma ma obowiązek dokonania zapłaty ceny w terminie określonym na fakturze. Firmie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z tej faktury, jeżeli maszyna służy sprzedaży opodatkowanej VAT.
UZASADNIENIE
W myśl ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (K.c.) zapłata ceny lub wynagrodzenia jest świadczeniem wzajemnym, a powstrzymanie się z jego wykonaniem jest możliwe gdy:
- wierzyciel odmawia pokwitowania, dłużnik może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego. (art.463 K.c.),
- wierzyciel odmawia zwrotu dokumentu stwierdzającego zobowiązanie lub uczynienia na nim odpowiedniej wzmianki (w sytuacji gdy wierzyciel ma interes w zachowaniu dokumentu, w szczególności gdy świadczenie zostało spełnione tylko częściowo, dłużnik może żądać uczynienia odpowiedniej wzmianki na dokumencie), albo pisemnego oświadczenia o utracie dokumentu, dłużnik może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, albo złożyć jego przedmiot do depozytu sądowego (art.465 §1 i 3 K.c.),
- świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego (art.488 § 2 K.c.),
- jedna ze stron obowiązana jest spełnić świadczenie wzajemne wcześniej, a spełnienie świadczenia przez druga stronę jest wątpliwe ze względu na jej stan majątkowy, strona zobowiązana do wcześniejszego świadczenia może powstrzymać się z jego spełnieniem, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego lub nie da zabezpieczenia (art. 490 § 1 K.c.).
Natomiast określone w art. 88 ust. 3a ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług przypadki, w których faktura nie stanowi podstawy do odliczenia VAT związane są z takimi nieprawidłowościami, które mogłyby przyczynić się do nadużyć w tym zakresie.
Jak wynika bowiem z art. 88 ust 3a pkt 4 lit.a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności. Analizując treść tego przepisu należy przyjąć, że dotyczy on przypadków wystawiania tzw. pustych faktur.
W przedstawionym przypadku, serwisant podjął się naprawy maszyny, jednak z nieokreślonych przyczyn naprawa ta nie powiodła się. Za usługę (dojazd plus czynności zmierzające do naprawy maszyny) została wystawiona faktura i naliczony VAT. Jeżeli w umowie strony nie zastrzegły, iż wykonanie umowy nastąpi w momencie skutecznej naprawy maszyny, to w analizowanym przypadku doszło do wykonania usługi, a wystawiona faktura dokumentuje faktycznie wykonane czynności.
Tym samym, gdy nie miały miejsca sytuacje wynikające z przytoczonych regulacji Kodeksu cywilnego, a firma w umowie z kontrahentem nie zawarła zastrzeżenia, że zapłata nastąpi dopiero po należytym wykonaniu usługi, to jest zobowiązana do zapłaty należności w uzgodnionym terminie, pomimo niezadowalającego efektu jej wykonania.
Podatnikowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w przedmiotowej fakturze, jeżeli maszyna służy sprzedaży opodatkowanej VAT.
Należy zauważyć, iż przyjęcie faktury i odliczenie podatku z niej wynikającego, nie zamyka podatnikowi drogi do dochodzenia swoich praw w postępowaniu cywilnym.
Emilia Wach
