Zapłata zaliczki a opodatkowanie nieodpłatnie wydanych towarów

ODPOWIEDŹ

Wydanie towarów reklamowych klientom powinno zostać opodatkowane w rozliczeniu za okres, kiedy przedstawiciele handlowi firmy faktycznie wydadzą je klientom, w wartości odpowiadającej wartości faktycznie wydanych towarów.

UZASADNIENIE

W myśl art.5 ust.1 pkt 1 oraz art.7 ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług nieodpłatne wydanie towarów, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego, podlega opodatkowaniu VAT. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy nieodpłatnie wydawane są prezenty o małej wartości i próbki. Przypomnijmy, że za prezenty o małej wartości uważane są przekazywane jednej osobie towary:

1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;

2. których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł (art.7 ust.4 ustawy o podatku od towarów i usług).

Za próbkę natomiast, w myśl art.7 ust.7 ustawy uważa się identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:

1. ma na celu promocję tego towaru oraz

2. nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Opodatkowaniu VAT, zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, nie podlega również nieodpłatne wydanie towarów, które nie mają dla obdarowanego charakteru konsumpcyjnego (nie powodują u obdarowanego żadnego przysporzenia majątkowego), takich jak cenniki, katalogi czy ulotki (patrz orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygnaturze I FSK 1201/10 z 28 lipca 2011 roku). Zakładam, że towary przekazywane przez Czytelnika nie stanowią żadnej z wymienionych powyżej kategorii produktów, a zatem ich nieodpłatne wydanie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Obowiązek podatkowy z tytułu nieodpłatnego wydania towarów powstaje na zasadach ogólnych, określonych w art.19a ust.1 ustawy o VAT, z chwilą dokonania dostawy tych towarów. Należy jednak zauważyć, że w opisanej w pytaniu sytuacji za moment dokonania dostawy towarów przez przedsiębiorstwo Czytelnika należy rozumieć moment wydania towarów przez przedstawiciela handlowego klientowi, a nie moment wydania towarów przez agencję reklamową przedstawicielowi. Zatem u Czytelnika obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wydania towarów przez handlowców klientom.

Sama zapłata zaliczki agencji reklamowej nie rodzi obowiązku podatkowego po stronie przedsiębiorstwa Czytelnika. Przedsiębiorstwo ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury zaliczkowej w takim zakresie, w jakim towary, na których rzecz jest wpłacana zaliczka, będą służyły wykonywaniu przez nie czynności opodatkowanych VAT, w rozliczeniu za okres, w którym łącznie zostaną spełnione dwa warunki: zostanie zapłacona zaliczka oraz przedsiębiorstwo będzie w posiadaniu oryginału faktury dokumentującej wpłaconą zaliczkę. Przedsiębiorstwo ma również prawo do odliczenia podatku z faktury za towary otrzymane od agencji w grudniu, w wysokości wynikającej z faktury, w miesiącu w którym łącznie zostaną spełnione następujące warunki: firma otrzyma oryginał faktury i towary, których wydanie faktura dokumentuje (art.86 ust.1, ust.10, ust.10b pkt 1 i ust.10c ustawy o podatku od towarów i usług).

W tym miejscu może rodzić się pytanie czy Czytelnik faktycznie ma prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez agencję reklamową, skoro, jak niejednokrotnie pisaliśmy w naszym piśmie, organa podatkowe, powołując się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 7 października 2010 roku w połączonych sprawach C-53/09 i C-55/09, odmawiają podatnikom prawa do odliczenia VAT z faktur wystawianych przez agencje marketingowe w części odpowiadającej wartości wydanych towarów. Zdaniem Redakcji, w opisanej w pytaniu sytuacji przytoczony powyżej wyrok nie ma zastosowania i Czytelnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT na zasadach ogólnych. Orzeczenie to dotyczyło bowiem sytuacji, kiedy agencje marketingowe wydawały towary bezpośrednio klientom podatników. W takiej sytuacji organa podatkowe, w ślad za TSUE, uznawały, że podatnicy nie są podmiotami, na rzecz których dokonywana jest dostawa towarów, a jedynie osobami trzecimi dokonującymi zapłaty za towary dostarczane innym podmiotom, a zatem nie przysługuje im prawo do odliczenia VAT z faktur od agencji marketingowych w części odpowiadającej wartości wydanych towarów. W opisanej w pytaniu sytuacji dzieje się jednak inaczej – agencja reklamowa dostarcza towary przedstawicielom handlowym, którzy są pracownikami przedsiębiorstwa Czytelnika i to ci pracownicy decydują kiedy i w jakiej ilości wydać towary innym podmiotom. Mamy tu zatem wyraźnie do czynienia z dwoma dostawami – jedną odpłatną z agencji na rzecz przedsiębiorstwa Czytelnika, a drugą, nieodpłatną, dokonaną przez pracowników przedsiębiorstwa na rzecz klientów.

Zgodnie z art.29a ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku nie-odpłatnej dostawy towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Zatem w opisanej w pytaniu sytuacji przedsiębiorstwo Podatnika ma obowiązek opodatkowania nieodpłatnego wydania towarów klientom w rozliczeniu za okres, w którym towary zostały wydane, a podstawą opodatkowania będzie wartość towarów faktycznie wydanych klientom przez pracowników przedsiębiorstwa.

Przykład

Firma X zamówiła w agencji reklamowej towary z logo o łącznej wartości netto 100.000 zł (wartość brutto 123.000 zł). Na mocy umowy z Agencją 7 grudnia 2015 roku Firma X wpłaciła na rzecz Agencji kwotę 61.500 zł zaliczki na poczet dostawy powyższych towarów. Kwota ta stanowiła 50% wartości zamówionych towarów. 8 grudnia Agencja wystawiła fakturę zaliczkową na wartość netto 50.000zł, VAT 11.500 zł. Firma X otrzymała fakturę 11 grudnia 2015, w związku z czym ma prawo do odliczenia VAT z faktury zaliczkowej w rozliczeniu za grudzień 2015. 14 grudnia Agencja wysłała przedstawicielom handlowym Spółki towary o łącznej wartości netto 40.000 zł (49.200 brutto), a 21 grudnia towary o wartości netto 30.000zł (36.900 brutto). 31 grudnia Agencja wystawiła na rzecz Firmy X fakturę za towary wydane w grudniu, wartość do zapłaty pomniejszając o 50% z tytułu otrzymanej zaliczki. Wartość netto wydanych towarów wynosiła 70.000 zł, VAT 16.100 zł. Po pomniejszeniu kwot o 50% z tytułu otrzymanej zaliczki podstawa opodatkowania na fakturze wyniosła 35.000 zł, VAT 8.050 zł, kwota do zapłaty 43.050zł. Pozostała część zaliczki pozostała do rozliczenia z dalszymi wydaniami towarów. Firma X otrzymała fakturę w styczniu 2016. Firma może odliczyć VAT w rozliczeniu za styczeń 2016, w kwocie 8.050zł.

W grudniu 2015 roku przedstawiciele handlowi Firmy wydali klientom towary reklamowe o łącznej wartości netto 60.000 zł. Firma powinna opodatkować to wydanie w rozliczeniu za grudzień 2015 roku. Podstawą opodatkowania będzie 60.000 zł, VAT należny to 13.800zł. Pozostałe towary zostaną wydane i opodatkowane w styczniu.

Podstawa prawna: art.5 ust.1 pkt 1, art.7 ust.2, 4 i 7, art.19a ust.1, art.29a ust.2, art.86 ust.1, ust.10, ust.10b pkt 1 i ust.10c ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

Ewa Konarska