0
959
Gmina jest uprawniona do odliczenia odpowiedniej części VAT naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w związku ze zmianą przeznaczenia środka trwałego.
Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej nr IPTPP1/443-291/12-2/RG z dnia 06 lipca 2012 roku.
Sytuacja podatnika
Wnioskodawca – Gmina – zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest budowa infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej na obszarach położonych na terenie Gminy. W ramach realizacji inwestycji w zakresie wodociągów oraz kanalizacji sanitarnej Gmina występowała w charakterze inwestora. Gmina nie jest jednak dostawcą usług w zakresie odprowadzania ścieków i zaopatrzenia w wodę mieszkańców oraz przedsiębiorców działających na terenie Gminy. Działalność taka początkowo prowadzona była przez Zakład Usług Komunalnych, który był oddzielnym podatnikiem VAT jako zakład komunalny Gminy. W roku 2008 Zakład został zlikwidowany a jego majątek został przekazany do nowo utworzonej spółki komunalnej Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. Obecnie na terenie Gminy to Spółka świadczy usługi w powyższym zakresie. Tym samym początkowo ww. sprzedaż usług dla celów podatku VAT rozliczana była przez Zakład a obecnie przez Spółkę, która także jest oddzielnym czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotowe inwestycje wodociągowe i kanalizacyjne zakończone (wybudowane i odebrane na podstawie protokołów odbioru) w latach 2007 - 2010. Faktury zakupowe związane z realizacją tych inwestycji Gmina otrzymywała w latach 2007 - 2010, tj. także w latach poprzedzających zakończenie danej inwestycji i oddanie jej do użytkowania. Poszczególne odcinki sieci kanalizacyjnej miały wartość początkową przekraczającą 15.000 zł i są traktowane dla celów księgowych jako oddzielne środki trwałe. Poszczególne odcinki kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej, były oddawane do użytkowania w momencie ich ostatecznego wykonania przez wykonawcę i odebrania na podstawie końcowych protokołów odbioru robót. W tym momencie dana inwestycja stanowi już część sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej, jest formalnie uznana za w pełni funkcjonalną i może być użytkowana zgodnie ze swoją funkcją. Oddanie do użytkowania nastąpiło w latach 2007 – 2010.
Infrastruktury były bezumownie i bez wynagrodzenia używane przez Zakład a następnie przez Spółkę. Infrastruktura ta stanowi od momentu powstania majątek Gminy, w szczególności nie została ona przekazana Zakładowi jako jego mienie ani w trwały zarząd, ani też nie została wniesiona aportem bądź sprzedana Spółce.
W dniu 23 grudnia 2011 roku została zawarta umowa odpłatnej dzierżawy tego majątku (Infrastruktury). Przewiduje ona miesięczne okresy rozliczeniowe za używanie i pobierania pożytków, z tytułu których Spółka zobowiązana jest uiszczać miesięcznie wynagrodzenie na rzecz Gminy. Przekazanie Infrastruktury do używania i pobierania pożytków przez Spółkę w ramach dzierżawy nastąpiło 1 grudnia 2011 roku, w związku z czym umowa przewiduje jako pierwszy okres rozliczeniowy okres od 1 grudnia 2011 r. do 31 grudnia 2011 roku. Termin płatności za pierwszy okres rozliczeniowy upłynął 30 grudnia 2011 roku. Z tytułu pierwszego okresu rozliczeniowego Gmina wystawiła fakturę VAT 27 grudnia 2011 roku, a należne jej wynagrodzenie zostało powiększane o podatek VAT obliczony zgodnie z właściwą stawką. Dla kolejnych okresów rozliczeniowych termin płatności został ustalony na koniec każdego miesiąca kalendarzowego, a Gmina wystawia fakturę VAT najpóźniej ostatniego dnia danego miesiąca (np. za styczeń 2012 faktura została wystawiona 16 stycznia 2012 roku). Gmina dotychczas nie odliczyła podatku naliczonego związanego z realizacją przedmiotowych inwestycji (Infrastruktury).
W związku z powyższym, Podatnik zwrócił się do Dyrektora Izby Skarbowej z pytaniami:
Czy w związku z zawarciem umowy dzierżawy ze Spółką Gminie będzie przysługiwało prawo do dokonania odpowiedniej korekty zgodnie z art. 91 ust. 7 i 7a w związku z art. 91 ust. 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług.
Czy w przypadku podatku naliczonego związanego z inwestycjami dotyczącymi kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT długość okresu korekty wieloletniej wynosić będzie 5 lat i tym samym kwota rocznej korekty podatku naliczonego po zmianie przeznaczenia, będzie wynosiła 1/5 podatku naliczonego wykazanego na wszystkich fakturach zakupowych związanych z danym środkiem trwałym.
Który rok należy przyjmować za pierwszy rok okresu korekty wieloletniej zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, w szczególności w odniesieniu do podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych otrzymanych w latach wcześniejszych aniżeli rok oddania do użytkowania danego środka trwałego, tj. czy będzie to rok otrzymania poszczególnych faktur, czy też będzie to dla wszystkich faktur dotyczących danej inwestycji rok jej zakończenia i oddania do użytkowania bez względu na moment otrzymania faktur.
Czy w konsekwencji zmiany przeznaczenia Infrastruktury i zawarcia w grudniu 2011 roku podlegającej VAT umowy dzierżawy ze Spółką, Gminie będzie przysługiwać prawo do dokonania wieloletniej korekty podatku naliczonego w deklaracji VAT za styczeń 2012 roku, w części związanej z ww. środkami trwałymi, przypadającej zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT na rok 2011 rok (wysokość tych kwot stanowi przedmiot pytania nr 2).
Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej
Organ podatkowy wskazał, iż z obowiązujących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto organ podatkowy zwrócił uwagę na przepisy ustawy o samorządzie gminnym, z których wynika, że zadania obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego i z tego tytułu podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Zwolnienie od podatku jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych). Natomiast w sytuacji, gdy gminy świadczą usługi na podstawie umów cywilnoprawnych zwolnienie z opodatkowania jest wyłączone. Oddanie przez Wnioskodawcę w ramach umowy dzierżawy, tj. czynności cywilnoprawnej, innemu podmiotowi nieruchomości skutkuje uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie Wnioskodawcy. Umowa dzierżawy jest umową cywilnoprawną, a więc zawarcie jej przez jednostkę samorządu terytorialnego (tj. Gminę) podlega wyłączeniu ze zwolnienia od podatku VAT. A zatem, po zawarciu umowy dzierżawy Wnioskodawca będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Organ podatkowy po analizie przepisów art. 90 i art. 91 ustawy o VAT wskazał, że w przypadku zmiany przeznaczenia środka trwałego, tj. zarówno w sytuacji gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, jak również w sytuacji, gdy nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi, podatnik jest obowiązany dokonać korekty podatku.
Zdaniem organu podatkowego powołane przepisy prawa w konfrontacji z przedstawionym opisem stanu faktycznego pozwalają stwierdzić, iż wykorzystywanie przez Gminę Infrastruktury na obszarach położonych na terenie Gminy do czynności niezwiązanych z działalnością opodatkowaną (nieodpłatne przekazanie do zakładu/spółki komunalnej), a następnie wykorzystywanie tych środków trwałych do wykonywania czynności opodatkowanych (dzierżawa), powoduje konieczność dokonania korekty na podstawie art. 91 ust. 7 i ust. 7a ustawy. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją wskazaną www. przepisach, kiedy to Gmina nie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego i nie dokonała odliczenia, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku ze zmianą przeznaczenia danego środka trwałego. Gmina jest uprawniona do odliczenia odpowiedniej części VAT naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki.
Organ podatkowy wskazał, że sieć kanalizacyjna i wodociągowa jest budowlą, a zatem okres korekty w przypadku sieci sanitarnej i wodociągowej przewidzianej w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT wynosić będzie 10 lat.
Gmina będzie mogła dokonać korekty podatku naliczonego związanego z budową przedmiotowej sieci sanitarnej i wodociągowej w wysokości 1/10 kwoty podatku naliczonego za każdy rok, w którym nieruchomości będą wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Pierwszej korekty należy dokonać za rok, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia przedmiotowych nieruchomości, czyli za rok 2011, w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty tj. w sytuacji gdy okresem rozliczeniowym Wnioskodawcy jest miesiąc to w deklaracji za styczeń 2012 r.
Podstawa prawna: art. 86 ust. 1, ust. 2 pkt 1 lit. a, art. 88 ust.4, art. 90 ust.1-3, art. 91 ust. 1-3, ust. 5-7a ustawy o podatku od towarów i usług.
