Zmiana wykorzystywania samochodu osobowego wyłącznie do działalności na cele mieszane

ODPOWIEDŹ

W opisanym przypadku nie wystąpi konieczność dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego zapłaconego przy nabyciu pojazdu, ponieważ zmiana z prawa do pełnego odliczenia na prawo do odliczenia 50% VAT oraz ponowna zmiana wystąpiły w tym samym miesiącu (maju). Zmianę sposobu wykorzystania pojazdu samochodowego należało dokonać składając aktualizację informacji VAT-26 najpóźniej przed dniem, w którym nastąpiła zmiana. Podobnie należało postąpić z kolejną zmianą. W okresie wykorzystywania pojazdu do celów mieszanych Czytelnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% VAT od wydatków związanych z tym pojazdem.

UZASADNIENIE

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

• a) nabycia towarów i usług,

• b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku:

1. wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika;

2. należnego z tytułu:

   • a) świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca,

   • b) dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca,

   • c) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;

3. należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a;

4. wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33

Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zalicza się wydatki dotyczące:

1. nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;

2. używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;

3. nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Pełne prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z samochodowymi osobowymi przysługuje w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Za takie samochody osobowe są uznawane, jeżeli sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub

Ewidencja przebiegu pojazdu jest prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności.

Podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. W przypadku natomiast zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego podatnik jest obowiązany do złożenia aktualizacji informacji VAT-26 do urzędu skarbowego najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje tej zmiany.

Oznacza to, że wybór sposobu wykorzystywania samochodu osobowego w firmie nie jest stały. A zatem podatnik może dokonać zmiany sposobu wykorzystania samochodu osobowego, jednak zgłoszenia tej zmiany należy dokonać w określonym terminie.

Należy pamiętać również, że zmiana sposobu wykorzystania z wyłącznie do działalności gospodarczej na wykorzystywanie do celów mieszanych powoduje, że od dnia zmiany można odliczać VAT od wydatków związanych z tymi pojazdami tylko w wys. 50% oraz powstanie obowiązek dokonania korekty odliczonego w pełnej wysokości podatku naliczonego od nabycia tego pojazdu. Zgodnie bowiem z art. 90b ust. 1 w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

1. uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu;

2. w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, w wysokości 50% podatku naliczonego, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Na potrzeby tej korekty, uznaje się, że pojazd samochodowy odpowiednio nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej albo jest wykorzystywany wyłącznie do takiej działalności począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.

Tak więc, kiedy nastąpi zmiana z prawa do pełnego odliczenia VAT na prawo do odliczenia w wys. 50% podatku naliczonego, wówczas powstanie konieczność dokonania korekty odliczonego podatku od towarów i usług „in minus”. Odwrotna zmiana spowoduje możliwość do korekty naliczonego podatku VAT „in plus”. Konieczność dokonania tej korekty nie powstanie jednak w sytuacji, gdy zarówno zmiana z prawa do pełnego odliczenia na prawo do odliczenia 50% VAT oraz ponowna zmiana na prawo do pełnego odliczenia wystąpią w tym samym miesiącu (wyłącznie w miesiącu maju).

Przykład 1

Podatnik wykorzystuje wyłącznie na cele działalności gospodarczej samochód osobowy (złożył do urzędu w terminie VAT-26 i prowadzi ewidencję) o wartości brutto 50.000 zł w tym VAT naliczony 9.350 zł. W maju 2017 roku samochód wprowadzono do ewidencji środków trwałych. W deklaracji VAT-7 za miesiąc maj 2017 roku odliczono VAT naliczony w kwocie 9.350 zł. W maju 2018 roku podatnik dokonał zmiany przeznaczenia samochodu na cele mieszane.

Okres korekty wynosi 60 miesięcy:

• 60 miesięcy - 12 miesięcy użytkowania pojazdu = 48 miesięcy do zakończenia okresu korekty (48/60 x 9  350 zł = 7.480 zł)

• W przypadku wykorzystania samochodu do celów mieszanych przysługuje prawo do odliczenia w wysokości 50% podatku VAT naliczonego - wobec powyższego 50% x 7.480 zł = 3.740 zł

• Zatem w maju 2018 roku w deklaracji VAT-7 powinna nastąpić korekta „in minus” odliczonego VAT o kwotę 3.740 zł.

Przykład 2

Podatnik wykorzystuje samochód osobowy zarówno do celów działalności gospodarczej jak i na cele prywatne. Wartość brutto samochodu wynosiła 50.000 zł w tym VAT naliczony 9 350 zł. W maju 2017 roku samochód wprowadzono do ewidencji środków trwałych. W deklaracji VAT-7 za miesiąc maj 2017 roku odliczono podatek naliczony w kwocie 4  675 zł ( 9  350 zł x 50%).

W maju 2018 roku podatnik dokonał zmiany przeznaczenia samochodu na wykorzystywany wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Okres korekty wynosi 60 miesięcy:

• 60 miesięcy - 12 miesięcy użytkowania pojazdu = 48 miesięcy do zakończenia okresu korekty (48/60 x 9  350 zł = 7.480 zł), zatem za pozostały okres korekty kwota podatku do odliczenia wynosi 7.480 zł

Kwota przypadająca do odliczenia za pozostały okres korekty w przypadku zmiany przeznaczenia wykorzystywania pojazdu na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej wynosi 4.675 zł:

• 7.480 zł – 48/60 x 4.675 zł = 3.740 zł

Zatem w deklaracji VAT za maj 2018 podatnik ma prawo skorygować kwotę podatku naliczonego przy zakupie „in plus” o kwotę 3.740 zł.

Korekty nie należy dokonywać jeżeli zmiana z prawa do pełnego odliczenia na prawo do odliczenia 50% VAT oraz ponowna zmiana na prawo do pełnego odliczenia wystąpią w tym samym miesiącu.

W opisywanym przykładzie korekta odliczonego podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodu nie będzie konieczna. Należy natomiast pamiętać, że w okresie wykorzystywania pojazdu do celów mieszanych Czytelnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% VAT od wydatków związanych z tym pojazdem.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(17) nabycie towarów i usług pozostałych należy wykazać w poz. 45 wartość netto i w poz. 46 podatek naliczony.

Paulina Pawluk

Podstawa prawna: art. 86, art. 86a, art. 90b ustawy o VAT.