Zmiany w VAT od 1 kwietnia 2013 roku w praktyce

1. Doprecyzowanie zwolnienia dostawy terenów niezabudowanych

Zgodnie z art.43 ust.1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2013 roku zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę, przy czym ustawa nie precyzuje, co jest kryterium decydującym o tym, czy grunt należy uznać za przeznaczony pod zabudowę. Sytuacja była jasna, jeżeli przeznaczenie terenu wynikało z planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jednakże w przypadku ich braku nie było jasne, na jakiej podstawie określać przeznaczenie terenu.

Problem ten stał się przedmiotem rozbieżnego orzecznictwa organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, w wyniku czego Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów wydał 17 stycznia 2011 roku wyrok o sygnaturze I FPS 8/10, w którym orzekł, że „w sytuacji braku planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla klasyfikacji terenu niezabudowanego, wiążące są zapisy ewidencji gruntów i budynków, a nie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.” W cytowanym wyroku NSA wskazał jednocześnie na konieczność podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do zdefiniowania w ustawie o podatku od towarów i usług pojęć dostawy terenów budowlanych lub przeznaczonych pod zabudowę.

Wymóg określenia przez państwo gruntu uznawanego za budowlany wynika również z art.12 ust.3 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym „teren budowlany” w rozumieniu Dyrektywy oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwo członkowskie.

Od 1 kwietnia 2013 roku ustawodawca zmienił nieco przepis art.43 ust.1 pkt 9 ustawy o VAT, w taki sposób, że uzyskał on brzmienie: „zwania się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane”. Jednocześnie, w art.2 został dodany punkt 33, definiujący tereny budowlane jako „grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.” Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w zależności od rodzaju inwestycji, może być decyzją o lokalizacji celu publicznego lub decyzją o warunkach zabudowy.

Należy zauważyć, że od 1 kwietnia 2013 roku z prawa do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług będą wyłączone tylko te tereny niezabudowane, które spełniają ustawową definicję terenów budowlanych. W związku z tym, że definicja jako tereny budowlane określa tylko te, które zostały przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku takiego planu lub decyzji, teren niezabudowany nie może być uznany za teren budowlany, a zatem korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Moim zdaniem, w tej sytuacji nie będą już miały znaczenia zapisy ewidencji gruntów i budynków ani studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

2. Zmiana przepisów dotyczących świadczeń nieodpłatnych

Po 1 kwietnia 2013 roku, tak jak dotychczas, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika oraz użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa do celów innych niż działalność gospodarcza. Jednakże do 31 marca 2013 roku to nieodpłatne przekazanie oraz nieodpłatne użycie towarów podlega opodatkowaniu w sytuacji, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, natomiast po 1 kwietnia czynności te będą podlegały opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W uzasadnieniu projektu nowelizacji projektodawca nazywa tę zmianę doprecyzowującą, jednakże istnieją przypadki, w których do 31 marca 2013 roku nie ma obowiązku opodatkowania nieodpłatnego przekazania, a po 1 kwietnia taki obowiązek będzie.

Przykład 1

Pan X - osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i będąca podatnikiem VAT nabył na potrzeby tej działalności od innej osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej samochód. W związku z tym, że pojazd został nabyty od podmiotu niebędącego podatnikiem, przy nabyciu nie występuje VAT naliczony, a zatem nie ma prawa do jego odliczenia. Następnie w samochodzie zostały wymienione drzwi i Pan X odliczył podatek naliczony przy nabyciu drzwi oraz z tytułu usługi ich montażu. Po kilku miesiącach Pan X postanowił wycofać samochód z działalności gospodarczej i podarować go córce. Zgodnie z przepisami obowiązującymi do 31 marca 2013 roku takie przekazanie nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż przy nabyciu pojazdu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku. Od 1 kwietnia 2013 takie przekazanie będzie podlegało opodatkowaniu, gdyż przy nabyciu drzwi, stanowiących część składową samochodu, Panu X przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Podstawą opodatkowania będzie cena nabycia części składowej (drzwi), w stosunku do której przysługiwało prawo do odliczenia podatku, określona w momencie dostawy, co potwierdza Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu.

Kolejną zmianą, która będzie obowiązywała od 1 kwietnia 2013 roku jest wyłączenie z katalogu nieodpłatnych przekazań towarów, które nie podlegają opodatkowaniu VAT, nieodpłatnego przekazania drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Powyższa zmiana wywołuje sporą dyskusję odnośnie konieczności opodatkowania VAT nieodpłatnego wydania klientom broszur, ulotek reklamowych czy cenników w sytuacji gdy nie spełniają one definicji prezentów o małej wartości. W sytuacji przekazania klientom cenników czy katalogów należałoby się zastanowić czy dokonujemy w takiej sytuacji dostawy towarów czy używamy tych towarów do celów związanych z prowadzoną działalnością (do zaprezentowania oferty naszej firmy). W pierwszym przypadku przekazanie cennika, którego cena nabycia netto przekroczyła 10 zł będzie podlegało opodatkowaniu VAT (chyba, że firma prowadzi odpowiednią ewidencję obdarowanych), w drugim przypadku, takie przekazanie nie będzie podlegało opodatkowaniu. Nie ulega natomiast wątpliwości, że opodatkowaniu będzie podlegało przekazanie kalendarzy czy podkładów biurkowych niestanowiących prezentów o małej wartości.

Przykład 2

Spółka Y zamówiła kalendarze książkowe ze swoim logo, danymi adresowymi oraz prezentacją najważniejszych produktów. Kalendarze zostały przekazane klientom Spółki. Do 31 marca 2013 przekazanie nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż kalendarze te spełniają definicję drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Od 1 kwietnia 2013 roku przekazanie będzie podlegało opodatkowaniu, chyba że kalendarze będą spełniały definicję prezentów o małej wartości.

W celu uniknięcia opodatkowania opisanych powyżej przekazań, można rozważyć prowadzenie ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości osób obdarowanych. W takiej sytuacji, jeżeli łączna wartość prezentów przekazanych jednej osobie nie przekroczy w danym roku podatkowym kwoty 100 zł, zgodnie z art.7 ust.3 i ust.4 pkt 1 ustawy o VAT przekazanie nie będzie podlegało opodatkowaniu. Od 1 kwietnia będzie również obowiązywała nowa definicja próbki.

Zgodnie z nowelizacją przez próbkę rozumie się identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:

1. ma na celu promocję tego towaru oraz

2. nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Przykład 3

Producent jogurtów nieodpłatnie przekazał opakowanie jogurtu, oznaczone słowami „próbka” hurtowni. Celem przekazania jest zapoznanie osoby odpowiedzialnej za dokonywanie zamówień z walorami smakowymi jogurtu oraz zachęcenie do zamówienia jego większej ilości. Przekazanie to nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT, gdyż: produkt jest identyfikowalny jako próbka (oznaczony słowem „próbka”), przekazanie ma na celu promocję towaru i nie służy zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego – osoba odpowiedzialna za dokonywanie zakupów może wprawdzie chwilowo zaspokoić głód, ale celem hurtowni jest osiągnięcie zysku ze sprzedaży towarów, a ten cel nie został osiągnięty. Gdyby to samo opakowanie producent przekazał swojemu pracownikowi, przekazanie podlegałoby opodatkowaniu, bo, pomimo że towar jest oznaczony jako próbka, jego przekazanie nie spełnia podstawowego warunku – nie ma na celu promocji towaru.

3. Zmiana podatnika przy dostawach towarów od zagranicznych podmiotów

Do 31 marca 2013 roku, zgodnie z art.17 ust.1 pkt 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy na terytorium Polski towarów przez podatnika nieposiadającego na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, dokonywanej na rzecz polskiego podatnika, zobowiązanym do rozliczenia podatku jest nabywca. Przepis ten stosuje się bez względu na to, czy zagraniczny podmiot będący dostawcą towarów jest zarejestrowany dla potrzeb VAT na terytorium kraju czy też nie. Od 1 kwietnia 2013 roku krajowy nabywca nadal będzie zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu dostaw towarów przez podmiot nieposiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, ale jedynie w sytuacji, gdy zagraniczny podmiot nie będzie zarejestrowany dla celów VAT w Polsce. Jeżeli zagraniczny dostawca będzie zarejestrowany dla potrzeb podatku od towarów i usług na terytorium kraju, to on będzie zobowiązany do rozliczenia należnego podatku.

Wyjątek będą stanowiły dostawy:

• gazu w systemie gazowym;

• energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym;

• energii cieplnej lub chłodniczej przez sieć dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

W omawianych powyżej trzech przypadkach, w sytuacji gdy dostawca nie będzie posiadał siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nabywca nadal będzie obowiązany do rozliczenia podatku, bez względu na rejestrację dostawcy dla potrzeb VAT na terytorium kraju.

Przykład 4

Brytyjska spółka, zajmująca się handlem paliwami, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, ale jest tu zarejestrowana na potrzeby VAT. Do 31 marca 2013 roku polscy podatnicy nabywający w ramach prowadzonej działalności gospodarczej paliwo od tej spółki są zobowiązani do rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu nabycia, na zasadzie reverse charge, od 1 kwietnia 2013 roku to brytyjska spółka będzie zobowiązana do rozliczenia należnego podatku.

Omawiane powyżej nowe uregulowania nie będą miały zastosowania do dostawy towarów dokonywanej w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju.

4. Zmiana dostawy ruchomej w transakcjach wewnątrzwspólnotowych

Przepis art.22 ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług określa, którą dostawę należy uznać za „ruchomą” w przypadku dostaw łańcuchowych. Przepis ten dotyczy takich sytuacji, kiedy w transakcji występują co najmniej trzy podmioty i każdy z tych podmiotów wystawia fakturę kolejnemu, ale fizycznie towar jest transportowany bezpośrednio od pierwszego do ostatniego w kolejności nabywcy. Jeżeli nabywcy znajdują się w różnych krajach, bardzo ważne jest określenie, w ramach której dostawy następuje przekroczenie granicy. W sytuacji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów bowiem ten podmiot, którego dostawa jest uznana za „ruchomą”, ma prawo do zastosowania stawki VAT 0%.

Do 31 marca 2013 roku art.22 ust.2 ustawy o VAT określał, że jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że nabywca ten udowodni, że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie. Od 1 kwietnia, zgodnie z powyższym przepisem wysyłka lub transport będą przyporządkowane dostawie dokonanej dla danego nabywcy, chyba że z warunków dostawy będzie wynikało, że wysyłkę lub transport należy przyporządkować dostawie dokonanej przez danego nabywcę.

Przykład 5

Spółka PL z siedzibą w Polsce sprzedaje towar spółce DE, z siedzibą w Niemczech, a ta z kolei sprzedaje go dalej spółce DE1, również z siedzibą w Niemczech. Towar jest transportowany bezpośrednio z siedziby spółki PL do ostatecznego odbiorcy (Spółki DE1). Organizacją transportu zajmuje się spółka DE. Zgodnie z ogólną zasadą, dostawą ruchomą jest dostawa dokonana dla spółki DE, a zatem, po spełnieniu wszystkich ustawowych warunków, spółka PL powinna wystawić spółce DE fakturę ze stawką VAT 0%, uznając dostawę za wewnątrzwspólnotową, a spółka DE powinna wystawić spółce DE1 fakturę z niemieckim podatkiem od wartości dodanej, traktując swoją dostawę jako dokonaną na terytorium Niemiec. Jednakże z warunków dostawy wynika, że zobowiązaną do organizacji transportu jest spółka DE1, a spółka DE występuje jedynie jako pośrednik działający w imieniu spółki DE1. W takiej sytuacji po 1 kwietnia 2013 roku dostawą ruchomą stanie się automatycznie dostawa pomiędzy spółką DE i DE1, a spółka PL będzie zobowiązana do potraktowania dostawy jako krajowej i opodatkowania jej stawką VAT 23%. Do 31 marca 2013 roku w takiej sytuacji spółka DE musiałaby udowodnić, że to jej dostawa dla firmy DE1 powinna być dostawą „ruchomą”, po 1 kwietnia taka kwalifikacja będzie automatyczna, na podstawie warunków dostawy.

5. Liberalizacja przepisów dotyczących stosowania stawki VAT 0% w WDT

Zgodnie z brzmieniem przepisu art.42 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 roku, jednym z warunków pozwalających na zastosowanie stawki VAT 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów jest podanie na fakturze dokumentującej dostawę numeru VAT UE dostawcy i nabywcy. Oznacza to, że, chcąc uczynić zadość cytowanemu przepisowi, polski podatnik powinien być zarejestrowany jako podatnik VAT-UE w momencie wystawiania faktury. Obowiązek ten został zakwestionowany przez sądy administracyjne.

Od 1 kwietnia 2013 roku przepis art.42 ust.1 plt 1 ustawy będzie zawierał jedynie wymóg dokonania dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer VAT UE nadany przez właściwe dla niego państwo członkowskie. Nowelizacja przepisu usunie zatem wymogi formalne nakazujące umieszczanie numerów VAT UE na fakturze w celu zastosowania stawki VAT 0% przy WDT i zakończy dyskusję, czy w razie pomyłkowego pominięcia tych numerów stawka VAT 0% ma zastosowanie.

Ponadto, w art.42 ust.1 ustawy został dodany pkt 3, zgodnie z którym warunkiem zastosowania stawki VAT 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów będzie posiadanie przez podatnika dokonującego dostawy rejestracji dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych w dniu złożenia deklaracji podatkowej dokumentującej tę dostawę.

Przykład 6

Spółka z o.o. nawiązała z czeskim kontrahentem współpracę w zakresie dostawy farb. Spółka czeska złożyła pilne zamówienie, oczekując jego realizacji w ciągu tygodnia. Jednocześnie, czeska spółka podała polskiemu dostawcy swój czeski numer VAT-UE, który polska spółka zweryfikowała jako prawidłowy. Polski dostawca nie jest zarejestrowany dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych. Po 1 kwietnia 2013 roku polska spółka może, będąc w pełni w zgodzie z przepisami ustawy o VAT, zrealizować natychmiast dostawę z zastosowaniem stawki VAT 0% (oczywiście, zapewniając spełnienie pozostałych ustawowych warunków), a równolegle wystąpić do organu podatkowego o nadanie numeru VAT-UE. Ważne, aby na dzień złożenia deklaracji za okres, w którym dokonano dostawy, spółka już była zarejestrowana jako podatnik VAT-UE.

6. Zmiana ograniczeń w zakresie odliczenia VAT naliczonego

Od 1 kwietnia 2013 roku zniesione zostaną niektóre ograniczenia w odliczeniu VAT naliczonego. Ograniczeniami tymi są: - wynikający z art.88 ust.1 pkt 5 ustawy zakaz obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego od towarów lub usług, których nabycie:

a) zostało udokumentowane fakturami otrzymanymi przed dniem utraty zwolnienia podmiotowego od podatku albo przed dniem rezygnacji z tego zwolnienia,

b) nastąpiło w wyniku darowizny lub nieodpłatnego świadczenia usługi.

- wynikający z art.88 ust.3a pkt 1 lit.b ustawy zakaz odliczenia VAT z faktur lub faktur korygujących, w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;

- wynikający z art.88 ust.3a pkt 3 ustawy zakaz odliczenia podatku w przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż.

Zniesienie przytoczonych powyżej przepisów zostało spowodowane tym, że naruszały one wynikającą z przepisów wspólnotowych zasadę proporcjonalności. W przypadku zakazu odliczenia podatku z faktur otrzymanych przed dniem utraty prawa do zwolnienia podmiotowego od VAT, jego niezgodność z prawem wspólnotowym została już stwierdzona w orzecznictwie sądowym, a organa podatkowe nie uwzględniały już jego treści w orzecznictwie podatkowym.

Przykład 7

Pani Y świadczyła usługi kosmetyczne i korzystała ze zwolnienia od VAT. W kwietniu zamierza rozszerzyć działalność o hurtową sprzedaż kosmetyków, wobec czego w lutym 2013 nabyła kosmetyki od producenta i otrzymała fakturę VAT, jeszcze korzystając ze zwolnienia. W marcu Pani Y dokona rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług, a kosmetyki zamierza sprzedać w kwietniu, z zastosowaniem 23% stawki VAT. Pani Y ma prawo do odliczenie VAT z faktury dokumentującej nabycie kosmetyków w rozliczeniu za marzec 2013, gdyż ich zakup jest związany ze sprzedażą opodatkowaną.

Obok zmian przepisów usuwających ograniczenia w odliczeniu VAT, ustawodawca zdecydował się dodać jedno ograniczenie. Zgodnie z obowiązującym od 1 kwietnia 2013 roku art.88 ust.6 ustawy o VAT podatnik nie będzie mógł odliczyć podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla którego poda swój polski numer VAT-UE w sytuacji, gdy towary w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium innego kraju UE. Projektodawca uzasadnia tę zmianę tym, że w opisanej sytuacji towary nie zostaną na terytorium Polski wykorzystane do wykonywania jakiejkolwiek czynności opodatkowanej, a zatem nabywcy nie powinno przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu.

Przykład 8

Polski podatnik nabył od przedsiębiorcy z Wielkiej Brytanii towary, które następnie sprzedał kontrahentowi ze Szwecji. Towary zostały przetransportowane bezpośrednio z Wielkiej Brytanii do Szwecji, ale polski podatnik przez pomyłkę podał swój polski numer VAT-UE, przy czym nie skorzystał z możliwości zastosowania procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowych transakcjach trójstronnych. W związku z tym, że na fakturze od brytyjskiego dostawcy widnieje polski numer VAT UE nabywcy, pomimo że towary zostały przewiezione do Szwecji, polski podatnik jest zobowiązany, na mocy art.25 ust.2 ustawy o VAT, rozpoznać na terytorium kraju obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia. W oparciu o obowiązujący od 1 kwietnia 2013 przepis art.88 us.6 ustawy o VAT podatnik ten nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu takiego WNT.

7. Zmiana definicji marży przy świadczeniu usług turystyki

Obowiązująca do 31 marca 2013 roku definicja marży przy świadczeniu usług turystyki rodziła pewne problemy interpretacyjne. Definicja ta brzmi: „Przez marżę (...) rozumie się różnicę pomiędzy kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (...)”. Przy tak skonstruowanej definicji nie było jasne, czy marża może być na przykład pomniejszona o wartość podatku naliczonego przy imporcie usług, którego świadczący usługi turystyki nie może przecież odliczyć. Przez długi czas organa podatkowe oraz część składów sądów administracyjnych twierdziło, że podatek należny z tytułu importu usług nie pomniejsza marży. Dopiero Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 października 2012 roku o sygnaturze I FSK 1950/11 uznał, że należny VAT od importu usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty można ująć w kalkulacji kosztów marży.

Od 1 kwietnia 2013 roku definicja marży przy świadczeniu usług turystyki będzie brzmiała następująco: „Przez marżę (…) rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów lub usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (…)”.

W tej sytuacji nie będzie już wątpliwości, że VAT należny z tytułu importu usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty będzie mógł być ujmowany do kalkulacji marży. Takie rozumienie tego przepisu oddaje uregulowania unijne w tym zakresie.

Przykład 9

Biuro podróży oferuje swoim klientom tygodniowy pobyt w Turcji za 1800 zł. W celu realizacji usługi nabywa od hotelu w Turcji usługę noclegowo – gastronomiczną za 700 zł od osoby, od przewoźnika usługę transportu międzynarodowego za 300 zł od osoby, od ubezpieczyciela usługę ubezpieczenia turystów za 50 zł od osoby. Biuro nabywa również usługę miejscowego profesjonalnego przewodnika, który będzie opiekował się turystami podczas ich pobytu – wartość jego usługi po podzieleniu przez ilość uczestników wycieczki to 100 zł za osobę. W związku z tym, że nabycie usługi rezydenta stanowi dla biura import usług, biuro opodatkowuje tę usługę stawką VAT 23% - podatek wynosi 23 zł i nie podlega odliczeniu. Jeżeli przyjąć stanowisko prezentowane przez część organów podatkowych przed 31 marca 2013 roku, marża biura podróży wyniosłaby 650 zł (1800 zł - 700 zł - 300 zł - 100 zł - 50 zł). Po 1 kwietnia 2013 roku nie ulega wątpliwości, że marża ta wyniesie 627 zł, gdyż zostanie dodatkowo pomniejszona o podatek należny z tytułu importu usług (w wysokości 23zł), jako że podatek ten stanowi faktyczny koszt poniesiony przez biuro podróży z tytułu nabycia towarów lub usług dla bezpośredniej korzyści turysty.

8. Zmiana niektórych stawek podatku

Po 1 kwietnia 2013 roku niektóre stawki podatku wzrosną do 23%. Dotyczy to między innymi:

• napojów, przy przygotowaniu których wykorzystywany jest napar z kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w przygotowanym napoju;

• wyrobów sztuki ludowej;

• usług radiowych i telewizyjnych;

• wełny szarpanej oraz odpadów zwierzęcych surowych, niejadalnych (za wyjątkiem jelit, pęcherzy, żołądków); Konsekwencje zmiany stawki podatku przy dostawie napojów przygotowywanych z wykorzystaniem naparu z kawy lub herbaty opisujemy w artykule pt. „Stawka VAT przy sprzedaży napojów mlecznych”.

9. Inne zmiany w ustawie o VAT

Poniżej przypominamy inne ważniejsze zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług, które będą obowiązywać od 1 kwietnia 2013 roku:

• zmiana definicji eksportu i importu towarów (art.2 pkt 7 i 8);

• liberalizacja przepisów dotyczących przemieszczeń towarów, których nie uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie (art.12 ust.1 pkt 4-7). Między innymi likwidacja warunku wywozu z Polski w terminie 90 dni towaru, który ma być przedmiotem czynności odpowiadającej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz towaru, na którym na terytorium kraju mają być wykonane usługi;

• modyfikacja definicji działalności gospodarczej (art.15 ust.2) w taki sposób, że za działalność gospodarczą nie będą uznawane czynności wykonywane okazjonalnie;

• utworzenie rozdziału „Przedstawiciele podatkowi”. Liberalizacja warunków, jakie ma spełniać przedstawiciel podatkowy (art.18a – 18d);

• zniesienie obowiązku posiadania kopii faktury dostawy dla uznania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia (art.23 ust.14);

• wprowadzenie przykładowego katalogu dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza Unię Europejską i uprawniających do zastosowania stawki VAT 0% w eksporcie (art.41 ust.6a);

• modyfikacja przepisu dotyczącego wydawania paragonu lub faktury nabywcy – zniesienie pojęcia „oryginał dokumentu” w tym zakresie (art.111 ust.3a pkt 1).

Ewa Konarska