Zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kas rejestrujących w 2015 roku

1.

W § 2 projektu rozporządzenia przewiduje się, analogicznie jak poprzednio zwolnienie dla czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia. Katalog czynności wymienionych w załączniku nie uległ zasadniczo zmianom. Jednakże wśród czynności wymienionych w nowym załączniku nie znalazła się poz.34 załącznika do obecnie obowiązującego rozporządzenia, która dotyczyła zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy spełnieniu warunku fakturowania każdej usługi oraz warunku dotyczącego liczby świadczonych usług i liczby odbiorców. W proponowanym załączniku nie znalazła się również pozycja 43 załącznika do obecnie obowiązującego rozporządzenia (sprzedaż biletów i rezerwacja miejsc przy przewozach rozkładowych pasażerskich), ponieważ przewozy rozkładowe pasażerskie stanowią świadczenie usług, mogą korzystać ze zwolnienia określonego w § 2 w związku z pozycją 36 załącznika do projektowanego rozporządzenia. W projekcie proponuje się wprowadzenie dodatkowego tytułu zwolnieniowego - poz. 47 dotyczącej dostawy towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, pod warunkiem wystawienia faktury (§ 2 ust. 2). Wprowadzenie tej regulacji będzie stanowiło ułatwienie dla podatników w prowadzonej działalności, u których działalność określona w art. 111 ust. 1 ustawy stanowi marginalną część ich działalności. Aby móc korzystać ze zwolnienia na podstawie zapisu § 2 ust. 2 w powiązaniu z poz. 21, 24, i 25 (pozostałe usługi zawiązane z zakwaterowaniem, wynajmem oraz usługi zarządzania nieruchomościami i obsługą rynku nieruchomości) również obowiązkowo usługi te w całości muszą być udokumentowane fakturą.

2.

W § 3 zamieszczono katalog zwolnień podmiotowych i podmiotowo-przedmiotowych z obowiązku ewidencjonowania. Utrzymano na dotychczasowym poziomie kryterium wysokości obrotu tj. 20.000 zł, zarówno dla podmiotów kontynuujących, jak i dla rozpoczynających działalność gospodarczą (dla tych ostatnich liczone w proporcji do okresu wykonywania czynności dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób o których mowa w art. 111 ust.1 ustawy o VAT, w danym roku podatkowym). Utrzymany został również system zwolnień u podatników, u których udział wartości dostaw towarów i świadczonych usług wymienionych w części I załącznika w obrotach z działalności określonej w art. 111 ust. 1 ustawy jest większy niż 80%. Ustęp 4 tego paragrafu wprowadza regulację wyłączającą z obrotu uprawniającego do zwolnienia z kas czynności, o których mowa w poz. 34 załącznika (dostawa nieruchomości) oraz w poz. 47 (dostawa towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji). Takie rozwiązanie ma na celu wyeliminowanie obrotu uzyskiwanego przez podatnika dokonującego jednorazowo tych czynności z limitu zobowiązującego do rozpoczęcia ewidencjonowania, gdyż w takim przypadku podatnik od razu wykorzystałby cały obrót uprawniający go do korzystania z tego zwolnienia.

3.

W § 4 projektu rozporządzenia zawarto katalog czynności, do których nie mają zastosowania zwolnienia określone w § 2 i § 3 rozporządzenia. Wykonanie tych czynności rodzi konieczność ich ewidencjonowania (w stosunku do tych czynności bowiem nie stosuje się zwolnień, o których mowa w § 2 i § 3). Nadal obowiązuje zasada wyłączenia ze zwolnienia od ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących tych samych towarów co obecnie, przy czym zdecydowano się na modyfikację brzmienia lit. l w ust. 1 pkt 1 poprzez objęcie wyłączeniem ze zwolnienia (wszystkich) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych, nie różnicuje się zatem już nośników zapisanych i niezapisanych. Dodatkowo zaproponowano rozszerzenie tego katalogu poprzez objęcie obowiązkiem ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, bez względu na poziom osiąganych obrotów:

• usług naprawy pojazdów samochodowych, motocykli, motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania); usług w zakresie wymiany opon lub kół; usług w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów; usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów; usług prawnych (w tym w zakresie doradztwa podatkowego), z wyjątkiem usług notariuszy w zakresie objętym wpisem do repertorium A i P; usług fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych; usług gastronomicznych, z wyjątkiem usług świadczonych na pokładach samolotów oraz w sposób określony w pozycji 43 załącznika (usługi stołówek prowadzonych przez placówki oświatowe) - § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i

oraz dostaw perfum i wód toaletowych, z wyjątkiem towarów, dostarczanych na pokładach samolotów - z wyjątkiem dostawy, o której mowa w lit. b-l, będącej dostawą towarów, o której mowa w pozycji 33 załącznika do projektu rozporządzenia (dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników etc.) - § 4 ust. 1 pkt 1 lit. o.

W związku z wprowadzeniem tej regulacji zasadnym stało się zastosowanie okresu dostosowawczego w celu zainstalowania kasy rejestrującej, zatem np. dla podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2014 świadczenie tych usług, zastosowanie mają regulacje przewidujące ich zwolnienie, co do zasady, przez okres ponad dwóch miesięcy, chyba że wcześniej podatnik utraci prawo do zwolnienia na zasadach ogólnych. Jednocześnie utrzymano regulację (§ 4 ust. 2 obowiązującego rozporządzenia umożliwiającą stosowanie zwolnienia wynikającego z poz. 33 załącznika do rozporządzenia w odniesieniu do dostaw, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. b - l.

4.

W § 5 projektu rozporządzenia zawarto uregulowania określające moment utraty zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, podobnie jak poprzednio stanowiąc, że utrata prawa do zwolnienia z ewidencjonowania następuje po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wystąpiło zdarzenie uniemożliwiające korzystanie z określonego zwolnienia. Utrzymano dotychczas obowiązujące uregulowania dotyczące utraty prawa do zwolnienia dla podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowego i podmiotowo- -przedmiotowego. W szczególności utrzymano zapis § 5 ust. 4 obowiązującego rozporządzenia dla podatników, którzy na skutek utraty prawa do tego zwolnienia musieliby zainstalować ponad 5000 kas, zwolnienie to traci moc po upływie roku (dla podatników korzystających ze zwolnienia określonego w § 3 ust. 1 pkt 3), przy jednoczesnym dopuszczeniu zasady ogólnej, wyrażonej w § 6 projektu rozporządzenia, dotyczącej stopniowego wprowadzania kas po upływie tego okresu.

• Ust. 7 ww. paragrafu zawarto uregulowanie stanowiące o tym, że w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania czynności (bez okresu przejściowego), o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a i b. W przypadku bowiem wykonywania przedmiotowych czynności, dla których obowiązek ich ewidencjonowania powstaje jednocześnie z chwilą ich wykonania, uzasadniona jest utrata mocy zwolnienia z tytułu limitu obrotów z chwilą ich wykonania (kontynuacja obecnego rozwiązania),

• Ust. 8 stanowi o utracie po okresie dwóch miesięcy (liczonych od końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano świadczenie usług) zwolnienia z tytułu limitu obrotów w związku z wykonaniem usługi, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i (z wyjątkiem podatników, którzy zaprzestaną w tym okresie świadczenia takich usług), podatnik zobowiązany do ewidencjonowania obrotu z tytułu czynności, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i (ze względu na czasowy charakter zwolnień w § 8) nie będzie miał prawa do korzystania ze zwolnienia z tytułu limitu obrotów (co może mieć znaczenie dla innej, niż wskazana w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i, prowadzonej przez niego działalności),

• Ust. 9 określa, że w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia z tytułu obrotów, którzy po zaprzestaniu świadczenia usług, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 l it. c - i, we wskazanym w § 5 ust. 8 okresie, ponownie wykonają to świadczenie usług, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania tego świadczenia usługi,

• Ust.10 regulacji stanowi doprecyzowanie ewentualnych wątpliwości związanych z ustaleniem przez podatników terminu rozpoczęcia ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy. Określono zatem, iż w przypadku, gdy dla danego podatnika mogą mieć zastosowanie różne terminy utraty mocy zwolnień - stosuje się termin najwcześniejszy.

5.

Zapis § 6 tak jak obecnie dotyczy rozpoczęcia ewidencjonowania przy zastosowaniu 1/5 liczby kas zgłoszonych przez podatnika.

6.

§ 7 zawiera regulacje przejściowe w zakresie stosowania przez podatników zwolnień z obowiązku ewidencjonowania:

• Ust. 1 określa, iż podatnicy, którzy przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przed wejściem w życie nowego rozporządzenia, w celu rozpoczęcia ewidencjonowania na kasie rejestrującej stosują terminy określone w rozporządzeniu 2013-2014,

• Ust. 2 stanowi, że w przypadku podatników, którzy nie przestali spełniać warunków do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia oraz nie zostali zwolnieni z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 i § 3, zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania traci moc z dniem 1 marca 2015. Przepis dotyczy w szczególności podatników korzystających wcześniej ze zwolnienia przedmiotowego z pozycji 34 załącznika (zwolnienie ze względu na liczbę usług i odbiorców jeżeli nie będą mogli skorzystać ze zwolnienia z tytułu limitu obrotów),

• Ust. 3 zawiera uregulowanie, zgodnie z którym gdy podatnik rozpoczął przed dniem 1 stycznia 2015 ewidencjonowanie czynności wymienionych w poz. 33, 38 lub 39 załącznika, zwolnienia, o którym mowa w § 2 ust. 1, w zakresie tych czynności ewidencjonowanych, nie stosuje się. W odniesieniu do pozostałych czynności wymienionych w załączniku podatnik może skorzystać ze zwolnienia (przepis ten odpowiada § 7 ust. 4 obowiązującego rozporządzenia, przy czym uwzględniono okoliczność usunięcia niektórych pozycji z załącznika),

• Ust. 4 określa, że zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 nie stosuje się w przypadku podatników, którzy w latach wcześniejszych (tj. przed dniem 1 stycznia 2015 r.) byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania – analogicznie jak w obowiązującym rozporządzeniu,

• Ust. 5 zawiera uregulowanie stanowiące o tym, że jeżeli podatnik, który przed dniem 1 stycznia 2015 r. przestał spełniać warunki do zwolnień „przedmiotowo podmiotowych” określonych w rozporządzeniu z 29 listopada 2012r. to nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 3 (dotyczy udziału procentowego z tytułu czynności zwolnionych),

7.

W związku z wyłączeniem w § 4 ze stosowania jakichkolwiek zwolnień dla czynności, o których mowa w § 4 ust. l pkt 2 lit. c-i uznano za konieczne wprowadzenie zwolnień o charakterze czasowym, w związku z tym paragraf 8:

• Ust. 1 określa, iż podatnicy korzystający ze zwolnienia z tytułu obrotu, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, którzy po dniu 31grudnia 2014 r. kontynuują świadczenie usług, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i, świadczenie tych usług jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania do dnia 28 lutego 2015 r.,

• Ust. 2 reguluje sytuację dotyczącą podatników korzystających ze zwolnienia z tytułu obrotu, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, którzy przed dniem 1 stycznia 2015 roku zaprzestali świadczenia usług, o których mowa § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i, a następnie po wejściu w życie rozporządzenia świadczą te usługi. Świadczenie przez tych podatników wymienionych usług jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przez okres dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik rozpoczął wykonywanie tych czynności, jednak nie dłużej niż do dnia utraty mocy zwolnień, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2,

• Ust. 3 projektu wprowadza okres dostosowawczy na zainstalowanie kasy rejestrującej – w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, którzy rozpoczynają po 31 grudnia 2014 r. świadczenie usług, o których mowa § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i. Świadczenie przez tych podatników wymienionych usług (podobnie jak w przypadku, podatników, o którym mowa w § 8 ust. 1 i 2) jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przez okres dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik rozpoczął wykonywanie tych czynności, jednak nie dłużej niż do dnia utraty mocy zwolnień, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2,

• Ust. 4 dotyczy podatników korzystających ze zwolnienia określonego w poz. 36 załącznika(świadczenie usług gdzie zapłaty dokonuje się przez pocztę, bank etc.) i z tytułu osiąganego udziału procentowego. W tym przypadku odpowiednie zastosowanie znajdą przepisy ust. 1-3, co oznacza, że podatnik korzystający ze zwolnienia z tytułu osiąganego udziału procentowego obrotu będzie zwolniony z obowiązku ewidencjonowania usług, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 l it. c-i przez okres wskazany w ust. 1-3 (w praktyce od 2 do 3 miesięcy), chyba że wcześniej (por. § 5 ust. 3-6) utraci to zwolnienie. Również podatnik korzystający ze zwolnienia określonego w poz. 36 załącznika rozpoczynający/ kontynuujący wykonywanie usług, o których mowa w § 4 ust. l pkt 2 lit. c-i, będzie korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania dla tych usług przez okres wskazany w ust. 1-3 (w praktyce od 2 do 3 miesięcy). Przepis § 8 ust. 4 projektu stanowi zatem o tym, iż przepisy ust. 1 - 3 stosuje się odpowiednio w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w poz. 36 załącznika oraz w § 3 ust. 1 pkt 3 i 4,

• Ust. 5 stanowi, że przypadku podatników, którzy rozpoczynają po 31 grudnia 2014 roku dostawę towarów lub świadczą usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych świadczących usługi, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-i, świadczenie tych usług jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przez okres dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik rozpoczął wykonywanie tych czynności.

Aby zapewnić kontynuację zwolnień zakłada się, że rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku. Skutkiem wprowadzenia projektowanego rozporządzenia ma być przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego powodujące w efekcie poprawę ściągalności podatków i to nie tylko w podatku VAT lecz również w zakresie podatków dochodowych. Dodatkowo zapobiegnie unikaniu opodatkowania i zaniżaniu obrotów pozwoli zapewnić wyższą wiarygodność ewidencji obrotu i kwot podatku należnego, co stanowić może podstawę do eliminacji niektórych żmudnych procedur kontroli ewidencji prowadzonych dotychczas w innych formach. Powyższe może pozytywnie wpłynąć na konkurencyjność gospodarki przez wyrównanie obowiązków ewidencyjnych przedsiębiorców (obowiązek ewidencjonowania obrotów, które obecnie w znacznej części mogą być zaniżane), a tym samym zwiększy gwarancję otrzymania paragonu przez klienta.

Wioletta Gramis