0
1292
Czy usługi świadczone przez psychoanalityka, logopedę i lekarza medycyny pracy są zwolnione z podatku od towarów i usług.
ODPOWIEDŹ
Tak, usługi świadczone przez logopedę, lekarza medycyny pracy oraz psychoanalityka posiadającego ukończone kierunkowe studia medyczne w tej dziedzinie co do zasady korzystają ze zwolnienia z VAT.
UZASADNIENIE
Ustawodawca w ustawie o podatku od towarów i usług w art. 43 ust.1 pkt 18-19a uregulował zagadnienie zwolnienia usług medycznych z podatku VAT. O ile treść artykułu może wydawać się względnie jasna, powstaje szereg problemów wokół zawodów, które w sposób „pośredni” związane są z medycyną.
Zgodnie z przywołanym powyżej artykułem na podstawie ust. 18 zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze, ust. 18a zwalnia się usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których wykonywana jest działalność lecznicza, ust.19 zwalnia się usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów: lekarza i lekarza dentysty, pielęgniarki i położonej, medycznych, o których mowa wart.2. ust.1 pkt.2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, psychologa.
Główny problem oceny czy dany zawód spełnia warunki zwolnienia sprowadza się do określenia czy dane czynności służą „profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia”. Dyrektor IS w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 21.08.2013 r. sygn. IPTPP1/443-413/13-4/MH, zdefiniował następująco te pojęcia: „… Profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby, czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby. Z kolei interpretując termin poprawa zdrowia, (...), należy zastosować wykładnię literalną, zgodnie z którą wyrażenie to oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie. Podobnie należy postąpić dokonując wykładni pojęcia „przywracanie zdrowia”, które oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu, sprawienie, że znajdzie się ono w takim stanie, w jakim było poprzednio”. Ponadto należy przytoczyć wyrok TSUE z dnia 20 listopada 2003 roku w sprawie C 307/01, gdzie stwierdzono, że: „(…) w przypadku, gdy usługa polega na sporządzeniu raportu biegłego lekarza, jasnym jest, że chociaż realizacja tej usługi wymaga kwalifikacji medycznych (…) głównym celem tej usługi nie jest ochrona zdrowia”. Problem zatem dotyczy takich rodzajów usług medycznych, które nie polegają ogólnie mówiąc na leczeniu, lecz mają za zadanie wydanie zaświadczeń (chociaż wiedza medyczna jest wymagana do wydania zaświadczenia), z których będą korzystać inne osoby bądź organy”.
Ogólnie należy zatem stwierdzić, że każdy przypadek czynności w zakresie usług medycznych powinien być rozpatrywany indywidualnie, na podstawie przytoczonych powyżej wskazówek.
Co do lekarza rodzinnego występuje zwolnienie z podatku od towarów i usług, gdyż jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 22.08.2013 r., sygn. IPTPP1/443-444/13-2/MG badania wstępne, okresowe i kontrolne, stanowią integralną część opieki medycznej nad pacjentem. W zakresie natomiast logopedów wskazówek dostarcza odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 21.08.2013 r., sygn. IPTPPI/443-413/13-4/MH, gdzie stwierdzono, że logopeda: „(…) podejmując działania mające na celu przywracanie i dążenie do poprawy sprawności językowych i komunikacyjnych pacjentów oraz diagnozowanie, programowanie oraz przeprowadzanie terapii logopedycznej u osób z różnymi zaburzeniami mowy, w konsekwencji niewątpliwie wykonuje czynności mające na celu poprawę zdrowia”.
Z kolei w odniesieniu do psychoterapeutów i psychoanalityków wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 22.10.2013 r., sygn. I FSK 1682/12, że jeżeli osoba zajmująca się tego typu działalnością, posiada ukończone kierunkowe studia medyczne w tej dziedzinie lub innego typu kwalifikacje potwierdzone przez zawodowe stowarzyszenia o charakterze międzynarodowym, to może korzystać ze zwolnienia. Psycholog natomiast jest wprost wymieniony w ustawie jako zawód zwolniony, przy czym istnieją też wyjątki.
Przykład 1
Psycholog wykonuje badanie u osoby, która utraciła prawo jazdy w wyniku jazdy po spożyciu alkoholu. W takim przypadku badanie nie ma żadnego związku z poprawą zdrowia. Zwolnienie z podatku VAT nie będzie przysługiwać.
Przykład 2
Psycholog wykonuje badanie u osoby, która złożyła do Komendanta Wojewódzkiego Policji wniosek o wydanie pozwolenia na broń. Ta czynność także nie ma nic wspólnego z poprawą lub ratowaniem zdrowia. Spełnia cel zabezpieczenia porządku publicznego. Zwolnienie nie będzie zatem przysługiwać.
Mariusz Nowak
