Zwrot VAT należnego przy zakończeniu działalności spółki

ODPOWIEDŹ

Co do zasady, zgodnie z art.86 ust.1 ustawy o VAT jednym z warunków odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług jest ich wykorzystanie do wykonywania czynności opodatkowanych.

UZSADNIENIE

Zgodnie z treścią art.87 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Jednakże w myśl art.87 ust.5a ustawy w przypadku, gdy podatnik nie wykonał w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz nie dokonał dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, dla których zgodnie z art.86 ust.8 pkt 1 ustawy o VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku, przysługuje mu, na jego umotywowany wniosek złożony wraz z deklaracją podatkową, zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia. Jednak na pisemny wniosek podatnika urząd skarbowy dokonuje zwrotu podatku naliczonego w terminie 60 dni, jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe.

Zatem, w opisanej w pytaniu sytuacji Spółce mogłoby przysługiwać prawo do zwrotu podatku naliczonego w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji, w której wykaże ten zwrot. Termin otrzymania zwrotu można skrócić do 60 dni, gdyby Spółka złożyła w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe. Przypomnijmy, że zgodnie z art.87 ust.4a ustawy o podatku od towarów i usług zabezpieczenie majątkowe może być złożone w formie:

1. gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;

2. poręczenia banku;

3. weksla z poręczeniem wekslowym banku;

4. czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;

5. papierów wartościowych na okaziciela o określonym terminie wykupu wyemitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, bankowych papierów wartościowych i listów zastawnych o określonym terminie wykupu, wyemitowanych we własnym imieniu i na własny rachunek przez podmiot mogący być gwarantem lub poręczycielem zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

Prawo do otrzymania przez Spółkę zwrotu podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę najmu pomieszczeń biurowych w opisanej w pytaniu sytuacji może jednak nie wystąpić. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z art.86 ust.1ustawy o VAT jednym z podstawowych warunków odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług jest ich wykorzystanie do wykonywania czynności opodatkowanych. Jeżeli w okresie od początku roku do likwidacji spółka nie dokona czynności podlegających opodatkowaniu, prawo do odliczeniu podatku z faktur dokumentujących najem pomieszczeń biurowych może zostać zakwestionowane.

Przy dokonywaniu likwidacji spółki należy ponadto mieć na uwadze przepisy art.91 ust.2 – 8 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którymi w przypadku zmiany przeznaczenia towarów, w stosunku do których podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego, dokonanej w tzw. okresie korekty (a w przypadku towarów handlowych lub surowców i materiałów, w każdym czasie) w taki sposób, że towary te i usługi przestaną być wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, podatnik jest obowiązany dokonać korekty odliczonego podatku. Przypomnijmy, że okres korekty wynosi:

• w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł - 5 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania,

• w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania,

• w przypadku pozostałych towarów i usług – 12 miesięcy od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania.

W związku z powyższym ma znaczenie w jaki sposób likwidowana spółka rozporządzi swoim majątkiem, gdyż niektóre zdarzenia mogą powodować obowiązek korekty podatku odliczonego przy jego nabyciu. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej o sygnaturze ILPP2/443-629/12-2/MR z 14 września 2012 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, że czynność przeniesienia na jednego ze wspólników majątku likwidacyjnego spółki z o.o. w postaci nieruchomości wraz z poniesionymi nakładami inwestycyjnymi poczynionymi przez Spółkę w następstwie jej likwidacji, stanowi nieodpłatne przekazanie towarów, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a zatem jest zdarzeniem, które rodzi co do zasady obowiązek korekty podatku odliczonego przy nabyciu nieruchomości.

Zatem, przed dokonaniem likwidacji, Spółka może rozważyć opcję sprzedaży niektórych towarów stanowiących jej majątek, zwłaszcza, że wystąpienie takiej sprzedaży pozwoliłoby jej, zgodnie z art.87 ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług, otrzymać zwrot różnicy podatku w terminie 60 dni, bez konieczności złożenia zabezpieczenia majątkowego. W takiej sytuacji również nie ulegałoby wątpliwości prawo spółki do odliczenia podatku naliczonego z faktur za najem pomieszczeń biurowych w 2016 roku, które w sytuacji braku sprzedaży opodatkowanej mogłoby zostać zakwestionowane.

Z kolei Europejski Trybunał Sprawiedliwości W wyroku z 3 marca 2005 roku w sprawie C-32/03 stwierdził, że „podmiot, który zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, lecz nadal płaci czynsz oraz opłaty związane z pomieszczeniem służącym uprzednio wykonywaniu tej działalności, ponieważ umowa najmu zawiera klauzulę uniemożliwiającą jej wypowiedzenie, jest uważany za podatnika w rozumieniu tego przepisu i może odliczyć podatek VAT naliczony od poniesionych w ten sposób wydatków, o ile istnieje bezpośredni i ścisły związek między dokonanymi płatnościami a działalnością gospodarczą oraz stwierdzony zostanie brak nieuczciwego zamiaru bądź nadużycia”.

Zatem jedynie w przypadku, gdyby umowa Spółki dot. najmu za okres kiedy Spółka nadal otrzymuje faktury za najem i jednocześnie nie wykonuje już czynności opodatkowanych VAT zawierała klauzulę uniemożliwiającą jej wypowiedzenie oraz jeśli istnieje bezpośredni i ścisły związek między dokonanymi płatnościami a działalnością gospodarczą wówczas przysługiwałoby Spółce prawo do odliczenia podatku z faktur dokumentujących najem pomieszczeń biurowych za cały ten okres.

Ewa Konarska

Podstawa prawna: art.86 ust.1 i ust.19, art.87 ust.1, ust.2, ust.4a i ust.5a oraz art.91 ust.2-8 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.