W lutym, z uwagi na odstąpienie od umowy, otrzymałem zwrot zapłaconej kontrahentowi zaliczki. Z uwagi na błędy w wystawionej przez niego fakturze korygującej księgowa nie przyjęła jej (nie potwierdziła jej odbioru) i poprosiła o wystawienie poprawnej faktury. Do dnia dzisiejszego nie otrzymałem faktury, kontrahent nie odbiera telefonów, wraca również nie odebrana poczta, a więc prawdopodobnie faktury już nie otrzymam. Czy mimo braku faktury korygującej powinienem skorygować odliczony podatek?
ODPOWIEDŹ
Tak, w przypadku braku faktury korygującej dokumentującej otrzymany zwrot zaliczki, korekty odliczonego wcześniej podatku naliczonego należy dokonać w rozliczeniu za okres, w którym faktycznie otrzymano zwrot.
UZASADNIENIE
W świetle art.86 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostają spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a nabywane towary i usługi, od których podatek zostaje odliczony, wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem dającym podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art.86 ust.2 pkt 1 lit.a ustawy o VAT).
Zgodnie z §13 ust.1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 roku w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, w przypadku, gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art.29 ust.4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. Przepis ten ma również zastosowanie w przypadku zwrotu nabywcy zaliczek podlegających opodatkowaniu (§13 ust.5 pkt 2 rozporządzenia). Natomiast zgodnie z art.86 ust.10a ustawy o VAT w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, o której mowa w art. 29 ust. 4a lub 4c (czyli korektę zmniejszającą podstawę opodatkowania), jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę korektę faktury otrzymał.
Zatem w przedstawionej w pytaniu sytuacji, niewątpliwie obowiązkiem Pana kontrahenta było wystawienie faktury korygującej w związku z dokonanym zwrotem zaliczki. Fakturę taką Pana kontrahent wystawił, jednak z uwagi na błędy nie została ona przyjęta i do chwili obecnej nie otrzymał Pan poprawnej faktury korekty. Brak faktury dokumentującej zwrot otrzymanej zaliczki nie zwalnia jednak Pana z obowiązku dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego, obowiązek ten wynika bowiem nie z faktu otrzymania faktury korekty, ale z faktu otrzymania zwrotu zapłaconej wcześniej zaliczki. Co prawda data otrzymania faktury korekty wyznacza termin, w jakim należy dokonać korekty odliczonego podatku naliczonego, niemniej, to zdarzenie jakim jest zwrot zaliczki powoduje obowiązek korekty odliczonego podatku. Wynika to z treści art.88 ust.3a pkt 4 lit.a ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.
Z opisanego w pytaniu zdarzenia wynika, że z uwagi na odstąpienie od umowy otrzymał Pan zwrot zapłaconej wcześniej kontrahentowi zaliczki, a zatem czynność, na okoliczność której dokonał Pan zapłaty zaliczki w rzeczywistości nie miała miejsca. Zatem odstąpienie od umowy i otrzymany zwrot zaliczki spowodowały utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego, a tym samym obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku.
Wątpliwość w opisanej sytuacji budzić może w jakim terminie powstanie u Pana obowiązek dokonania tej korekty. Zdaniem redakcji, poprzez analogię do przepisu art.19 ust.11 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zaliczki, korekty tej należałoby dokonać w rozliczeniu za okres, w którym zaliczka została zwrócona. W przypadku, gdyby jednak kontrahent Pana wystawił korektę przedmiotowej faktury w późniejszym terminie, będzie Pan uprawniony do skorygowania tak dokonanego rozliczenia „in plus” i zmniejszenia podatku naliczonego zgodnie z art.86 ust.10a ustawy o VAT, tj. w miesiącu otrzymania faktury korygującej.
Katarzyna Domińska