Odpowiedź
Nie, opisane w pytaniu czynności wykonywane przez gminę nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Czynności te podlegają opodatkowaniu pod warunkiem, że są wykonywane przez podatników, czyli podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą w ramach tej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W wyroku z dnia 30 marca 2023 r., sygn. akt: C-616/21, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że gmina, która zleca wykonanie usługi usuwania azbestu i odbierania odpadów na rzecz swoich mieszkańców, nie wykonuje czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych. W uzasadnieniu wyroku TSUE przytoczył dwa istotne argumenty przemawiające za tym, że finansowanie takich usług nie jest wykonywane przez gminę w ramach działalności gospodarczej:
- zlecając te usługi na rzecz mieszkańców, gmina nie dąży do stałego osiągania dochodu, nie zatrudnia w celu wykonania usługi pracowników i nie poszukuje klientów, ale wykonuje czynności w ramach programu, po wyrażeniu przez mieszkańców woli skorzystania z usług. Czynność ta nie ma również charakteru powtarzalnego;
- czynności usuwania azbestu mają być wykonywane przez gminę nieodpłatnie, podczas gdy sama gmina zapłaci wykonawcy cenę rynkową. Jeżeli gmina odzyskuje jedynie część poniesionych kosztów w ramach dofinansowania unijnego, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, to tak...
