Działalność sezonowa

1. Na czym polega działalność sezonowa

Działalność sezonowa charakteryzuje się tym, że nie jest prowadzona przez cały rok, a jedynie przez określony czas w roku np. przez okres letni, zimowy. Uwarunkowana jest zapotrzebowaniem na niektóre towary czy usługi tylko w przeciągu kilku miesięcy w roku. Okres letni to jedyny czas kiedy działają wypożyczalnie sprzętu wodnego, szkółki nauki sportów wodnych, budki z lodami, przyczepy gastronomiczne. Okres zimowy to czas intenywnej pracy dla szkółek nauki jazdy na nartach, snowbordzie, wypożyczalni sprzętu zimowego. W okresach tych pojawiają się sezonowe sklepiki, kramy, jarmarki oferujące sprzedaż okazjonalnych, sezonowych, świątecznych produktów, pamiątek.

Należy jednak pamiętać, że chcąc sezonowo sprzedawać towary lub świadczyć usługi, konieczna jest rejestracja danej działalności. Po sezonie przedsiębiorca może zlikwidować działalność lub ją zawiesić.

Pamiętaj: Prowadzenie działalności, nawet przez krótki okres czasu, nakłada obowiązek rejestracji działalności oraz wymaga wyboru sposobu rozliczeń.

2. Podstawowe formalności przy rozpoczęciu działalności sezonowej

Formalności związane z rozpoczęciem sezonowej działalność gospodarczej nie różnią się od formalności związanych z działalnością prowadzoną przez cały rok. Konieczny jest wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) poprzez złożenie formularza CEIDG-1, a jego złożenie jest równoznaczne ze zgłoszeniem:

• o nadanie numeru REGON,

• do urzędu skarbowego (rejestracja, nadanie NIP, wybór formy opodatkowania),

• do ZUS.

Formularz CEIDG-1 można złożyć osobiście w urzędzie, drogą pocztową albo przez Internet.

3. Podatek VAT przy działalności sezonowej

3.1. Kto jest podatnikiem VAT

Przedsiębiorca, który decyduje się na prowadzenie działalności sezonowej, musi mieć na względzie ewentualną konieczność rejestracji do VAT. Bowiem, zgodnie z art.5 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z ustawy o VAT wynika także, że podatnikami tego podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (art.15 ust.1 ustawy o VAT). Ustawa o VAT zawiera także definicję działalności gospodarczej, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. (art.15 ust.2 ustawy o VAT).

Aby uznać, że dana czynność (świadczenie usługi lub dokonywanie dostawy) podlega opodatkowaniu podatkiem VAT muszą zostać spełnione określone przesłanki. Najważniejszymi z nich są odpłatność i występowanie bezpośredniego związku pomiędzy wykonaniem czynności a otrzymaniem zapłaty. Bezpośredniość można rozumieć np. jako nawiązanie stosunku prawnego w wyniku którego występuje zobowiązanie do zapłaty z tytułu wykonania jakiejś czynności.

Przedsiębiorcy prowadzący działalność sezonową z zasady spełniają definicję podatników VAT i odpłatności.

Należy pamiętać, że przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą nabywa status podatnika z mocy prawa (zgodnie z ww. art.15 ust.1 i ust.2). Prowadząc działalność gospodarczą należy zarejestrować się jako podatnik VAT przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu., tj. przed dokonaniem odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług (art.96 ust.1 ustawy o VAT) - w przypadku wyboru formy opodatkowania VAT.

Ważne: Rejestracji dokonuje się poprzez złożenie w urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego na druku VAT-R. Formularz ten dostępny jest w naszym serwisie www.VAT.ksiegowego.pl w zakładce DRUKI.

Przykład 1

Pan Michał – student akademii wychowania fizycznego nieprowadzący działalności gospodarczej (nie zarejestrowany w CEiDG) wykonuje pokazy jako mim na promenadzie w miejscowości wczasowej, a przed nim umiejscowiony jest kapelusz do którego wczasowicze wrzucają pieniądze. Należy zauważyć, że pomiędzy Panem Michałem a wczasowiczami nie jest nawiązany żaden stosunek prawny (nawet ustny). To co jest wrzucane do kapelusza wynika z dobrej woli wczasowiczów, zależy od ich uznania i nie zostało wcześniej ustalone.

W tym przypadku nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług i nie zachodzi bezpośredni związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy występem a „wynagrodzeniem”.Czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT.

Przykład 2

Pan Bartosz jest studentem akademii muzycznej i gra na saksofonie.Podpisał umowę z ekskluzywną restaurację nadmorską na okres 1-31 lipiec. Ustalono, że od godziny 20 do godziny 24 każdego wieczora zostaną wykonane różne utwory, za wykonanie których artysta zarządał wynagrodzenie w wys. 400 zł. Pomiędzy muzykiem został nawiązany stosunek prawny i zostało ustalone wynagrodzenie.

W tym przypadku wystąpi bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy grą  a otrzymaniem wynagrodzenia. Zatem z punktu widzenia podatku VAT wynagrodzenie otrzymane od właściciela restauracji będzie podlegać opodatkowaniu.

Przykład 3

Pani Joanna jest studentką akademi sztuk pięknych i przez okres wakacyjny wykonuje na promenadzie portrety chętnym wczasowiczom. Przed wykonaniem portretu Pani Joanna określa cenę za portret.

W tym przypadku istnieje związek pomiędzy zapłatą a wykonaniem portretu (wynagrodzenie za świadczenie), a ponadto została zawarta umowa ustna przy jednoczesnym określeniu „z góry” ceny. Taka działalność będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

3.2. Zwolnienie od VAT

Rozpoczynając w trakcie roku podatkowego działalność sezonową przedsiębiorca może skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT. Dotyczy ono tych podatników, u których przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności, kwoty 200.000 zł (art.113 ust.9 ustawy o VAT). Aby wyliczyć wartość kwoty limitu, która powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego, stosujemy następujący wzór:

A = 200.000 x B / C

gdzie:

A - graniczna kwota obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie powoduje utratę zwolnienia,

B - liczba dni prowadzenia działalności, jaka pozostała do końca roku,

C - liczba dni w roku podatkowym.

W przypadku działalności wykonywanej sezonowo w większości przypadków nie będzie konieczności rozliczania VAT z uwagi na fakt nieprzekroczenia progów określonych w ustawie o VAT (chyba, że podatnik zrezygnuje ze zwolnienia).

Podmioty zwolnione od podatku nie są zobowiązane do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do podatku od towarów i usług, jednak mogą takie zgłoszenie złożyć i wówczas zostaną zarejestrowani jako „podatnicy VAT zwolnieni” (art.96 ust.3 i 4 ustawy o VAT).

W przypadku korzystania ze zwolnienia z uwagi na limit obrotów nie ma obowiązku składania deklaracji podatkowych.

Przepisy w większości przypadków pozwalają przedsiębiorcom na wybór czy być podatnikiem VAT czy nie. Decyzja ta jest trudna i bardzo ważna, dlatego też zapraszamy Państwa do zapoznania się z opracowaniem „Kiedy warto wybrać zwolnienie od VAT” (nr 4/2013 Sposób na VAT), w którym szeroko rozważamy temat bycia lub nie podatnikiem VAT. Głównym kryterium wyboru są koszty - wysokie koszty powodują, że bycie VATowcem opłaca się najbardziej. Jednak w przypadku działalności sezonowej przedsiębiorcy najczęściej korzystają ze zwolnienia od VAT – w przypadku małych przyczep gastronomicznych, małych punktów usługowych i sprzedaży produktów, działalności „ulicznej”. Podatnikiem VAT najczęściej są przedsiębiorcy, którzy poniesli duże nakłady inwestycyjne np. zakup dużej ilości drogiego sprzętu, budowa nieruchomości.

Ważne: Sprzedając alkohol powyżej 1,5% musisz być VATowcem.

Prosimy pamietać, że w przypadku wyboru zwolnienia od VAT należy prowadzić ewidencję sprzedaży, która pozwalałaby określić, czy dany podatnik nie przekroczył wspomnianego limitu (art.109 ust.1 ustawy o VAT).

Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia nie może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, bowiem tylko w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art.86 ust.1 ustawy o VAT).

PAMIĘTAJ: Wybierając zwolnienie podmiotowe od podatku od towarów i usług nie można korzystać z odliczeń tego podatku.

Przykład 4

Pani Marta (nauczycielka muzyki) będzie świadczyła usługi gry na skrzypcach w nadmorskich restauracjach w okresie wakacyjnym. Pani Marta – jako osoba fizyczna prowadząca działalność – wybrała zwolnienie od VAT.

Pani Marta nie jest zobowiązana do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do podatku od towarów i usług.

Przykład 5

Firma “A” od 1 czerwca 2017 roku będzie świadczyła usługi gastronomiczne oraz rozrywkowe (wieczorne zabawy taneczne) w nadmorskiej miejscowości przez okres wakacyjny. “A” ponosi duże koszty związane z działalnością, dlatego zdecydowała się na wybór opodatkowania VAT.

“A” jest zobowiązana do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do podatku od towarów i usług na druku VAT-R przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu tj. przed 1 czerwca.

Przykład 6

Pan Michał Janowski rozpoczął prowadzenie działalności – straganu z wakacyjnymi pamiątkami - 1 czerwca 2017 roku. Okres prowadzenia działalności dla obliczenia proporcji limitu zwolnienia wynosi 214 dni (od 01.06.2017r. do 31.12.2017r). Wyliczenie limitu: 200.000 x 214 / 365 = 117.260,30 zł.

Zatem dopiero po przekroczeniu kwoty 117.260,30 zł Pan Michał będzie miał obowiązek rejestracji do VAT. Przez okres korzystania ze zwolnienia Pan Michał nie może odliczać podatku.

4. Zawieszenie działalności sezonowej

Niektórzy przedsiębiorcy decydują się na zawieszenie działalności gospodarczej na okres poza sezonem. Zasady zawieszenia działalności reguluje ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z art.14a ust.1 tej ustawy, przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy.

Zatem, zawiesić działalność mogą tylko przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników (w rozumieniu przepisów kodeksu pracy), a więc tacy, którzy nie mają obowiązku rozliczania składek zus czy odprowadzania zaliczek na podatek za pracowników, gdy umowa zawierana jest z pracownikiem na czas określony, dotyczący okresu prowadzenia działalności sezonowej lub umowa ma formę umowy-zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej.

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie jej wykonywania następuje na wniosek przedsiębiorcy, który należy złożyć w ewidencji działalności gospodarczej na formularzu CEIDG-1.

Okres zawieszenia wykonywania działalności rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku. Należy pamiętać także o tym, iż w stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.

Podatnicy podatku od towarów i usług, którzy zawieszają działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, na mocy art.99 ust.7a i 7b ustawy o VAT, nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Powyższe zwolnienie z obowiązku składania deklaracji nie dotyczy m.in. okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego, a także okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Zatem, w czasie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie jest zobowiązany do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Musi jedynie złożyć na zakończenie roku podatkowego roczną deklarację. Ponadto w okresie zawieszenia działalności nie dokonuje się wpłat składek na ZUS, nie trzeba także składać deklaracji VAT. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w okresie tym powstanie u przedsiębiorcy obowiązek podatkowy. W takiej sytuacji będzie on musiał złożyć deklarację i zapłacić należny podatek VAT.

Zawieszenie działalności nie wpływa na limity VAT. Zawieszenie wykonywania czynności opodatkowanych przed końcem roku podatkowego nie powoduje zmiany progu obrotu liczonego proporcjonalnie, który uprawnia do korzystania ze zwolnienia od VAT.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej, jednak ma prawo wykonywać czynności niezbędne do zachowania źródła przychodów, a w szczególności przyjmować należności i regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia. W praktyce oznacza to, iż przedsiębiorca nie może zawierać nowych transakcji, jednak przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dotyczących zobowiązań powstałych przed datą zawieszenia, np. comiesięcznych opłat za abonament telefoniczny firmowych telefonów (stacjonarnego i komórkowego), opłaty za internet wykorzystywany w firmie, opłat za energię elektryczną, wodę, śmieci czyli opłat za tzw. media, a także rat leasingowych – o ile umowy zawarte zostały przed dniem zawieszenia działalności gospodarczej i nastąpi wznowienie działalności gospodarczej, w ramach której przedmiotowe usługi będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Aby zrealizować przysługujące prawo do odliczenia podatku naliczonego można:

• złożyć w okresie zawieszenia działalności deklarację wraz z umotywowanym wnioskiem wykazując podatek naliczony do zwrotu w terminie 180 dni (art.87 ust.5a ustawy o VAT). We wniosku należy podać powody, dla których chcemy odzyskać podatek;

• złożyć w okresie zawieszenia działalności deklarację wraz z umotywowanym wnioskiem oraz zabezpieczeniem majątkowym, wykazując podatek naliczony do zwrotu w terminie 60 dni (art.87 ust.5a ustawy o VAT)

• złożyć w okresie zawieszenia działalności deklarację wykazując podatek jako kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.

Przykład 7

Podatnik zgłosił zawieszenie działalności gospodarczej od 1 maja do 31 października 2017 roku. Jeśli składa deklaracje VAT kwartalnie, wówczas będzie miał obowiązek złożyć deklarację VAT-7K lub VAT-7D za I, II i IV kwartał 2017 roku (nie składa za III kwartał). Jeśli składa deklaracje VAT miesięcznie, wówczas będzie miał obowiązek złożyć deklaracje VAT-7 za miesiące styczeń, luty, marzec, kwiecień i pierwszą po okresie zawieszenia za listopad 2017 roku ...