Gmina może odliczać VAT od wydatków na targowisko

Odpowiedź

Tak, budując targowisko z zamiarem wykorzystania go do czynności opodatkowanych, gmina działała w charakterze podatnika VAT – prowadzącego działalność gospodarczą, podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem. W konsekwencji ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację inwestycji budowy targowiska na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Takie stanowisko po raz kolejny potwierdził NSA w wyroku z 2 sierpnia 2022 roku (sygn. akt I FSK 602/22). 

Uzasadnienie 

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi podatku VAT przysługuje, co do zasady, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego – zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT – oblicza się zgodnie ze sposobem określenia proporcji wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Celem innym niż działalność gospodarcza może być działalność gminy w charakterze organu władzy publicznej (art. 15 ust. 6 ustawy VAT). Przy czym w opinii NSA brak jest podstaw do przyjmowania z góry, że gmina, udostępniając targowisko dla mieszkańców, działa jako organ władzy, a nie jako podatnik VAT. I to tylko z tego powodu, że budowa lub modernizacja takiego obiektu to sfera działań publicznoprawnych, której celem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, a nie czerpanie dochodów z odpłatnej rezerwacji czy udostępniania stanowisk. Wszak gmina, ponosząc wydatki na budowę lub rozbudowę targowiska, czyni je jako podatnik VAT. I to mimo, że będzie realizowała również zadania własne zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, mające na celu korzyść ogółu (możliwość nabywania towarów i usług przez wszystkich mieszkańców). Powyższe oznacza, że wydatki związane z budową/przebudową targowiska będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT (pobieranie opłaty rezerwacyjnej na podstawie umowy dzierżawy oraz opłaty czynszowej na podstawie umowy najmu/dzierżawy), jak i czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem (udostępnianie targowiska jako organ władzy publicznej).

Wskazać należy, że najnowszy wyrok NSA potwierdza dotychczasową linię orzeczniczą w omawianym zakresie. Sąd wielokrotnie stwierdzał, że nawet jeśli prowadzenie targowiska jest czynnością, która służy do zaspokojenia potrzeb lokalnej społeczności i należy do zadań własnych gminy (art. 7 ust. 1 pkt 11 ustawy o samorządzie gminnym), to sposób realizacji tego zadania – w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT – może wiązać się z podejmowaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT...