ODPOWIEDŹ
Zobowiązania Spółki Jawnej z tytułu VAT mogą być przez organ podatkowy zabezpieczone hipotecznie na nieruchomości stanowiącej własność tejże Spółki. Nie ma natomiast podstaw prawnych do zabezpieczenia hipotecznego na nieruchomości należącej do Spółki zadłużenia wspólników z tytułu podatku dochodowego.
UZASADNIENIE
Zabezpieczenie zaległości podatkowych poprzez wpis hipoteki jest często stosowanym instrumentem przez organy podatkowe. W myśl art. 34 ustawy Ordynacja podatkowa Skarbowi Państwa i jednostce samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z tytułu zaległości podatkowych w podatkach stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości.
Przedmiotem hipoteki może być:
część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika,
nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej podatnika i jego małżonka,
nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej lub część ułamkowa nieruchomości stanowiąca udział wspólników spółki cywilnej – z tytułu zaległości podatkowych spółki,
użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
wierzytelność zabezpieczona hipoteką,
statek morski lub statek morski w budowie wpisane do rejestru okrętowego.
Wobec faktu, iż spółka jawna jest spółka osobową w myśl art. 22 ustawy Kodeks spółek handlowych i wpisana jest rejestru przez sąd rejestrowy – art.25 1 i art. 26 kodeksu spółek handlowych, zakupiona nieruchomość przez Spółkę stanowi jej własność.
Trzeba zaznaczyć, iż spółka jawna nie ma osobowości prawnej, dlatego forma traktowania podatkowego jest dwojaka.
Spółka jawna nie będzie podmiotem podatku dochodowego. Podatnikami podatku dochodowego są wspólnicy spółki i rozliczają się zgodnie z art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast w przypadku rozliczeń VAT zgodnie z art. 15 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Tak więc Spółka jawna jako jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej może być podmiotem VAT i może we własnym imieniu nabywać nieruchomości.
Kwestię wpisów hipotecznych reguluje ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Na podstawie art. 109 ust. 1 tej ustawy wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).
Hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie postanowienia sądu o udzieleniu zabezpieczenia, postanowienia prokuratora, na mocy przepisów szczególnych na podstawie decyzji administracyjnej, chociażby decyzja nie była ostateczna, albo zarządzenia zabezpieczenia dokonanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, o czym stanowi art. 110 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Mając powyższe na względzie, zaległości Spółki z tytułu VAT można zabezpieczyć hipotecznie na nieruchomości stanowiącej własność Spółki. Natomiast zaległości wspólników spółki jawnej z tytułu podatku dochodowego można zabezpieczyć hipotecznie tylko na nieruchomościach stanowiących ich własność. W związku z tym, że właścicielem zakupionej nieruchomości jest Spółka jawna zabezpieczenie zaległości wspólników tejże spółki z tytułu ich „indywidualnego” podatku jest niemożliwe.
Paulina Pawluk
