Jednolity plik kontrolny - odpowiedzi MF na najczęstsze pytania

Pytania ogólne

Cel wprowadzenia JPK

1. Jaki jest cel wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK)?

Celem JPK jest umożliwienie podatnikom przekazywania informacji organom podatkowym w formie elektronicznej pozwalającej na skrócenie czasu wykonywanych czynności, zmniejszenie ich uciążliwości, a w efekcie ograniczenia ich kosztów. W niebudzących wątpliwości przypadkach ta forma udostępniania informacji pozwoli odstąpić od kontroli. JPK obejmuje nie tylko rozliczenie podatku od towarów i usług, ale również inne podatki oraz szeroko rozumianą weryfikację ksiąg rachunkowych i ewidencji podatkowych.

Przesunięcie daty wprowadzenia JPK

2. Z wstępnych analiz wynika, iż zakres prac niezbędnych do wdrożenia JPK jest bardzo duży, szczególnie, jeśli wymaga on zmian w wielu systemach. W przypadku dużych podatników, dostosowanie się do nowych wymogów sprawozdawczych, z pewnością zajmie o wiele więcej czasu niż byłoby to niezbędne w przypadku mniejszych podatników. Wynika to ze skali prowadzonych operacji. Dlatego wskazane byłoby przesunięcie daty wprowadzenia obowiązku raportowania w postaci JPK.

Zakres niezbędnych zmian jest duży, ale przewidziane zostało odpowiednio długie vacatio legis. Nie jest planowane przesunięcie daty wprowadzenia obowiązku raportowania w postaci JPK.

Wdrożenie JPK w ciągu roku obrotowego

3. Wdrożenie możliwości generowania danych w postaci JPK może wymagać zmian w zasadach prowadzenia ksiąg rachunkowych. Pragniemy zwrócić uwagę, że tego rodzaju zmiany nie powinny być wprowadzane w ciągu trwającego roku obrotowego.

Generowanie danych w postaci JPK nie wymaga zmian w zasadach prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Dane za okresy sprzed 1 lipca 2016 roku

4. Uwzględniając fakt, że niektóre dane min. dotyczące wartości podatku podlegającego odliczeniu są znane dopiero po zamknięciu i rozliczeniu danego okresu (za okres, dla którego złożono deklarację podatkową), prosimy o doprecyzowanie, że struktury JPK będą stosowane przez organy podatkowe dla okresów już rozliczonych.

Co do zasady, struktury JPK będą stosowane przez organy podatkowe dla okresów już rozliczonych. Możliwe będzie również żądanie dostarczenia danych dotyczących dowodów (faktur), co do których zaistniał już obowiązek ich wystawienia.

Duże zbiory danych

5. Za jaki maksymalny okres organ podatkowy może żądać od podatnika danych zgodnych ze strukturą JPK? Trzeba wziąć pod uwagę, że wygenerowanie danych za okres np. miesięczny dotyczący struktury JPK: Księgi Rachunkowe, będzie zajmowało bardzo dużo czasu z uwagi na samą ilość i objętość danych?

Zakres danych powinien odpowiadać zakresowi czynności sprawdzających lub kontroli. Pobierane powinny być dane wyłącznie niezbędne do realizacji celu kontroli. W toku postępowań kontrolnych wymagających przetwarzania największych zbiorów będą prowadzone uzgodnienia warunków technicznych przekazania i zabezpieczenia danych. Podział przedsiębiorców na dużych, małych i średnich

6. Prosimy o instrukcje, co do sposobu zastosowania kryteriów podziału przedsiębiorców na dużych, małych i średnich.

Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649) „Mali i średni przedsiębiorcy, w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 12, w okresie od dnia 1 lipca 2016 roku do dnia 30 czerwca 2018 r. mogą przekazywać dane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 ustawy zmienianej w art. 1”Definicja małych i średnich przedsiębiorców została zawarta w art. od 105 i 106 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2013, poz. 672).

Dane usunięte lub zmodyfikowane

7. W niektórych systemach finansowo-księgowych pewne informacje, takie jak dane podstawowe kontrahentów (dostawców / odbiorców) przechowywane są bez zapisywania historii zmian. Przedstawiają one wyłącznie stan aktualny na bieżący moment (przykładowo: przy zmianie adresu siedziby kontrahenta, dane dotyczące starego adresu są usuwane i zastępowane nowym adresem). Jak należy postąpić w sytuacji, gdy organ zażąda danych za okres historyczny, sprzed takiej zmiany (w sytuacji, gdy zaktualizowane dane nadpisały wcześniejsze dane)?

Księgi podatkowe i dowody księgowe podlegają zasadom archiwizacji. Dowody w formie elektronicznej powinny być dostępne na żądanie organu podatkowego i odzwierciedlać oryginalne zapisy w księgach i dowodach.

Sprawdzanie poprawności danych

8. Czy i w jaki sposób/w jakiej formie organ podatkowy będzie informował podatnika o niewypełnieniu pól wskazanych w danej schemie jako obowiązkowe? Czy w informacji takiej zostaną wskazane konkretne pozycje, które są obowiązkowe lecz nie zostały wypełnione w pliku przygotowanym przez podatnika?

Przekazanie danych będzie poprzedzone testami prawidłowości struktury pliku i poprawności zawartych w nim danych. W przypadku błędnych danych zostaną wskazane konkretne pozycje, w tym również te, które były obowiązkowe, a nie zostały wypełnione.

Tworzenie plików z każdego systemu

9. Czy zgodnie z założeniami podatnicy będą musieli generować jeden plik JPK w formie zbiorczej, czy też dopuszczalna jest przez MF możliwość utworzenia z każdego systemu wykorzystywanego do ewidencji zdarzeń w ramach prowadzenia działalności gospodarczej pliku JPK i przekazywania wówczas żądanych danych w formie wielu plików?

Możliwe będzie utworzenie z każdego systemu wykorzystywanego do ewidencji zdarzeń w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, pliku JPK i przekazanie żądanych danych w formie wielu plików.

Aplikacje źródłowe i hurtownie danych

10. Czy żądane dane na potrzeby JPK mają pochodzić z aplikacji źródłowych, czy mogą być generowane z Hurtowni Danych lub innym zewnętrznym narzędzi, które będą miały możliwość gromadzenia danych źródłowych z systemów źródłowych i generowania plików o strukturach zgodnych z JPK?

Żądane dane na potrzeby JPK mogą pochodzić z aplikacji źródłowych, jak i mogą być generowane z Hurtowni Danych.

Testy wykonywane z użyciem danych JPK

11. Prosimy o przedstawienie listy testów, jakie będą wykonywane na danych uwzględnionych w JPK.

Będą to testy weryfikujące spójność, dokładność i kompletność ksiąg i deklaracji podatkowych. Podstawowymi testami będą testy weryfikujące wymogi formalne dla ksiąg, takie jak kolejna numeracja, luki i duplikaty zapisów. Właściwą grupę testów będą stanowić testy rzeczywiste, np. weryfikacja związku przychodów z kosztami ich uzyskania, ciągłości stosowania zasad rachunkowości (np. zasad wyceny aktywów metodą FIFO, LIFO),prawidłowości stosowania stawek podatku od towarów i usług itp.

Bezpieczeństwo przekazywanych danych

12. Czy dane przekazywane do organów podatkowych będą odpowiednio chronione?

Wszystkie dane gromadzone w postępowaniach kontrolnych podlegają tajemnicy skarbowej oraz regułom wynikających z ochrony danych osobowych. Dla danych gromadzonych na podstawie art. 193a Ordynacji podatkowej zostaną zastosowane wszystkie rozwiązania techniczne i organizacyjne stosowane dotychczas dla dowodów i deklaracji składanych drogą elektroniczną.

Pytania dotyczące nagłówka

Dane dotyczące oprogramowania

14. Jaki jest cel gromadzenia informacji mówiącej o nazwie oprogramowania?

Projekty struktur przewidywały gromadzenie tych informacji w celach statystycznych. W związku z zgłoszonymi wątpliwościami co do celu gromadzenia, sposobu raportowania, jeśli podmiot wykorzystuje kilka systemów, w nowych wersjach usunięto te pola. Data początkowa i data końcowa

15. Co należy rozumieć przez pozycje „DataPoczatkowa” oraz „DataKoncowa” w odniesieniu do każdej z siedmiu schem xml? Czy zostanie to sprecyzowane w sposób uniwersalny, czy osobno dla każdej schemy, czy też będzie to każdorazowo określane w sposób indywidualny przez organ podatkowy występujący do podatnika z żądaniem przygotowania konkretnego pliku?

W nowych wersjach schematów pola: „DataOd” i „DataDo” oznaczają początek i koniec okresu rozliczeniowego, którego dotyczą raportowane księgi lub dowody. Dla ksiąg i ewidencji podatkowych będą to z reguły miesiąc lub rok. Dla dowodów księgowych będą to okresy, w których dowody te zostały rozliczone (zaksięgowane pod datą). Dla dowodów księgowych możliwe będzie, ze względu na objętość zbiorów, dzielenie tych okresów na części (np. od 1 do 10, od 11 do 20 i od 21 do 31 dnia miesiąca).

Pytania dotyczące struktury dla ksiąg rachunkowych

Zespoły, kategorie i podkategorie kont

16. JPK zawiera wymóg podania takich danych jak kod zespołu, kategorii i podkategorii – konieczne jest doprecyzowanie, o jakie dane chodzi. Wskazane jest również aby pola te były polami opcjonalnymi, nie wszystkie plany kont są budowane w takiej hierarchii. Z pewnością będzie możliwe podanie kodu i opisu konta oraz typu konta i zespołu, jednak nie wszędzie będzie istniała tak rozbudowana hierarchia kont, jak zakłada to JPK. Rozumiemy, że w przypadku braku wskazanej hierarchii w planie kont danego systemu nie będzie konieczności budowania tej struktury w sposób sztuczny.

Jednostki są zobowiązane – zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 a) ustawy o rachunkowości – do posiadania zakładowego planu kont, jednak ustawa nie wskazuje na sposób jego tworzenia. Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe każdej jednostki tworzą m.in. konta księgi głównej (syntetyczne) i konta ksiąg pomocniczych (analityczne), które są uszczegółowieniem zapisów na kontach księgi głównej. Zarówno konta księgi głównej jak i konta ksiąg pomocniczych mają swoje symbole. Co do zasady symbole kont analitycznych to rozszerzenie symboli kont syntetycznych.

Księgowania dokumentów zbiorczych w dzienniku – księdze głównej

17. Rozumiemy, że w tabeli DziennikGłówna mają być ujęte księgowania wykonane w księdze głównej. Jeśli zatem będą to księgowania dokumentów zbiorczych lub księgowania wykonane na podstawie eksportu z dedykowanych modułów (np. księgowanie płac, księgowanie amortyzacji), to wykazaniu w dzienniku będzie podlegało właśnie to księgowanie danych zagregowanych i nie będzie wymagane dostarczenie danych w podziale na przykład na każdego pracownika, jeśli chodzi o płace lub na każdy środek trwały, jeśli chodzi o amortyzację. Oczywiście w przypadku gdy na poziomie księgi głównej wykonane będą księgowania detaliczne to dane te będą mogły być zaraportowane, jednak w przypadku księgowania dokumentu zbiorczego nie będzie konieczności rozbijania zaksięgowanej kwoty na poszczególne elementy analityczne, których w księdze głównej nie ma.

Konta ksiąg pomocniczych uszczegóławiają zapisy na kontach księgi głównej. Dlatego w raportach JPK dla potrzeb kontroli konieczne będą zarówno informacje pochodzące z kont księgi głównej, jak i kont ksiąg pomocniczych. Nie oznacza to jednak konieczności wprowadzenia zmian w organizacji rachunkowości, czy integracji modułów działających odrębnie w jednostkach z dniem 1 lipca 2016 r. Jeśli realizacja celu kontroli będzie wymagała danych szczegółowych niedostępnych na poziomie księgi głównej, sprawdzenie to początkowo będzie odbywało się poza strukturą JPK. Zakłada się stopniowe dostosowanie organizacji rachunkowości w jednostkach do potrzeb raportowania wg struktur JPK zapewniającego realizację celu kontroli.

Dzielenie ksiąg rachunkowych za okresy krótsze niż miesiąc

18. W przypadku podatników, którzy ze względu na duży wolumen danych zdecydują się na podzielenie JPK za żądany okres na kilka plików za krótsze okresy dodatkowym problemem może być uzupełnienie pozycji „ObrotyWinienNarast” oraz „ObrotyMaNarast”. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż pola te mają dotyczyć obrotów od otwarcia ksiąg, do końca okresu, którego JPK dotyczy, co może być problematyczne z perspektywy niektórych systemów ERP oraz F/K, jeśli plik przygotowywany za dany okres będzie musiał zostać podzielony na wspomniane pliki za krótsze okresy. Pragniemy zwrócić uwagę Ministerstwa, iż należy przede wszystkim doprecyzować, czy koniec okresu, którego JPK dotyczy należy rozumieć jako koniec okresu, za który przygotowano konkretny plik, czy może koniec całego okresu wynikającego z żądania organów podatkowych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o rachunkowości jednostki mają obowiązek sporządzać zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej na koniec każdego okresu sprawozdawczego, jednak nie rzadziej niż na koniec miesiąca. W tym zestawieniu znajdą się również obroty narastająco od początku roku obrotowego. Dzielenie ksiąg na okresy krótsze niż miesiąc powinno być poprzedzone analizą niezbędności takiego rozwiązania. Organy podatkowe nie będą żądać uzyskania takich zbiorów, jeśli nie będzie przewidywała tego standardowa funkcjonalność systemu wykorzystywanego przez podatnika.

Numer dowodu księgowego a numer systemowy

19. W sekcji „DziennikGlowna”, w polu „Nr Dowodu Księgowego” wymagany jest kod umożliwiający powiązanie zapisu w Dzienniku – Księdze Głównej z dowodem księgowym. W praktyce uzyskanie takiego kodu często będzie niemożliwe. W systemach nadawane są bowiem jedynie numery systemowe, zaś numery dowodów jako takie nadawane są częstokroć dopiero na późniejszym etapie opracowywania dowodów księgowych.

Rozwiązaniem przedstawionej powyżej kwestii może być umożliwienie uzupełniania w polu „Nr Dowodu Księgowego” numeru systemowego zarejestrowanego dokumentu. Podejście takie, przy założeniu unikalności numerów systemowych oraz ich jednoznacznego przypisania do dowodu księgowego, oznaczałoby możliwość prawidłowego zidentyfikowania dowodu księgowego, zapisanego pod danym numerem w systemie, a tym samym osiągnięcie skutków tożsamych z zamierzonymi przez Ministerstwo.

Ustawa o rachunkowości w art. 14 ust. 2 wskazuje, iż sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien umożliwiać ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi. Nie wskazuje natomiast w jaki sposób nastąpi identyfikacja dowodu księgowego. Zatem może to być numer systemowy, który pozwoli zidentyfikować dowód źródłowy.

Międzynarodowe standardy rachunkowości a JPK

20. Czy dane przedstawiane mają dotyczyć Księgi głównej niezależnie od tego czy jest ona prowadzona zgodnie z US GAAP, IFRS, czy Ustawą o Rachunkowości?

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o rachunkowości jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, zwanymi dalej „MSR”, stosują przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanym przez MSR.

A zatem jednostki te stosują przepisy ustawy o rachunkowości dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych, inwentaryzacji oraz ochrony danych, bowiem te zagadnienia nie są uregulowane w MSR.

Pytania dotyczące ewidencji zakupu i sprzedaży VAT

JPK Ewidencja zakupów i sprzedaży VAT a deklaracja VAT

21. Czy JPK Ewidencja zakupów i sprzedaży VAT powinien uzgadniać się do danych zawartych w deklaracji VAT?

Ewidencja zakupów i sprzedaży VAT powinna uzgadniać się z danymi z deklaracji VAT. w celu wyeliminowania ryzyka wystąpienia błędów i wątpliwości, zmodyfikowano wersję struktury JPK_VAT tak by odzwierciedlała w układzie tabelarycznym aktualnie obowiązującą deklarację dla podatku od towarów i usług.

Struktury dla paragonów

22. Czy w tym pliku należy ująć tylko obrót dokumentowany za pomocą faktur VAT, czy także obrót dokumentowany paragonami albo notami księgowymi? Czy dla paragonów i ewentualnie not przygotowane zostaną osobne struktury JPK?

Prawidłowo prowadzona ewidencja powinna zawierać paragony i noty księgowe (jeśli noty podatnik wystawia dla operacji, których nie dokumentuje fakturami lub paragonami). Będą przygotowane oddzielne struktury dla paragonów.

Wykazywanie podatku VAT

23. W której z sekcji pliku (zakup czy sprzedaż) należy wykazywać podatek VAT należny od zakupów rozliczanych według mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia (dostawa dla której podatnikiem jest nabywca, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, import usług, import towarów w ramach procedury uproszczonej)?

W świetle regulacji VAT, w przypadku wymienionych transakcji obowiązek rozliczenia podatku spoczywa na nabywcy, w związku z nabyciem towarów. Podatek należny staje się tutaj z reguły podatkiem naliczonym do odliczenia. Dla potrzeb kontrolujących rozliczenie podatku należnego i naliczonego z tytułu zakupów objętych odwrotnym obciążeniem powinno być ewidencjonowane odrębnie, z zaznaczeniem w jakiej wysokości podatek należny staje się podatkiem naliczonym do odliczenia.

„DomyslnyKodWaluty”

24. Czy pole „DomyslnyKodWaluty” zawsze ma przyjmować wartość „PLN”? Czy przewiduje się dostarczanie danych w innej walucie niż PLN (np. w walucie dokumentu)?

W świetle regulacji VAT (art. 106e ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług) kwoty podatku w fakturze wykazuje się w złotych. Kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania.

Data wskazująca okres w rozliczeniach VAT

25. Czy gdziekolwiek w pliku „Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT” należy podawać datę wskazującą okres, w rozliczeniach VAT za który została ujęta dana faktura? Jeśli tak, to w którym konkretnie polu? Jak należy zachować się w przypadku faktur zaliczkowych czy wielopozycyjnych, gdy część faktury została ujęta w rozliczeniach VAT za jeden okres a inna część w rozliczeniach VAT za inny okres?

Ewidencja powinna zapewniać prawidłowe sporządzenie deklaracji VAT, powinna być dostępna w niej informacja, czy dana faktura (ewentualnie w jakiej części) została uwzględniona w danym rozliczeniu.

Numeracja w pliku

26. W odniesieniu do pól „K_1” w sekcjach „Ewidencji zakupu VAT” oraz „Ewidencji sprzedaży VAT”, w których należy wskazać liczbę porządkową – czy numeracja ta powinna być dynamiczna, np. w sytuacji, gdy generujemy plik JPK za dany okres, a kilka tygodni później kolejny plik JPK za ten sam okres, ale ze zwiększoną ilością faktur – czy w tym przypadku faktury ujęte w pierwotnym zestawieniu muszą mieć w późniejszym zestawieniu te same numery w kolumnie „Lp”, co w zestawieniu pierwotnym?

Istotne jest, aby zawartość ewidencji odpowiadała deklaracji lub jej korekcie. Kwestia numeracji należy do decyzji podatnika.

Data sprzedaży

27. Czy datę sprzedaży uzupełnianą w polu „K_2” należy rozumieć jako datę wydania towarów / wykonania usługi, jako datę sprzedaży w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (z uwzględnieniem reguł INCOTERMS), czy też należy ją utożsamiać z pojęciem daty obowiązku podatkowego w podatku należnym (czyli datę odpowiadającą okresowi, za który transakcja zostanie ujęte w deklaracji)?

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, faktura zawiera datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

Przez datę dokonania dostawy towarów należy rozumieć datę jej faktycznego dokonania (tj. przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), za wyjątkiem przypadków w których przepisy ustawy o podatku od towarów i usług określają wprost ten moment (tzw. Dostawy o charakterze ciągłym – art. 19a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług). W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną (zastrzeżenie prawa własności do czasu zaistnienia danego zdarzenia, w sytuacji gdy towar został już wydany) lub usługi za wykonaną (przyjęcie jej wykonania dopiero z chwilą podpisania protokołów zdawczo-odbiorczych) pozostają bez znaczenia dla ww. celów, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości Również wykonanie usługi następuje z chwilą faktycznego jej wykonania. W niektórych przypadkach ustawa umownie określa wykonanie usługi (art. 19a ust. 2 i 3).

Usługę przyjmowaną częściowo (określoną część podzielnej w sensie gospodarczym usługi) uważa się za wykonaną w odniesieniu do tej części usługi, dla której to określono zapłatę. Usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Przez rok należy rozumieć 12 kolejnych następujących po sobie miesięcy.

Ewidencja sprzedaży - Pole „K4”

28. Czy w polu „K_4”, opisanym jako „Nr dokumentu”, należy wskazać numer dokumentu księgowego z systemu źródłowego, czy też numer faktury uwidoczniony na fakturze jako „Faktura VAT nr (…)? Dodatkowo – jeżeli w ramach tego pliku będzie raportowany obrót dokumentowany paragonami – to czy wystarczy tu podać nr zbiorczego dokumentu księgowego, którym dane z konkretnego dnia będą migrowane w sposób zagregowany z systemu billingowego do głównego systemu księgowego, czy też należałoby wykazywać każdy paragon osobno?

Raportowany będzie nr faktury uwidoczniony na fakturze. W przypadku obrotu paragonowego – numer dowodów zbiorczych.

Ewidencja sprzedaży – Pole „K_5b”

29. W polu „K_5b” ma być podawany „Adres nabywcy towarów lub usług”. W praktyce, informacja taka częstokroć nie jest rejestrowana na poziomie ewidencji VAT (przepisy ustawy o VAT nie nakładają bowiem na podatników obowiązku podawania w ewidencji VAT adresu nabywcy). Czy w związku z powyższym omawiane pole nie powinno zostać oznaczone jako opcjonalne, zamiast jako obowiązkowe (jak jest w obecnej schemie)?

Przepisy ustawy o VAT dotyczące ewidencji (art. 109) nie przewidują obowiązku podawania w ewidencji adresu nabywcy towarów i usług. W związku z tym, pole zostanie oznaczone jako opcjonalne. Należy jednak zaznaczyć, że jest to wymóg „fakturowy”, zatem dane adresowe mogłyby być pobierane z komponentu fakturowego.

Ewidencja sprzedaży - Pola „K_8”, „K_10” i „K_12”

30. Czy w polach „K_8”, „K_10” i „K_12” opisanych jako „Sprzedaż opodatkowana VAT (…)” wykazać należy również wartość podatku należnego VAT rozliczonego z tytułu niepotwierdzenia w terminie dla celów VAT transakcji eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów?

Czy należy wykazać też obrót i podatek dotyczący transakcji dokumentowanych paragonami? W jaki sposób (w ramach których kategorii) wykazywany powinien być podatek należny VAT wynikający z nieodpłatnych przekazań towarów i nieodpłatnego świadczenia usług (zgodnie z art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług)?

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. eksport towarów (art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Zatem eksport towarów jest sprzedażą opodatkowaną.

Zgodnie z art. 41 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Jeżeli warunek, o którym mowa powyżej, nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminiezastosowanie mają stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju (art. 41 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług). Regulacja ta ma zastosowanie w przypadku gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (art. 41 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług).

Jednocześnie należy zauważyć, iż otrzymanie dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium UE w terminie późniejszym niż określony w ust. 6 i 7, upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument (art. 41 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług).

Warunki zastosowania stawki 0% w stosunku do WDT przewiduje zasadniczo art. 42 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie ze wskazaną regulacją WDT podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej;

2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;

3. podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Natomiast zgodnie z art. 42 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za:

1. okres kwartalny – podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za następny okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt 2;

2. okres miesięczny – podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

Mając na uwadze powyższe, zauważyć należy, iż w sytuacji, gdy podatnik nie spełni ww. warunków, transakcja opodatkowana jest stawką właściwą dla dostawy krajowej. Warto tu wskazać na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 października 2013 r. (I FPS 5/13), zgodnie z którą: „W świetle obowiązujących do dnia 30 listopada 2008 r. przepisów art. 42 ust. 12 i ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarówi usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podatnik podatku od towarów i usług, który dokona wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, lecz nie posiada jeszcze wszystkich wymaganych dowodów potwierdzających dostarczenie towarów do nabywcy, ma obowiązek wykazania dostawy towarów ze stawką krajową w ewidencji i wykazania kwoty podatku w deklaracji podatkowej.”

Dodatkowo, w świetle art. 13 ust. 1-2 ustawy o podatku od towarów i usług, przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8. Artykuł 13 ust. 2 stanowi, iż przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarówjest:

1. podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

2. osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

3. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;

4. podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Natomiast zgodnie z treścią art. 106b WDT winno być dokumentowane fakturą. Jak wskazuje bowiem przedmiotowa regulacja, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Z powyższego wynika, że nie ma przesłanek, aby ww. sytuacje związane z opodatkowaniem WDT i WNT nie były wykazane w polach „sprzedaż opodatkowana VAT”.Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług za dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Czynności wymienione w art. 7 ust. 2 i 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług są zatem sprzedażą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Ewidencja zakupu - Pole „K_3”

31. W sekcji „Ewidencja zakupu VAT” w polu „K_3” należy wskazać NIP wystawcy faktury, analogicznego pola nie ma jednak w sekcji dla ewidencji sprzedaży (tj. nie ma tam pola dla NIP nabywcy). Czy jest to zabieg celowy?

Czy NIP polskich dostawców ma być w tym polu wskazywany z przedrostkiem PL? Czy dopuszczalne są znaki specjalne / separatory, czy oczekiwaniem po stronie Ministerstwa jest wskazanie tu ciągu znaków?

Czy w tym polu ma być raportowany nr rejestracji na VAT właściwy dla dostawcy z innego kraju UE (od którego podatnik dokonuje zakupu w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług, dostaw z montażem), wraz z prefiksem wskazującym na kraj dostawcy?

Na podstawie art. 97 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, podmioty, o którychmowa w ust. 1-3, zarejestrowane jako podatnicy VAT UE, które uzyskały potwierdzeniezgodnie z ust. 9, podając numer, pod którym są zidentyfikowane na potrzeby podatku, przy:

1. dokonywaniu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

2. dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

3. świadczeniu usług, do których stosuje się art. 100 ust. 1 pkt 4, dla podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,

4. nabywaniu usług, do których stosuje się art. 28b, dla których...