Kompensata zobowiązań przy kasowej metodzie rozliczeń VAT

ODPOWIEDŹ

Tak, skutki prawne kompensaty są takie same, jak skutki zapłaty. Zatem z tytułu dokonanej przez Pana sprzedaży z chwilą dokonania zapłaty poprzez kompensatę należności powstanie obowiązek.

Natomiast prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu powstanie nie wcześniej niż za okres, w którym nastąpi zapłata, zatem w tym przypadku nie wcześniej niż za okres, w którym została dokonana kompensata. Pamiętać oczywiście należy, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w takim zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, o ile nie zachodzą wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

UZASADNIENIE

Kompensata jako sposób wygaszania stosunku zobowiązaniowego

Zgodnie z art. 498 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zatem w myśl Kodeksu cywilnego kompensata pozwala na uregulowanie zobowiązań, ale nie przez ich realne spełnienie, lecz przez wzajemne umorzenie wierzytelności stron, na skutek czego zobowiązania stron wygasają. Funkcja zapłaty wyraża się w tym, że w wyniku kompensaty wzajemne zobowiązania dłużników ulegają umorzeniu tak jakby dłużnicy spełnili świadczenia. Wprawdzie przez kompensatę strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej, każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone.

Dlatego kompensatę, należy przyjąć jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego, uznaje się za równoważną spełnieniu świadczenia (zapłacie). Kompensatę można więc uznać za surogat wykonania zobowiązania (zapłaty). Skutki prawne kompensaty są takie same, jak skutki zapłaty.

Metoda kasowa - odliczenie podatku i powstanie obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124).

Natomiast stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

• nabycia towarów i usług,

• dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Należy zauważyć, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych (określonych w art. 88 ustawy).

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Trzeba zaznaczyć, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu z...