Koszty egzekucyjne obciążające Gminę po umorzeniu postępowania wskutek bezskuteczności egzekucji

Odpowiedź
Koszty egzekucyjne powstałe w egzekucji administracyjnej prowadzonej na rzecz wierzyciela obciążają tego wierzyciela, jeżeli nie mogą być ściągnięte od zobowiązanego. W takim przypadku, administracyjne organy egzekucyjne przed zmianami obciążały wierzyciela w całości kosztami egzekucyjnymi, które powstały w wyniku zastosowanych czynności i środków egzekucyjnych.
Po zmianach, w przypadku umorzenia postępowania wskutek bezskuteczności egzekucji, wierzyciel jest obciążany tylko opłatą manipulacyjną i wydatkami.

Uzasadnienie
Zgodnie z definicją zawartą w  ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wierzyciel, to podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w  administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym. Obowiązki dochodzone w egzekucji administracyjnej zostały wymienione 
w art.2 ustawy. Przepis ten zawiera także gminne należności pieniężne.
Zatem, Gmina jako wierzyciel ma obowiązek dochodzenia swoich należności pieniężnych na podstawie procedur ujętych w ustawie w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wysokość kosztów egzekucyjnych obciążających Gminę do 20 lutego 2021 roku
Zaznaczyć trzeba, że organ egzekucyjny wszczynał egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego.
Wszczęcie egzekucji administracyjnej następowało z chwilą:

1. doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
2. doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
3. podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny, jeżeli to podpisanie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
4. wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbioru dokumentów, jeżeli ten wpis lub to złożenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Wysokość opłat i kosztów egzekucyjnych za czynności egzekucyjne oraz zastosowane środki egzekucyjne były ujęte w art. 64, art. 64b, art. 64c ustawy egzekucyjnej.
Jeżeli, organ egzekucyjny umarzał postępowanie egzekucyjne w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne, to na podstawie art. 64 c §4 ustawy egzekucyjnej obciążał wierzyciela kosztami egzekucyjnymi, które powstały w tym postępowaniu egzekucyjnym.
Mając na uwadze przepisy przejściowe ustawy zmienionej, opłata manipulacyjna w „starych” postępowaniach nie może być wyższa niż 100 zł ogółem tzn. że jeżeli opłata manipulacyjna została naliczona w wyższej kwocie, to wskutek tych zmian wynosić będzie 100 zł, chyba że została wcześniej zapłacona.
Natomiast, opłaty za czynności egzekucyjne powstałe w „starych” sprawach nie mogą obciążyć wierzyciela powyżej kwoty 40 tys. zł.
Należy podkreślić, że w „starych” sprawach Gmina powinna badać jakie czynności zastosował organ egzekucyjny i jakie opłaty z tego tytułu naliczył. W przypadku zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego, na którym nie było środków pieniężnych, organ egzekucyjny nie powinien obciążać Gminy opłatą za to zajęcie tj. 5% wysokością egzekwowanej należności bowiem zgodnie z orzecznictwem sądowym „opłata egzekucyjna w wysokości wyżej określonej może być pobrana wyłącznie wówczas, gdy nastąpi faktyczne zajęcie wierzytelności pieniężnych.”.
Zatem, jeżeli organ egzekucyjny obciąży Gminę opłatą za zajęcie rachunku bankowego na którym nie ma i nie było środków od zajęcia, to Gmina powinna złożyć środek zaskarżenia od obciążenia jej tą opłatą.

Wysokość kosztów egzekucyjnych obciążających Gminę po 20 lutego 2021 roku
Zmiany dotyczące kosztów egzekucyjnych powstałych w postępowaniu egzekucyjnym w administracji powinny ucieszyć zobowiązanych oraz wierzycieli, bowiem opłata za czynności egzekucyjne pobierana jest w wysokości 10% od wyegzekwowanych środków, co oznacza że w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego ze względu na bezskuteczność egzekucji wierzyciel nie będzie obciążany tą opłatą.

Sytuacja od momentu wszczęcia postępowania egzekucyjnego
Zgodnie z art. 64 § 1 ustawy egzekucyjnej po zmianach organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną za wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego należności pieniężnej. Opłata manipulacyjna wynosi 40 zł, a w przypadku wszczęcia egzekucji administracyjnej opłata ulega podwyższeniu i wynosi 100 zł.
Obowiązek zapłaty opłaty manipulacyjnej powstaje z  chwilą wszczęcia postępowania egzekucyjnego, oddzielnie od każdego tytułu wykonawczego.
W myśl art. 26 § 1 ustawy postępowanie egzekucyjne wszczyna się na  wniosek wierzyciela o  wszczęcie egzekucji administracyjnej i  na  podstawie wystawionego przez  niego tytułu wykonawczego. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego następuje m.in. z chwilą doręczenia wniosku o  wszczęcie egzekucji administracyjnej i  tytułu wykonawczego organowi egzekucyjnemu, jeżeli wierzyciel nie jest jednocześnie organem egzekucyjnym.
Zatem, w tym momencie należna jest opłata w kwocie 40 zł do każdego tytułu wykonawczego.
Natomiast wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą:

1. doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
2. doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o  zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
3. podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez  pracownika obsługującego organ egzekucyjny, jeżeli to podpisanie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
4. wpisu w  księdze wieczystej o  wszczęciu egzekucji z  nieruchomości lub złożenia wniosku o  wpis o  wszczęciu egzekucji z  nieruchomości do  zbioru dokumentów, jeżeli ten wpis lub to złożenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Zaznaczyć trzeba, że w tym momencie opłata manipulacyjna ulega podwyższeniu do kwoty 100 zł.
W ramach toczącej się egzekucji organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne wymienione w art. 1a pkt 12 ustawy. Jeżeli organ egzekucyjny po zastosowaniu ww. środków egzekucyjnych wyegzekwuje środki pieniężne, to wówczas, zgodnie z zasadą główną, pobiera opłatę egzekucyjną w wysokości 10% wyegzekwowanych środków pieniężnych pomniejszonych o  koszty egzekucyjne. Maksymalna wysokość opłaty egzekucyjnej wynosi 10% wyegzekwowanych: należności pieniężnej, odsetek z  tytułu niezapłacenia jej w terminie naliczonych na dzień wystawienia tytułu wykonawczego i kosztów upomnienia, nie więcej jednak niż 40 000 zł.
Obowiązek zapłaty opłaty egzekucyjnej powstaje z chwilą:

1. wyegzekwowania należności pieniężnej, odsetek z tytułu niezapłacenia jej w  terminie lub kosztów upomnienia;
2. zapłaty po wszczęciu egzekucji administracyjnej organowi egzekucyjnemu lub wierzycielowi należności pieniężnej...