ODPOWIEDŹ
Zgodnie z art. 765 i 766 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Komisant powinien wydać komitentowi wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, w szczególności powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek.
W umowie komisu sprzedaży przedmiot tej umowy stanowi własność komitenta i na jego rachunek następuje sprzedaż. Natomiast komisant dokonując sprzedaży we własnym imieniu pełni rolę pośrednika w sprzedaży i otrzymuje za to wynagrodzenie w postaci prowizji.
Pytanie Czytelnika dotyczy ustalenia momentu obowiązku podatkowego po stronie komitenta i momentu wystawienia przez niego faktury.
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku VAT umowy komisu stanowią odpłatną dostawę towarów. Przez dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 i 4 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy komisu między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej, a także wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta.
Od ubiegłego roku zmianie uległy zasady rozliczania umów komisu w zakresie dostawy towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu.
Zgodnie z art.19a ust. 1 i 8 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy w przypadku wydania towaru (w ramach umowy komisu) komitentowi przez komisanta, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta oraz wydania towarów przez komisanta osobie trzeciej obowiązek podatkowy będzie powstawał na ogólnych zasadach, tj. z chwilą dokonania dostawy (wydania) tych towarów lub – jeśli przed tym momentem otrzymano całość lub część zapłaty – z chwilą otrzymania zapłaty w odniesieniu do otrzymanej części.
Natomiast w przypadku wydania towarów przez komitenta na rzecz komisanta obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. a, ust. 6 i 8 ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania przez komitenta z tego tytułu całości lub części zapłaty – w odniesieniu do otrzymanej kwoty – niezależnie od tego kiedy ta zapłata nastąpi, przed wydaniem towaru czy też po jego wydaniu.
Odnośnie momentu wystawienia faktury przez komitenta przepisy nie określają szczególnych zasad, zatem należy ją wystawić na ogólnych zasadach zgodnie z art. 106i ust. 1, 2 i 7 ustawy, tj. nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydano towar lub wykonano usługę lub otrzymano całość lub część zapłaty i nie wcześniej niż 30 dnia przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi. Należy jednak pamiętać o ustawowym obowiązku zamieszczenia na fakturze wystawianej przez komitenta na rzecz komisanta wyrazów „metoda kasowa” wskazujących na sposób rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonywanej przez komitenta dostaw (art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy).
Reasumując, dla komitenta obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania przez niego całości lub części zapłaty – w odniesieniu do otrzymanej kwoty, niezależnie od tego kiedy ta zapłata nastąpi, przed wydaniem towaru czy też po jego wydaniu i czynność tę należy udokumentować nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydano towar lub otrzymano całość lub część zapłaty (jeśli nastąpiła przed wydaniem towaru). Nie należy więc utożsamiać, jak w wielu przypadkach, momentu wystawienia faktury z rozpoznaniem obowiązku podatkowego.
Karol Zen
