Rozliczenie VAT przez Gminę wpłat mieszkańców na budowę oczyszczalni ścieków

ODPOWIEDŹ

Wpłaty mieszkańców Gminy stanowiące wkład własny w budowę przydomowych oczyszczalni ścieków nie są objęte obniżoną stawką podatku od towarów i usług, zatem należy zastosować stawkę podstawową 23%.

Jeżeli powyższe wpłaty dla Gminy będą dokonywane przez mieszkańców za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę będzie jednoznacznie wynikało, jakiej konkretnie czynności dotyczyły, to wówczas Gmina będzie zwolniona z rejestracji tych wpłat na kasie fiskalnej.

W przypadku spełnienia podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, a usługa budowy oczyszczalni ścieków na posesjach ich właścicieli podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z realizacją ww. projektu, pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy, ograniczających to prawo.

UZASADNIENIE

Powstanie obowiązku podatkowego i stawka podatku od towarów i usług

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Dostawa towarów, wiąże się z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ze świadczeniem usług natomiast, wiąże się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Konkretna czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem z definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Nie uznaje się natomiast za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej.

W przedstawionej sytuacji wpłaty z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków są należnościami z tytułu odpłatnego świadczenia usługi. Zatem wpłaty uiszczane przez mieszkańców na poczet wykonania przez Gminę budowy przydomowych oczyszczalni ścieków stanowią należności, w związku z otrzymaniem których po stronie Gminy powstaje obowiązek podatkowy. Świadczenia, co do których zobowiązała się Gmina będą odpłatnymi świadczeniami usług, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zwrócić uwagę, że czynności, za które Gmina będzie otrzymywała wpłaty od mieszkańców Gminy stanowiące wkład własny w budowę przydomowych oczyszczalni ścieków nie podlegają opodatkowaniu obniżoną stawką podatku w wysokości 8% na mocy ustawy o podatku od towarów i usług. Nie wskazano też na symbol PKWiU, z którego wynikałoby, że tego typu czynności są opodatkowane preferencyjną stawką. Wobec powyższego, właściwą jest stawka 23%.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT). Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione jednoc...