0
1038
Sąd Rejonowy wydał postanowienie, w którym stwierdził, że na podstawie ustawy Gmina nabyła spadek z dobrodziejstwem inwentarza po zmarłym mieszkańcu gminy mającym na jej terenie ostatnie miejsce zwykłego pobytu. Zmarły prowadził działalność gospodarczą: sprzedaż materiałów instalacyjnych oraz wyposażenia biurowego. Gmina sporządziła spis towarów oraz spis z natury (towary nowe oraz używane), ponieważ planuje sprzedać nabyty majątek. W tym celu komisja przetargowa wybierze najkorzystniejszą ofertę kupna. Środki uzyskane ze zbycia spadku Gmina zobowiązana jest przeznaczyć na spłatę zadłużenia wobec wierzycieli zmarłego.
Czy Gmina może dokonać sprzedaży towarów ze zlikwidowanego sklepu oraz materiałów ze spisu z natury (tarcica, płytki betonowe) na podstawie umowy kupna-sprzedaży? Czy Gmina powinna wystawić fakturę VAT i z jakimi stawkami w przypadku gdy najlepszą ofertę złoży osoba lub firma prowadząca działalność gospodarczą?
ODPOWIEDŹ
Gmina może dokonać sprzedaży towarów ze zlikwidowanego sklepu oraz materiałów ze spisu z natury (tarcica, płytki betonowe) na podstawie umowy kupna-sprzedaży. Gmina w tym przypadku nie działa w ramach działalności gospodarczej, dlatego sprzedaż ta nie podlega VAT, a w konsekwencji, w przypadku sprzedaży majątku na rzecz firmy, Gmina nie wystawia faktury VAT.
UZASADNIENIE
W celu odpowiedzi na pytanie zadane przez Czytelnika najistotniejsze jest ustalenie, czy Gmina w tym przypadku działa w ramach działalności gospodarczej. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).
Zdaniem Redakcji, Gmina z tytułu wykonywania opisanych czynności nie jest podatnikiem VAT, ponieważ nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie. Gmina w opisanym przypadku działa jak właściciel, a nie przedsiębiorca.
Zasadniczym przedmiotem działalności gmin są czynności wykonywane w charakterze podmiotu prawa publicznego w celu sprawowania władzy publicznej. Jest to szeroko rozumiana działalność nastawiona na zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. Do zakresu działania gminy należą zatem wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W sferze publicznoprawnej mieści się również zarządzanie tzw. mieniem komunalnym, a zatem mieniem w którego skład wchodzą własność i inne prawa majątkowe należące do gminy. W przypadku mienia komunalnego (ruchomego oraz nieruchomego) obowiązkiem gmin jest ochrona tego mienia, sprawowanie nad nim zarządu z zachowaniem szczególnej staranności, zgodnie z przeznaczeniem tego mienia. W odniesieniu natomiast konkretnie do nieruchomości tworzących zasoby komunalne gminy, wśród zadań własnych gminy znajduje się szeroko rozumiana gospodarka nieruchomościami w ramach której gmina może dokonywać zbycia niepotrzebnych jej składników majątkowych. Działanie takie niewątpliwie mieści się w sferze zadań publicznych gminy, tj. zarządcy mienia komunalnego, którego jest właścicielem.
Podsumowując, zbywane przez Gminę mienie nie może być przypisane do działalności gospodarczej prowadzonej przez Gminę, bowiem nie działa ona w tej sytuacji w charakterze handlowca profesjonalnie zajmującego się nabywaniem i sprzedażą towarów. Nabycie majątku nie nastąpiło w celu jego zbycia, nie było poprzedzone działaniami dla jego pozyskania lecz nastąpiło nawet niezależne od woli Gminy, zaś samo nieodpłatne nabycie mienia i jego posiadanie nie jest wystarczające do uznania, iż konstytuuje ono działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. Istotny jest tu także fakt, iż Gmina nie ponosiła w odniesieniu do tych nieruchomości jakichkolwiek wydatków inwestycyjnych mających na celu dokonanie ich zbycia na korzystnych warunkach. Nabycie miało charakter nieodpłatny i nie wiązało się z prawem do odliczenia VAT. Zatem, sprzedaż ta nie podlega VAT, co w konsekwencji powoduje, że w przypadku sprzedaży majątku na rzecz firmy, Gmina nie wystawia faktury VAT. Stanowisko Redakcji potwierdza m.in. wyrok WSA w Gliwicach z 20 czerwca 2018 roku, sygn. III SA/Gl 315/18, wyrok NSA z 5 grudnia 2014 roku syg. I FSK 1547/14.
Jan Falkowski
Podstawa prawna: art.15 ust.1 i ust.2 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
