ODPOWIEDŹ
Gmina może dokonać sprzedaży towarów ze zlikwidowanego sklepu oraz materiałów ze spisu z natury (tarcica, płytki betonowe) na podstawie umowy kupna-sprzedaży. Gmina w tym przypadku nie działa w ramach działalności gospodarczej, dlatego sprzedaż ta nie podlega VAT, a w konsekwencji, w przypadku sprzedaży majątku na rzecz firmy, Gmina nie wystawia faktury VAT.
UZASADNIENIE
W celu odpowiedzi na pytanie zadane przez Czytelnika najistotniejsze jest ustalenie, czy Gmina w tym przypadku działa w ramach działalności gospodarczej. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).
Zdaniem Redakcji, Gmina z tytułu wykonywania opisanych czynności nie jest podatnikiem VAT, ponieważ nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie. Gmina w opisanym przypadku działa jak właściciel, a nie przedsiębiorca.
Zasadniczym przedmiotem działalności gmin są czynności wykonywane w charakterze podmiotu prawa publicznego w celu sprawowania władzy publicznej. Jest to szeroko rozumiana działalność nastawiona na zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. Do zakresu działania gminy należą zatem wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W sferze publicznoprawnej mieści się również zarządzanie tzw. mieniem komunalnym, a zatem mieniem w którego skład wchodzą własność i inne prawa majątkowe należące do gminy. W przypadku mienia komunalnego (ruchomego oraz nieruchomego) obowiązkiem gmin jest ochrona tego mienia, sprawowanie nad nim zarządu z zachowaniem szczególnej staranności, zgodnie z przeznaczeniem tego mienia. W odniesieniu natomiast konkretnie do nieruchomości tworzących zasoby komunalne gminy, wśród zadań własnych gminy znajduje się szeroko rozumiana gospodarka nieruchomościami w ramach której gmina może dokonywać zbycia niepotrzebnych jej składników majątkowych. Działanie takie niewątpliwie mieści się w sferze zadań publicznych gminy, tj. zarządcy mienia komunalnego, którego jest właścicielem.
Podsumowując, zbywane przez Gminę mienie nie może być przypisane do działalności gospodarczej prowadzonej przez Gminę, bowiem nie działa ona w tej sytuacji w charakterze handlowca profesjonalnie zajmującego się nabywaniem i sprzedażą towarów. Nabycie majątku nie nastąpiło w celu jego zbycia, nie było poprzedzone działaniami dla jego pozyskania lecz nastąpiło nawet niezależne od woli Gminy, zaś samo nieodpłatne nabycie mienia i jego posiadanie nie jest wystarczające do uznania, iż konstytuuje ono działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. Istotny jest tu także fakt, iż Gmina nie ponosiła w odniesieniu do tych nieruchomości jakichkolwiek wydatków inwestycyjnych mających na celu dokonanie ich zbycia na korzystnych warunkach. Nabycie miało charakter nieodpłatny i nie wiązało się z prawem do odliczenia VAT. Zatem, sprzedaż ta nie podlega VAT, co w konsekwencji powoduje, że w przypadku sprzedaży majątku na rzecz firmy, Gmina nie wystawia faktury VAT. Stanowisko Redakcji potwierdza m.in. wyrok WSA w Gliwicach z 20 czerwca 2018 roku, sygn. III SA/Gl 315/18, wyrok NSA z 5 grudnia 2014 roku syg. I FSK 1547/14.
Jan Falkowski
Podstawa prawna: art.15 ust.1 i ust.2 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
