Zmiany w VAT w 2017 roku - praktyczne przykłady

1. Usługi budowlane wykonane w 2017 roku a świadczone przez podwykonawców zostały objęte systemem odwrotnego obciążenia (zgodnie z nowym brzmieniem art. 17 ust.1 pkt 8 ustawy o VAT).

Ważne: Zgodnie ze słownikową definicją, podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”.

Przykład 1

Podatnik VAT “A” jest firmą budowlaną, która jest wykonawcą biurowca na zlecenie firmy “B”. “A” zleciła “C” - podatnikowi VAT - wykonanie usługi demontażu starego budynku. Zatem to “A” jest zobowiązana do rozliczenia należnego VAT. „A” powinien ująć ww. transakcję w deklaracji VAT-7:

• wartość netto i podatek należny w poz.34 i 35,

• wartość netto w poz. 45 i podatek naliczony w poz. 46.

Natomiast “C” powinien wystawić fakturę bez stawki i kwoty podatku oraz zamieścić na niej adnotację „odwrotne obciążenie”. Transakcję tę „C” powinien wykazać w deklaracji VAT-7 w poz.31

Przykład 2

“D” jest podwykonawcą prac budowlanych na rzecz podatnika “E”. “D” jest podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 tzn. obrót za 2016 rok nie przekroczył 200.000 zł. Transakcja ta nie jest opodatkowana na zasadzie odwrotnego obciążenia.

Pamietaj: Należy skorygować rozliczenia zapłaconych w 2016 roku zaliczek na usługi budowlane, dla których podatnikiem od dnia 1 stycznia 2017 roku będzie nabywca i które zostaną wykonane w 2017 roku. W takim przypadku korekty rozliczenia tej zapłaty należy dokonać w rozliczeniu za okres, w którym zostanie wykonana usługa (przepis przejściowy art.5 i 8 ustawy z dnia 1 grudnia 2016 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Przykład 3

Spółka “F” będąca podwykonawcą usług budowlanych 6 grudnia 2016 roku otrzymała zaliczkę na wykonanie usługi budowlanej od kontrahenta “G”, który jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Zaliczka wyniosła 30% wartości transakcji, a pozostała należność została uregulowana i zafakturowana w dniu wykonania usługi. “F” w grudniu wystawiła fakturę na otrzymaną zaliczkę na zasadach ogólnych i naliczyła VAT, a “G” odliczyła VAT z otrzymanej od “F” faktury. Wykonanie usługi nastąpiło 4 lutego 2017 roku, zatem:

• a) “F” jest zobowiązany do dokonania korekty swojego rozliczenia w odniesieniu do rozliczonej zaliczki. W deklaracji za luty 2017 roku “F”:

  • pomniejsza sprzedaż opodatkowaną o ujętą w grudniu 2016 roku zaliczkę,

  • wartość całej usługi wykazuje w pozycji 31: „dostawa towarów i usług, dla których podatnikiem jest nabywca”.

• b) “G” w deklaracji za luty 2017 roku wykazuje całą sprzedaż w pozycji „dostawa towarów i usług, dla których podatnikiem jest nabywca” poz. 34 i 35 - wartość netto i wartość podatku należnego oraz, jeśli ma prawo do odliczenia, jako wartość netto w poz. 45 i podatek naliczony w poz. 46. “G” pomniejsza wartość podatku naliczonego o zaliczkę rozliczoną w grudniu 2016 roku.

Przykład 4

„C” jest podwykonawcą prac budowlanych na rzecz podatnika „E”. Sprzedając tę usługę w 2017 roku jako podwykonawca stosuje odwrotne obciążenie. Kontrahenci mają wątpliwości, czy materiały do tych usług mają obowiązek wyszczególniać osobno i stosować stawkę 23%, czy jednak cała usługa wraz z materiałem stanowi jedną transakcję, do której stosuje się odwrotne obciążenie?

Całą usługę, którą wykonuje „C” na rzecz „E” należy opodatkować na zasadzie odwrotnego obciążenia.

Szczególną uwagę chcielibyśmy zwrócić na deweloperów, bowiem mogą być oni jednocześnie inwestorem lub głównym wykonawcą inwestycji. Prosimy pamiętać, że jeżeli deweloper jest inwestorem (właścicielem nieruchomości), to wówczas firma wykonująca usługi na jego rzecz wystawia faktury z podatkiem VAT i w takim przypadku wykonawca nie ma obowiązku zastosować odwrotnego obciążenia. Jeśli natomiast deweloper jest głównym wykonawcą inwestycji - czyli odpowiada za całość inwestycji i z nim inwestor ma podpisaną umowę „główną” - i następnie deweloper ten zleca wykonanie niektórych prac innym podmiotom (podatnikom) czyli podwykonawcom, to wtedy podwykonawca musi wystawić fakturę z odwrotnym obciążeniem.

2. Podmioty zajmujące się usługami dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usługami dystrybucji gazu przewodowego od 2017 roku nie mają obowiązku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę usługi dystrybucji (zmiany w art.29a w ust. 15 pkt 3 ustawy o VAT).

Przykład 5

“H” jest podmiotem dystrybuującym energię cieplną. W lutym 2017 roku “H” wystawił faktury korygujące zmniejszające wartość sprzedaży energii cieplnej dokonanej w styczniu. “H” ma prawo obniżyć podstawę opodatkowania i VAT należny w deklaracji za luty 2017 roku na postawie wystawionych faktur korygujących bez konieczności posiadania potwierdzenia.

3. Od 2017 roku obowiązują zmienione zasady w prawie do odliczenia w przypadku WNT, począwszy od rozliczeń za pierwszy okres rozliczeniowy 2017 roku, w  przypadku świadczenia usług i  dostawy towarów, dla których podatnikiem jest usługobiorca (nabywca), oraz nietransakcyjnego przemieszczania towarów uznanego za WNT (zmiany w art.86 ust.10b pkt 2 lit.b, pkt 3 i dodanie ust.10i ustawy o VAT).

Polegają one na tym, że prawo do odliczenia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.

Korekta w terminie trzech miesięcy - przykład 6

W kwietniu 2017 roku podatnik “I” otrzymał od dostawcy fakturę dokumentującą WNT, wystawioną w lutym 2017 roku. Po weryfikacji daty dokonania dostawy okazało się, że obowiązek podatkowy powstał w styczniu 2017 roku. Po otrzymaniu faktury, w kwietniu “I” koryguje rozliczenie VAT za styczeń 2017 roku, bowiem nie upłynęły jeszcze trzy miesiące (liczone od końca stycznia 2017 roku). W korekcie deklaracji “I” uwzględnia tę transakcję poprzez wykazanie należnego oraz naliczonego podatku w tej samej kwocie.

Korekta po upływie trzech miesięcy - przykład 7

W maju 2017 roku w wyniku weryfikacji rozliczeń podatkowych podatnik “J” zorientował się, że nie rozliczył transakcji WNT. Fakturę dokumentującą WNT otrzymał w kwietniu. “J” ustalił, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów powstał w styczniu 2017 roku. “J” koryguje zatem rozliczenie VAT za styczeń 2017 roku poprzez uwzględnienie VAT należnego oraz wpłatę na rachunek urzędu skarbowego kwotę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę. “J” może wykazać podatek do odliczenia w deklaracji za maj 2017 roku.

Ważne: Od 2017 roku nie jest możliwe wykazanie podatku należnego i naliczonego w rozliczeniu za ten sam okres rozliczeniowy po upływie 3 miesięcy. W takim przypadku wykazanie podatku do odliczenia jest mozliwe wyłącznie w bieżącym okresie rozliczeniowym, przy czym należny VAT należy skorygować za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. W konsekwencji u podatnika powstanie zaległość podatkowa i podatnik będzie zobligowany do zapłaty odsetek za zwłokę. Może także zostać obciążony sankcją podatkową za nierzetelne rozliczenie VAT, jeżeli do ujawnienia nieprawidłowości dojdzie w trakcie kontroli podatkowej.

4. Od 2017 roku istnieje możliwość weryfikacji przez organa podatkowe i skarbowe zasadności zwrotu różnicy podatku poprzez sprawdzenie rozliczenia innych podmiotów biorących udział w  obrocie towarami lub usługami (art.87 ust.2b ustawy o VAT).

Przykład 8

W Firmie “K” pracownicy urzędu skarbowego prowadzą postępowanie kontrolne w zakresie prawidłowości wykazanego przez “K” zwrotu różnicy podatku. “K” dokonała zakupu towarów m.in. w firmie “L”. Organ podatkowy może sprawdzić rozliczenia w ramach tego postępowania również u podatnika “L”.

5. Od 2017 roku dodatkowymi warunkami jakie musi spełnić podatnik, aby uzyskać zwrot różnicy podatku, w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, począwszy od rozliczenia za pierwszy okres rozliczeniowy 2017 roku, są (art.87 ust.6 ustawy o VAT):

• kwota, która wynika z transakcji nieopłaconych za pomocą rachunku bankowego nie przekracza 15.000 zł,

• kwota przyspieszonego zwrotu nie może zawierać nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych nadwyżki podatku w wys. przekraczającej 3.000 zł.

O przyspieszony zwrot mogą się ubiegać podmioty, które są zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT co najmniej 12 miesięcy poprzedzających okres za który ubiegają o przespieszony zwrot oraz jeśli składały za cały ten ten okres deklaracje VAT.

Przykład 9

„M” zamierza ubiegać się o zwrot różnicy podatku w terminie 25 dni za styczeń 2017 roku. Po weryfikacji rozliczenia okazało się, że kierowca firmy dokonał płatności za zakupy gotówką na łączną kwotę 25.000 zł. Zatem w tym przypadku “M” nie spełnia warunku, dot. zapłaty za pomocą rachunku bankowego, ponieważ kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej (z wyłączeniem kwoty podatku naliczonego lub różnicy podatku, nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych), wynikają z faktur dokumentujących należności, które nie zostały zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego,w łącznej wysokości przekraczającej 15.000 zł.

Przykład 10

„N” zamierza ubiegać się o zwrot różnicy podatku w terminie 25 dni za styczeń 2017 roku. Po weryfikacji rozliczenia okazało się, że w kwocie zwrotu ujęto kwotę podatku naliczonego w wysokości 5.000 zł, nierozliczoną w listopadzie 2016 roku. Zatem w tym przypadku “N” nie spełnia warunku, dot. wysokości kwoty nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych nadwyżki podatku naliczonego nad nal...