Budowa skateparku położonego w Polsce przez kontrahenta z Niemiec

ODPOWIEDŹ

Jeżeli kontrahent z Niemiec zarejestruje się dla potrzeb podatku VAT na terytorium Polski, wówczas na nim będzie ciążył obowiązek rozliczenia podatku od tej usługi. W przeciwnym wypadku to Gmina, jako usługobiorca będzie zobowiązana do rozliczenia podatku z tytułu nabytych usług rozpoznając import usług.

UZASADNIENIE

Zasadę nadrzędną przy określeniu miejsca świadczenia usług reguluje art. 28b ust. 1,2 oraz 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego brzmieniem miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art.28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli jednak podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa powyżej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Jednak od zasady ogólnej określono pewne wyjątki. Dotyczą one między innymi świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania lub używania nieruchomości oraz usług przygotowania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektow i nadzoru budowlanego, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce położenia nieruchomości (art. 28e ustawy o VAT).

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4. Podatnikami natomiast zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4, tj. jako "podatnik VAT czynny"

b) usługobiorcą jest:

• w przypadkach innych niż określone w art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Z powodu braku definicji pojęcia "nieruchomość" w ustawie o podatku od towarów i usług należy posłużyć się ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, gdzie w art. 46 § 1 podano definicję nieruchomości. Zgodnie z tym przepisem nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntami związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Odnosząc się do przedstawionej przez Państwa sytuacji uznać zatem należy, że planowana budowa skateparku spełnia definicję nieruchomości i w celu określenia miejsca świadczenia usługi budowlanej należy odwołać się do art. 28e ustawy o VAT. Zgodnie z jego brzmieniem miejscem świadczenia usługi budowy skateparku jest miejsce, gdzie będzie on budowany, czyli Polska. W tej sytuacji podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku będzie usługodawca z Niemiec pod warunkiem, że dokona on rejestracji dla potrzeb podatku VAT na terytorium Polski. Jeżeli jednak usługodawca (kontrahent z Niemiec) nie dokona takiej rejestracji wówczas Gmina stanie się podatnikiem z tytułu nabycia wskazanych usług i to ona będzie musiała rozliczy podatek VAT jako import usług.

Tym samym Gmina będzie zobowiązana do prawidłowego określenia podstawy opodatkowania. W tym celu będziecie mógli Państwo wybrać jeden z dwóch sposobów przeliczenia podstawy opodatkowania. Jeden z nich mówi, że jeżeli kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Drugi sposób odnosi się do kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro (art. 31a ustawy o VAT).

W omawianej sytuacji, gdy kontrahent z Niemiec zarejestruje sie na terytorium Polski dla potrzeb podatku VAT, Gmina otrzyma fakturę z naliczonym podatkiem. Wówczas, po spełnieniu warunków zawartych w art. 86 w/w ustawy będzie mogła dokonać odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze poprzez wykazanie w deklaracji VAT-7 w części D2 w pozycji 39 i 40 odpowiednio kwoty netto i VAT, jeśli nabycie wspomnianych usług podatnik zalicza do środków trwałych lub w pozycjach 41 i 42 (również odpowiednio kwoty netto i VAT), jeśli dla podatnika nabyte usługi stanowią usługi pozostałe.

Natomiast gdy usługodawca nie zarejestruje się na terytorium Polski, to jak wspomniano powyżej Gmina stanie się obowiązana do rozliczenia podatku. Kluczowym będzie prawidłowe określenie momentu powstania obowiązku podatkowego. W tym celu należy odnieść sie do regulacji zawartych w art. 19a ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem obowiazek podatkowy z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury. Jednak gdy usługodawca nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usługi (art. 19a ust. 7). Może również zaistnieć sytuacja, gdy Gmina przed wykonaniem usługi dokona zapłaty, całości lub części z tytułu np. zaliczki, zadatku lub raty, wówczas obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania zapłaty w odniesieniu do przekazanej kwoty.

Jednocześnie zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit.a ustawy o VAT podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od importu usług pod warunkiem, że usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych i podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do obniżenia podatku, zgodnie z art. 86 ust. 10 w związku z art. 86 ust. 10B pkt 3 ustawy o VAT, powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy pod warunkiem, że podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego od tych usług w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek. Jeżeli jednak podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w terminie wskazanym w art. 86 ust. 10 (z chwilą powstania obowiazku podatkowego) może dokonać tego obniżenia w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11).

W celu prawidłowego wykazania podatku należnego z tytułu importu usług w deklaracji VAT-7 należy w części C "rozliczenie podatku należnego" w poz. 27 i 28 wykazać odpowiednio kwoty netto i VAT. Jednocześnie podatek należny będzie stanowił dla Gminy podatek naliczony, który powinna wykazać w deklaracji VAT-7 tak jak usługi nabyte od kontrahentów krajowych.

Agnieszka Kołodziejczak