Dotacja na usuwanie azbestu z nieruchomości mieszkańców Gminy

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z  21 listopada 2019 roku, nr 0115-KDIT1-2.4012.534.2019.2.AP.

Sytuacja Podatnika

Gmina w latach 2017/2018 zrealizowała zadania polegające na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. Jednocześnie Gmina nie wyklucza realizacji tego typu zadań, również w przyszłości. Zadania były/będą realizowane na posesjach mieszkańców Gminy i dotyczyły/będą dotyczyć wyrobów zawierających azbest pochodzących z należących do nich obiektów budowalnych. Właściciele nieruchomości nie partycypowali/nie będą partycypować w kosztach realizowanych przez Gminę przedsięwzięć. Gmina nie otrzymywała/nie będzie otrzymywała z tego tytułu jakiegokolwiek wynagrodzenia od Mieszkańców. Proces usuwania azbestu polega na demontażu, usuwaniu, transporcie i utylizacji wyrobów zawierających azbest lub też wyłącznie na ich usuwaniu, transporcie i utylizacji (w takim przypadku czynność demontażu, jest dokonywana przez Mieszkańca we własnym zakresie przed momentem odbioru odpadów 
z należącej do niego nieruchomości). Gmina nabywała/będzie nabywała przedmiotowe usługi od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się usuwaniem tego rodzaju odpadów. Z tytułu nabycia przedmiotowych usług Gmina otrzymywała/będzie otrzymywała od Wykonawcy faktury VAT z wykazanym podatkiem. 
W celu realizacji Zadań, Gmina uzyskuje dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnejw celu pokrycia części wydatków niezbędnych do poniesienia w związku z realizacją przez Gminę Zadań. Jednocześnie w pozostałym zakresie, wydatki finansuje Gmina ze środków własnych. W ocenie Gminy, w przypadku usług świadczonych przez Gminę zastosowanie znaleźć powinien symbol PKWiU 39.00.14.0 „Usługi związane z odkażaniem budynków”. 

Stanowisko Dyrektora

1. Opodatkowanie dotacji 
Jak wynika z art.29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W myśl art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.
W myśl art.15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. 
Odnosząc się do kwestii opodatkowania otrzymanej dotacji Dyrektor wskazał, że podstawę opodatkowania stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) 
w konkretnym przypadku. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej VAT. 
Dotacja z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zadanie polegające na demontażu, usuwaniu, transporcie i utylizacji wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy jest/będzie dofinansowaniem do konkretnego zadania, wyodrębnionego z ogólnej działalności Gminy, a z zasad tego dofinansowania wynika, że nie jest/nie będzie ono udzielane na ogólne koszty funkcjonowania Gminy. Zatem otrzymane przez Gminę kwoty, stanowiące dofinansowanie na pokrycie wydatków związanych z realizacją ww. projektu, należy uznać za mające bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych w ramach projektu, gdyż dzięki dofinansowaniu uczestnicy projektu biorą/będą brać w nim bezpłatnie udział. Okoliczność, że uczestnik projektu (mieszkaniec Gminy) nie płaci/nie będzie płacić żadnej kwoty, nie oznacza, że dotacja nie wpływa/nie będzie wpływać bezpośrednio na cenę. Wręcz przeciwnie, wysokość otrzymanej dotacji umożliwia odstąpienie od pobierania zapłaty od uczestników projektu z tytułu świadczenia na ich rzecz określonych usług. Zatem otrzymana dotacja stanowi/będzie stanowiła podstawę opodatkowania i podlega/będzie podlegała opodatkowaniu VAT, a w odniesieniu do realizacji tego projektu Gmina jest/będzie uznana za podatnika.

2.  Stawka VAT i podstawa opodatkowania
Dyrektor uznał, że czynności wykonywane przez Gminę w zakresie demontażu, usuwania, transportu i utylizacji wyrobów zawierających azbest z nieruchomości stanowiących własność prywatną są/będą – stosownie do przepisu art.41 ust. 2 w związku z art. 146a pkt 2 ustawy i poz. 152 załącznika nr 3 do niej – opodatkowane stawką obniżoną w wysokości 8%, jeżeli usługi te są klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 39.00.14.0.
Odnosząc się natomiast do kwestii określenia, czy podstawę opodatkowania dla usług, świadczonych przez Gminę, stanowi/będzie stanowić otrzymana kwota dotacji, pomniejszona o kwotę VAT należnego (tzn. kwotę dotacji należy uznać jako wartość brutto), Dyrektor zauważył, że podstawą opodatkowania otrzymanej dotacji jest/będzie jej wartość pomniejszona – zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy – o podatek. Zatem w kwocie dotacji powinna zostać zawarta kwota podatku. Co oznacza, że Gmina powinna wyliczyć wartość podatku VAT metodą „w stu”, traktując wskazaną kwotę dofinansowania jako kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą podatek należny.

3.  Prawo do odliczenia
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...)
Odnośnie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług polegających na usuwaniu azbestu, Dyrektor stwierdził, że z uwagi na związek ww. wydatków z czynnościami opodatkowanymi (włączeniem do podstawy opodatkowania świadczonych usług otrzymanej dotacji) Gmina będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług ma/będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszeniem wydatków związanych z realizacją zadania, pod warunkiem niezaistnienia innych przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Podstawa prawna: art.15 ust.6, art.29a ust. 1 i 6, art.41 ust. 2 w związku z art. 146a pkt 2, art.86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług