Kiedy obowiązkowy NIP na paragonach

Odpowiedź

Od 1 stycznia 2020 roku w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej będzie się wystawiało wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży będzie zawierał numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. Jeżeli zatem pomyłkowo wydrukowany paragon dotyczący sprzedaży na rzecz podatnika VAT będzie zawierał jego numer NIP, to Czytelnik będzie mógł do tego paragonu wydrukować fakturę, do której należy podłączyć paragon.
Oznacza to, że powyższa procedura nie obowiązuje do zdarzeń gospodarczych zaistniałych do końca 2019 roku.

Uzasadnienie

Ustawą z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadzono zapisy dotyczące przypadków, kiedy do sprzedaży udokumentowanej za pomocą kasy fiskalnej możliwe jest wystawienie faktury na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej. Dotyczy to wyłącznie przypadków, gdy  paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer NIP nabywcy. W przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tą sprzedaż.
Podkreślić należy, że jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z naruszeniem w/w przepisu, to organ podatkowy, ustali temu sprzedawcy dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku, który zostanie wykazany przez niego na tej fakturze.
Zauważyć, należy, że na kasie rejestrującej ewidencjonuje się obrót tylko na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Jednakże, zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT na żądanie tych podmiotów podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą dokonaną sprzedaż. Faktury te mogą służyć do udokumentowania poniesionych wydatków i nie będą zawierały numeru identyfikującego nabywcę.
Warte przytoczenia w tej części jest uzasadnienie ustawodawcy dotyczące zmiany ww. norm prawnych: „... podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, czy też występuje w charakterze konsumenta. To znaczy, jeżeli w momencie dokonywania zakupu dany podmiot występuje w charakterze konsumenta i nabywa określony towar, jako konsument, wówczas nie ma możliwości późniejszej zmiany tego charakteru zakupu. Towar lub usługa nabyta na potrzeby osobiste lub prywatne nie może z czasem przekształcić się w zakup służący działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT. Podatnik nie nabędzie prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupu dokonanego w charakterze konsumenta. Z tego punktu widzenia proponowane regulacje odzwierciedlają tylko obowiązujące zasady systemu VAT, są z nimi zbieżne i konsekwentne.
W związku z tym, że nie wszystkie obecnie funkcjonujące na rynku kasy rejestrujące posiadają możliwość umieszczenia na paragonie numeru identyfikującego nabywcę, wystawianie faktur w oparciu o paragony na rzecz nabywców posługujących się takim numerem będzie ograniczone do tej grupy kas, które posiadają tę funkcjonalność.
W sytuacji, gdy podatnik dokonujący sprzedaży nie będzie miał technicznej możliwości wpisania numeru identyfikującego na paragonie, nabywca powinien zadeklarować w momencie dokonywania zakupu, że nabywa towar lub usługę, jako podatnik - w takiej sytuacji sprzedawca nie powinien rejestrować zakupu na kasie rejestrującej, tylko powinien od razu wystawić fakturę. Proponowana zmiana przepisów nie będzie zatem skutkowała koniecznością wymiany kas rejestrujących przez podatników, natomiast konieczna może się okazać zmiana procedur stosowanych przez podatników. Zaznaczyć jednak należy, że procedura zgodnie z którą nabywca, który w związku z prowadzoną działalnością chce otrzymać fakturę, powinien poinformować o tym sprzedawcę w momencie dokonywania zakupów, tak żeby sprzedawca nie zarejestrował sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej, tylko wystawił fakturę, jest w pełnej zgodzie z przepisami ustawy o VAT, w szczególności z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika jasno, że za pomocą kas rejestrujących ewidencjonuje się wyłącznie sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.”
Warto zaznaczyć, że paragon nie jest dowodem księgowym, który pozwoli na odliczenie VAT oraz na rozliczenie kosztu zakupu – nie ma znaczenia czy zawiera NIP czy też nie. Niemniej jednak, można dokonać zwrotu towaru i zwrócić paragon nabywcy, a następnie dokonać ponownego zakupu podając nr NIP oraz dokumentując sprzedaż prawidłowo fakturą. 

 

Podstawa prawna: art.1 pkt 21, pkt 22, pkt 24, art. 15 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, § 3, § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnie 29 kwietnia 2019 rpku w sprawie kas rejestrujących( Dz. U. z 2019 roku, poz. 816).