0
964
Oddział spółki zagranicznej, będącej podatnikiem na mocy odrębnych przepisów, nie jest zobowiązany do zgłoszenia ewidencyjnego, nawet tylko jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych oraz płatnik składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, ponieważ w obrocie gospodarczym posługuje się NIP nadanym spółce.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 marca 2011 roku o sygnaturze I FSK 1773/09.
Sytuacja podatnika
Spółka zagraniczna złożyła w urzędzie skarbowym zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2 i otrzymała numer identyfikacji podatkowej. Ponadto w oparciu o złożone przez spółkę zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, organ podatkowy dokonał rejestracji Spółki jako podatnika VAT oraz podatnika VAT UE.
Następnie spółka złożyła zgłoszenie aktualizacyjne NIP-2. W oparciu o zawarte w nim dane Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał decyzję w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej. Spółka złożyła odwołanie od w.w. decyzji, wnosząc o jej uchylenie w całości i umorzenie postępowania w sprawie. Zdaniem spółki oddziałowi nie powinien zostać nadany odrębny NIP, ponieważ inny organ podatkowy nadał już NIP spółce.
W wyniku sporu sprawa trafiła na wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego, który przyznał rację spółce.
Uzasadnienie wyroku NSA
Sąd Administracyjny zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu błędną wykładnię art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Przepis ten w ust. 2 stanowi, że «Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków; podmioty te również otrzymują NIP». Natomiast ust. 1 stanowi, że «Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej, zwane dalej »NIP««.
Zdaniem Sądu, wykładnia językowa art.2 ust.2 ustawy o NIP jest problematyczna, a zatem należy się odwołać do wykładni systemowej. NSA zgodził się ze stanowiskiem spółki, że w przedmiotowej sprawie należy wziąć pod uwagę z art. 5 ustawy o NIP, z którego można wywieść zasadę jednokrotności zgłoszenia identyfikacyjnego. Przepis ten stanowi, że «Podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego; zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw». Na mocy ust. 6 w.w. przepisu ust. 1 odnosi się także do płatników podatków i płatników składek. Konsekwencją tak skonstruowanej przez ustawodawcę regulacji jest to, że dany podmiot, będący podatnikiem lub płatnikiem, tylko jednokrotnie dokonuje zgłoszenia identyfikacyjnego, którego następstwem jest nadanie NIP.
W ustawie o NIP brak jest, w ocenie Sadu, podstaw do przyjęcia, że dany podmiot, będący jednocześnie podatnikiem jakiegokolwiek podatku oraz płatnikiem podatku lub składek wskazanych w art. 2 ust. 3 w.w. ustawy, jest zobowiązany do podwójnego zgłoszenia ewidencyjnego, a tym samym do posiadania dwóch NIP. Wręcz przeciwnie, przyjęcie odmiennego stanowiska godziłoby w dyspozycję normy zawartej w art. 5 ust. 1 ustawy o NIP.
Ani art. 85 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej, ani inne przepisy tej ustawy, nie określają odrębnie charakteru prawnego oddziału przedsiębiorcy zagranicznego. Także w literaturze i judykaturze odnoszącej się do przedsiębiorców zagranicznych wskazuje się, że oddział stanowi formę organizacyjno-prawną, za pomocą której przedsiębiorca zagraniczny wykonuje działalność gospodarczą poza miejscem jego siedziby.
Tym samym nie można przypisać oddziałowi spółki odrębnej podmiotowości prawnej. Zatem w przedmiotowej sprawie oddział Spółki został niezasadnie zakwalifikowany jako podmiot odrębny od samej Spółki, będącej już zaewidencjonowanej jako podatnik podatku od towarów i usług. Błędna ocena stała się podstawą wywiedzenia wadliwego wniosku, że w związku z powyższą odrębnością oddział Spółki jako płatnik musi podlegać odrębnemu obowiązkowi ewidencyjnemu.
Podstawa prawna: art. 2 ust. 1, 2 i 3, art. 6 ust. 2, 6 i 9, art. 1, art. 5 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników; art.85 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej.
