Konsekwencje opóźnienia w złożeniu informacji VAT-26

ODPOWIEDŹ

Niestety, w związku z niedochowaniem terminu do złożenia informacji VAT-26, Czytelnikowi nie przysługuje w rozliczeniu za sierpień pełne odliczenie kwoty podatku VAT z faktury dokumentującej zakup pojazdu. Nie oznacza to jednak całkowitej utraty prawa do odliczenia pozostałej kwoty podatku.

W przedstawionej sytuacji należy przyjąć, że od 3-go września pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, a tym samym Czytelnik będzie mógł w rozliczeniu za ten miesiąc dokonać stosownej korekty podatku naliczonego w proporcji do pozostałego okresu.

UZASADNIENIE

W obecnym stanie prawnym pełną kwotę VAT naliczonego z tytułu nabycia i użytkowania pojazdów samochodowych (czyli takich, które zostały określone w przepisach o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony) odliczymy w następujących sytuacjach:

• gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, lub

• są konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łączniez kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów

• nabycia dotyczą towarów montowanych w pojazdach samochodowych, wraz z usługami montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Aby udokumentować przeznaczenie pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej, należy w myśl art. 86a ust. 4 pkt 1:

• wykazać, że ustalone przez podatnika zasady wykorzystywania pojazdu wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, czyli wprowadzić w firmie wewnętrzny regulamin lub zasady jego użytkowania,

• prowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu, przy uwzględnieniu zasad wynikających z przepisu art. 86a ust. 6-8.

Powyższe obowiązki nie dotyczą sytuacji, gdy:

• konstrukcja pojazdu wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne - art. 86a ust. 4 pkt 2;

• mamy do czynienia z przypadkami wymienionymi w art. 86a ust. 5 pkt 1 i 2, tj.:

- pojazdy samochodowe są przeznaczone wyłącznie do odprzedaży, sprzedaży - w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika i oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze - jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika;

- w odniesieniu do tych pojazdów: kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych podatnik oblicza zgodnie z ust. 1 (czyli w wysokości 50%) lub podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych.

W przedstawionym pytaniu Czytelnik podaje, że od dnia nabycia pojazdu prowadzi szczegółową ewidencję przebiegu. Oznacza to, że Czytelnik nabył i użytkuje pojazd, który wymaga złożenia w urzędzie skarbowym informacji VAT-26 - taki obowiązek na podatników nakłada przepis art. 86a ust. 12 ustawy o VAT. Termin złożenia tego dokumentu to 7 dni od dnia, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z pojazdem, przy czym trzeba wiedzieć, że jest to termin nieprzywracalny, dlatego też bardzo ważne jest jego dochowanie. W przypadku złożenia informacji VAT-26 po upływie ustawowego terminu, uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia złożenia tej informacji (art. 86a ust. 13). Zatem podatnik, który naruszył powyższy termin, może odliczyć podatek naliczony dotyczący wydatków sprzed tej daty tylko w 50 %. Jeśli pierwszym wydatkiem związanym z pojazdem było jego nabycie, to opóźnienie w złożeniu VAT-26 oznacza, że podatnik może potrącić z faktury dokumentującej jego zakup tylko połowę wartości podatku VAT. Jednak na podstawie w art. 90b ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, podatnik będzie uprawniony do jego korekty, gdyż w tej sytuacji należy przyjąć, iż z datą złożenia VAT-26 nastąpiła zmiana sposobu wykorzystywania pojazdu - z tzw. mieszanego, na wykorzystywanie związane wyłącznie z działalnością gospodarczą. Korekty dokonuje się na zasadach określonych w art. 90b ust. 1 pkt 2, w powiązaniu z ust. 4 i 6 ww. ustawy, gdzie ustawodawca przewidział dwa terminy jej dokonywania, w zależności od wartości początkowej pojazdu:

• w przypadku pojazdów, których wartość początkowa przekracza 15.000 zł, korekty podatku naliczonego dokonuje się, jeśli zmiana sposobu ich wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej nastąpiła w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca w którym pojazd został nabyty, zaimportowany lub oddany do używania; korekty dokonuje się w proporcji do pozostałego okresu korekty i należy jej dokonać w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana sposobu użytkowania;

• w przypadku pojazdów, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, takiej korekty dokonuje się jeśli zmiana sposobu ich wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej nastąpiła w ciągu 12 miesięcy, licząc od miesiąca w którym pojazd został nabyty, zaimportowany lub oddany do używania; korekty również dokonuje się w proporcji do pozostałego okresu korekty (w tym przypadku 12-miesięcznego) i w deklaracji za okres rozliczeniowy,w którym nastąpiła zmiana sposobu użytkowania.

Analizując zatem sytuację Czytelnika: skoro zakupił samochód 20 sierpnia, a informację VAT-26 złożył dopiero 3 września, czyli po upływie 7-dniowego terminu, to odliczenie 100 % kwoty podatku VAT z faktury zakupu w deklaracji VAT-7 za sierpień nie jest możliwe. W związku z tym zasadnym byłoby obecnie, aby Czytelnik wykonał korektę deklaracji VAT-7 za sierpień, zmniejszając w niej odliczony wcześniej podatek VAT do wysokości 50 % kwoty z faktury, a następnie, w związku ze zmianą w kolejnym miesiącu sposobu wykorzystywania tego pojazdu na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, Czytelnik winien dokonać w deklaracji VAT-7 za wrzesień korekty VAT naliczonego w odniesieniu do nieodliczonej kwoty. Dokonując tej korekty należy pamiętać, by wyliczyć ją w proporcji do pozostałego okresu korekty, którym dla Czytelnika będzie:

• 59 miesięcy (z rozliczenia okresu korekty wypadnie miesiąc sierpień) - jeśli wartość początkowa samochodu Czytelnika jest większa niż 15.000 zł; zatem korekta podatku naliczonego dokonana w deklaracji za wrzesień winna stanowić 59/60 z 50 % nieodliczonej kwoty podatku VAT z faktury zakupu;

• 11 miesięcy (z rozliczenia okresu korekty również wypadnie miesiąc sierpień) - jeśli wartość początkowa samochodu Czytelnika jest równa lub niższa niż 5.000 zł; zatem korekta podatku naliczonego dokonana w deklaracji VAT-7 za wrzesień winna stanowić 11/12 z 50 % nieodliczonej kwoty podatku VAT

Gdyby Czytelnik spóźnił się ze złożeniem VAT-26, ale złożyłby ją jeszcze w sierpniu, czyli w miesiącu poniesienia pierwszego wydatku, to zasadniczo jeszcze w tym miesiącu mógłby odliczyć 100 % kwoty podatku VAT z faktury zakupu. Wówczas bowiem, co prawda, należałoby przyjąć, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do działalności dopiero od dnia złożenia informacji VAT-26, niemniej jednak, do okresu korekty zostałby wówczas wliczony miesiąc sierpień. Tym samym okres korekty stanowiłby całe 60, lub odpowiednio 12 miesięcy. Tak też uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-1291/14/AP z dnia 17.12.2014 r.: „Z uwagi na fakt, że samochód został przeznaczony do wykorzystania wyłącznie w działalności gospodarczej w tym samym miesiącu, w którym został nabyty i w tym samym miesiącu dopełniono obowiązku złożenia informacji VAT-26 naczelnikowi urzędu skarbowego, przysługuje Panu prawo do odliczenia – stosownie do art. 90b ust. 1 pkt 2 w powiązaniu z ust. 4 ustawy – pełnej kwoty podatku naliczonego, poprzez korektę deklaracji za miesiąc sierpień 2014 r. sporządzoną na zasadach przewidzianych dla takiej sytuacji, pod warunkiem, że samochód ten wykorzystywany jest wyłącznie do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług”.

Agnieszka Skóra