0
2161
Klient (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) zakupił rakiety do tenisa 2 szt. na paragon, bez numeru NIP, następnie rozmyślił się i oddał mi te rakiety. Zamówił ten sam towar, ale 2 dni później. Zastrzegł sobie, że mam mu wystawić nie paragon tylko fakturę z numerem NIP, bo zakup będzie służył do działalności. Czy na ten sam towar może być wystawiony raz paragon, raz faktura? Czy nie narażam się na konsekwencje w podatku VAT?
ODPOWIEDŹ
W opisanym przypadku Czytelnik nie naruszył zasady wynikającej z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, zatem nie grożą mu sankcje ani kary wynikające z ust. 6 tego przepisu.
UZASADNIENIE
W ustawie o podatku od towarów i usług stosownie do dodanego z dniem 1 stycznia 2020 roku do art. 106b ustępu 5, aby nabywca mógł otrzymać fakturę sprzedaży, która została zaewidencjonowana na kasie fiskalnej na paragonie musi znajdować się NIP nabywcy. Zgodnie bowiem z art. 106b ust. 5 ustawy W przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. Przepis ma zastosowanie tylko do podatników VAT. Natomiast przepis nie wprowadza zmian dla osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Nadal mogą oni na żądanie otrzymać fakturę bez numeru NIP. W art. 106b przewidziano także skutki niezastosowania się do wymogu wynikającego z ust. 5 tego artykułu. Z dodanego ustępu 6 wynika bowiem, że w przypadku gdy sprzedawca wystawi fakturę sprzedaży do paragonu, który nie zawiera numeru NIP na rzecz podatnika, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze. Sankcja dotyczy zarówno wystawcy faktury jak i nabywcy będącego podatnikiem czynnym VAT, który taką fakturę ujmie w swojej ewidencji VAT. Osoby fizyczne które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe nie poniosą sankcji.
Z uzasadnienia do ustawy zmieniającej wprowadzającej te przepisy wynika, że podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, czy też występuje w charakterze konsumenta. Oznacza to, że jeżeli w momencie dokonywania zakupu dany podmiot występuje w charakterze konsumenta i nabywa określony towar jako konsument, wówczas nie ma możliwości późniejszej zmiany tego charakteru zakupu. Towar lub usługa nabyta na potrzeby osobiste lub prywatne nie może z czasem przekształcić się w zakup służący działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT. Zmiany te są reakcją na zaobserwowany nieuczciwy proceder polegający na wystawianiu faktur na zaprzyjaźnione firmy, w zamian za korzyść majątkową, do paragonów fiskalnych wygenerowanych przez kasę, a nie odebranych przez klientów. Firmy na podstawie wystawionych faktur dokonują odliczenia podatku VAT, mimo że w rzeczywistości nie nabyły towarów lub usług, a tym samym zawyżają koszty podatkowe.
Wprowadzenie przepisów uniemożliwiających prowadzenie takiego procederu jest zatem niezbędne, w świetle prowadzonych działań zmierzających do uszczelnienia systemu podatku VAT.
Niewątpliwie zatem Czytelnik nie może wystawić paragonu do sprzedaży udokumentowanej paragonem bez numeru NIP nabywcy. W praktyce mogą wystąpić sytuacje, jak opisana w pytaniu, w której klient zwróci towar, a za kilka dni ponownie dokona nabycia tego samego towaru ale już na firmę. Jeżeli klient spełnił warunki do przyjęcia zwrotu towaru to Czytelnik powinien taki zwrot przyjąć. Trudno też w chwili przyjmowania zwrotu zakładać że klient robi to w celu ominięcia przepisu i za kilka dni ponownie dokona tego samego zakupu na firmę. W opisanym przypadku Czytelnik nie naruszył zasady wynikającej z art. 106b ust. 5 zatem nie grożą mu sankcje ani kary wynikające z ust. 6 tego przepisu.
Aby chronić się przed tego typu zdarzeniami, jak opisane w pytaniu Czytelnika, i nie narażać się na ewentualne kontrole, postępowania organu podatkowego, zdaniem Redakcji, zasadne byłoby umieszczenie np. w widocznym miejscu w sklepie informacji o zasadach wystawiania faktur do sprzedaży zaewidencjonowanej na kasie fiskalnej, lub zadanie pytania przed zaewidencjonowaniem sprzedaży na kasie, czy nabywca dokonuje zakupu na cele prowadzonej działalności czy też prywatnie, jako konsument.
Ewidencja w deklaracjach: brak
Podstawa prawna: art. 106b ust. 5 i ust. 6, art.106e, art. 109a ustawy o VAT.
