Likwidacja spółki cywilnej - skutki podatkowe

ODPOWIEDŹ

W związku z likwidacją spółki cywilnej nie uznaje się za przychód podatkowy:

• środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki;

• przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki

- jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja: prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej;

Likwidacja spółki cywilnej może spowodować obowiązek opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. Przy czym ww. zasadę stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 14 ust. 2 ustawy o VAT);

UZASADNIENIE

Zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 Kodeksu cywilnego- dalej K.c.).

W czasie jej trwania majątek wspólników objęty jest współwłasnością łączną. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. Wspólnik nie może domagać się również podziału wspólnego majątku wspólników art. 863 K.c.).

Zdarzają się jednak sytuacje, że wspólnicy postanawiają o jej rozwiązaniu.

• wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz

• wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia.

• nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.

• wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki (art. 871 K.c.).

Likwidacja spółki a podatek od towarów i usług – VAT

Odmiennie niż w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych likwidacja spółki cywilnej może spowodować obowiązek opodatkowania podatkiem od towarów i usług. I tak, ustawodawca wskazał, że:

1. opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej (art. 14 ust. 1 ustawy o VAT);

2. ww. zasadę stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 14 ust. 2 ustawy o VAT);

3. w przypadku rozwiązania spółki cywilnej podatnik jest obowiązany sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Podatnik jest obowiązany załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki (art. 14 ust 5 ustawy o VAT).

4. Obowiązek podatkowy w ww. wymienionym przypadku powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (art. 14 ust. 6 ustawy o VAT).

5. podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29a ust. 2. Zgodnie z tym przepisem jest nią cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia – koszt ich wytworzenia określone w momencie dostawy tych towarów. Co do zasady w praktyce uznaje się, że w tym przypadku chodzi o aktualną wartość rynkową towaru. Stanowisko takie potwierdzają również organy skarbowe. Minister Finansów w piśmie z 3 czerwca 2008 r. (odpowiedź na interpelację poselską nr 3080), stwierdził, że „(…) Przy określeniu podstawy opodatkowania towarów podlegających spisowi z natury uwzględnia się cenę nabycia w momencie dokonywania spisu.

Ważne: Dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia rozwiązania spółki, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury.

Likwidacja spółki a podatek dochodowy od osób fizycznych - PIT

Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), nie uznaje się za przychód środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.Powyższe oznacza, że w sytuacji gdy na skutek likwidacji spółki pozostał w spółce majątek w postaci środków pieniężnych do podziału na poszczególnych wspólników, kwota przekazanych środków nie stanowi przychodu dla wspólników

Przykład 1

W wyniku likwidacji spółki cywilnej pozostały środki pieniężne w wysokości 200.000 zł. Zostaną one podzielone po 100.000 zł na dwóch wspólników.

Przekazane pieniądze wspólnikom nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Dodatkowo na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b updof do przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki

- jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja: prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej;

Powyższe dotyczy środków trwałych jak i wyposażenia.

Przykład 2

W wyniku likwidacji spółki cywilnej pozostały 2 samochody osobowe. Zostaną one przekazane dwóm wspólnikom wspólników. Przekazanie samochodów wspólnikom nie spowoduje przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Ważne: Przekazanie majątku wspólnikom nie będzie wywoływać skutków podatkowych w PIT. Należy jednak pamiętać, że odpłatne zbycie składników majątku (z wyłączeniem środków pieniężnych) przez byłego wspólnika może spowodować powstanie przychodu. Ustawa bowiem wskazuje, że gdy do zbycia składników majątku pozostałych na dzień likwidacji dochodzi przed upływem sześciu lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce likwidacja działalności gospodarczej powstaje przychód podlegający opodatkowaniu

Wspólnicy mają obowiązek sporządzenia wykazu składników majątkowych zawierających co najmniej następujące dane: liczbę porządkową, określenie (nazwę) składnika majątku, datę nabycia składnika majątku, kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych oraz wysokość wypłaconych środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną na dzień jej likwidacji (art. 24 ust. 3a updof). Istnieje również obowiązek sporządzenia spisu z natury (§ 27 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów). Obowiązek ten został nałożony na podatników podatku dochodowego, co oznacza, że spis z natury sporządzają wspólnicy, gdyż to oni są podatnikami, a nie spółka.

Dagmara Kamieńska

Podstawa prawna: art. 860-875 ustawy Kodeks cywilny; art. 14, 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług.