Możliwość wyboru zwolnienia z VAT w trakcie roku

Odpowiedź

Podatnik może wybrać zwolnienie od podatku określone w art.113 ust.1 ustawy o VAT. Należy złożyć do swojego urzędu skarbowego zgłoszenie aktualizacyjne na druku VAT-R w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpił wybór zwolnienia z VAT. Jeżeli wartość początkowa samochodu jest równa lub przekracza kwotę 15.000 zł, wówczas należy skorygować odliczony VAT. 

Uzasadnienie

1. Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku (art.113 ust.1 ustawy o  podatku od towarów i usług). 

Zwolnienia w zakresie dostaw krajowych uregulowano w art.43 ustawy o VAT. W wyniku zastosowania zwolnienia podatkowego dana czynność nie podlega opodatkowaniu lub dany podatnik nie ma obowiązku rozliczania VAT, pomimo że mieści się w zakresie opodatkowania VAT. 

Czytelnik może skorzystać ze zwolnienia określonego w art.113 ust.1, bowiem w poprzednim roku podatkowym wartość sprzedaży nie przekroczyła kwoty 200.000 zł. Natomiast w art.43 nie wymieniono działalności wydawniczej, co oznacza, że Czytelnik nie może korzystać ze zwolnień określonych w art.43.

Decydując się na wybór zwolnienia od podatku, należy złożyć do swojego urzędu skarbowego zgłoszenie aktualizacyjne na druku VAT-R  w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpił wybór zwolnienia z VAT. Zatem, w przypadku Czytelnika, aby skorzystać ze zwolnienia począwszy od II kwartału zmianę należało zgłosić najpóźniej do 7 kwietnia. W druku VAT-R w części C.1. zaznaczyć należy poz. 30 „Podatnik będzie korzystał (korzysta) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy”. Natomiast w poz. 38 należy wpisać datę, od której Podatnik będzie korzystał lub korzysta ze zwolnienia. 

2. Jak wynika z art.91 ust. 7 ustawy o VAT, w przypadku gdy:

• podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi
  - ma odpowiednio obowiązek lub prawo do dokonania korekty podatku naliczonego.

Obowiązek (prawo) korekty VAT wystąpi tylko w sytuacji, gdy zmiana przeznaczenia towarów nastąpi w okresie korekty.

W sytuacji gdy wartość początkowa środka trwałego niebędącego nieruchomością przekracza 15.000 zł, korekty podatku naliczonego dokonuje się w ciągu kolejnych 5 lat, z tym że w danym roku koryguje się 1/5 kwoty podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu tego środka. Przy czym korekcie podlega tylko ta część podatku naliczonego, która pozostała do końca okresu korekty. Korekty tej dokonuje się na zasadach określonych w art.91 ust. 3 ustawy o VAT, tj. w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty. Podatnik jest zobowiązany skorygować podatek naliczony przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

Jeśli wartość początkowa środka trwałego nie przekracza 15.000 zł, a także w przypadku towarów innych niż środki trwałe, okres korekty wynosi 12 miesięcy, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania (stosownie do brzmienia art.91 ust. 7b i 7c ustawy o VAT). Jeżeli więc nie upłynęło jeszcze 12 miesięcy, korekty dokonuje się jednorazowo w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła zmiana przeznaczenia. Natomiast po upływie tych 12 miesięcy podatnik nie koryguje wcześniej odliczonego podatku.

Zasady dokonywania korekty:

• środków trwałych o wartości początkowej powyżej 15.000 zł wynikają z art.91 ust. 7a ustawy o VAT,
• środków trwałych o wartości poniżej 15.000 zł wynikają z art.91 ust. 7b i 7c ustawy o VAT,
• pozostałych zakupów np. towarów handlowych, surowców, materiałów niewykorzystanych do dnia zmiany przeznaczenia wynikają z art. 91 ust. 7d ustawy o VAT.

W omawianej sytuacji Podatnik posiada środek trwały – samochód, zakupiony w lipcu 2016r. tj. w czasie, w którym był czynnym podatnikiem VAT i od którego odliczył VAT. Dlatego należy dokonać korekty odliczonego podatku. Zmienia się bowiem przeznaczenie samochodu, którego związek z działalnością opodatkowaną przechodzi na związek z działalnością zwolnioną z VAT. 

Czytelnik nie wskazał jaka jest wartość początkowa pojazdu, zatem:
a) Jeśli wartość początkowa pojazdu jest równa lub przekracza kwotę 15.000 zł – należy dokonać korekty. Korektę należy dokonać etapami, po 1/5 wartości odliczonego podatku, w deklaracji VAT składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty. Taką korektę Podatnik będzie wykazywał w poszczególnych deklaracjach VAT składanych na początku kolejnych lat, począwszy od roku który nastąpił po roku, w którym podatnik zrezygnował z rozliczenia VAT.

Przykład
data nabycia: lipiec 2016 r., 
kwota VAT wynikająca z faktury: np. 8.000 zł
kwota faktycznego odliczenia VAT: 8.000 zł (100%)
kwota VAT podlegająca rocznej korekcie: - 1.600 zł (8.000 :5)
data zmiany przeznaczenia:  2019r.
okres korekty: 2016r. - 2020r.) 

Korekty tej należy dokonywać za lata 2019-2020 w deklaracjach składanych za pierwszy okres rozliczeniowy w latach 2020-2021. W każdym roku będzie to kwota – 1.600 zł (1/5 kwoty odliczonego VAT). Pierwsza korekta nastąpi w deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy 2020 roku.
 
b) Jeśli wartość początkowa samochodu jest poniżej 15 000 zł: 
Czytelnik nie dokonuje korekty, bowiem minęło 12 miesięcy od końca okresu rozliczeniowego, w którym zakupiono samochód.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(19) w poz.47 wykazuje się korektę podatku naliczonego od nabycia środków trwałych.

        
Podstawa prawna: art.91 ust. 2 i 3, ust.7-7d, art.113 ust.1 ustawy o VAT.