Odzyskanie dwukrotnie wpłaconego podatku VAT

Odpowiedź

Na etapie egzekucji przysługują Podatnikowi zarzuty, które należy złożyć się w terminie 7 dni od dnia otrzymania tytułu wykonawczego. Podatnik może także złożyć wniosek stwierdzenie nadpłaty, w trybie Ordynacji podatkowej, kwestionując zasadność pobrania podatku.

Jednakże nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Zatem organ podatkowy uzyskaną kwotę w trybie egzekucji zaliczył na koszty upomnienia i na niezapłacony w terminie VAT za styczeń 2019 roku.

Uzasadnienie

Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym

Organ podatkowy po upływie terminu do zapłaty przez Podatnika podatku VAT ma obowiązek przesłania pisemnego upomnienia, zawierającego wezwanie do zapłaty podatku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Tytuł wykonawczy może być wystawiony po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia.

Nadmienić trzeba, że koszy upomnienia obciążają Podatnika z chwilą doręczenia upomnienia. Koszty te również podlegają egzekucji administracyjnej.

Na podstawie wystawionego przez organ podatkowy tytułu wykonawczego organ egzekucyjny wszczyna egzekucję. Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą doręczenia Podatnikowi odpisu tytułu wykonawczego lub doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego.

Organ egzekucyjny w ramach egzekucji administracyjnej może stosować środki egzekucyjne wymienione w art. 1a pkt 12 ustawy z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (u.p.e.a.). Stosowanie innych środków jest prawnie niedozwolone. Zajęcie innych wierzytelności pieniężnych jest jednym ze środków, które ustawodawca przewidział w ustawie egzekucyjnej.

Jeżeli Podatnik nie zgadza się z wszczęciem i prowadzeniem egzekucji ma prawo złożyć zarzuty do organu egzekucyjnego w terminie 7 dni od daty otrzymania odpisu tytułu wykonawczego.

Podstawą do złożenia zrzutów może być:

 

1. wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku;

2. odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej;

3. określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia,

4. błąd co do osoby zobowiązanego;

5. niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym;

6. niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego;

7. brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia,

8. zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego;

9. prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny;

10. niespełnienie w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27 ustawy.

 

Złożenie zarzutów w ustawowym terminie zawiesza postępowanie egzekucyjne do czasu ostatecznego rozpoznania zarzutów. Zarzuty rozstrzygane są, czy to przez ich uznanie za uzasadnione czy za nieuzasadnione,  zawsze w formie postanowienia, na które służy Podatnikowi zażalenie.

W związku z powyższym, należy wziąć pod uwagę w jakim dniu Czytelnik zapłacił VAT za grudzień 2018 roku i czy zapłata została dokonana w pełnej wysokości tj. należność główna, odsetki i koszty upomnienia. Jeżeli Czytelnik uiścił całość zobowiązania po otrzymaniu odpisu tytułu wykonawczego, to egzekucja była zasadna i za  jej prowadzenie Czytelnik jest zobowiązany do uiszczenia kosztów egzekucyjnych.

Jeżeli Czytelnik zapłacił przed otrzymaniem odpisu tytułu wykonawczego tylko część zaległości, to egzekucja również była zasadna do części nieuregulowanej.

Jeżeli jednak Czytelnik zapłacił całość zaległości przed wystawieniem tytułu wykonawczego przez organ podatkowy, to należy stwierdzić że egzekucja była nieuzasadniona i w związku ze ściągnięciem w trybie egzekucyjnym tychże zaległości organ egzekucyjny powinien dokonać zwrotu ściągniętych kosztów  kosztów egzekucyjnych Czytelnikowi, a organ podatkowy powinien dokonać zwrotu należności głównej, odsetek oraz kosztów upomnienia.

Niemniej Czytelnik ma prawo do wniesienia zarzutów na podstawie art. 33 § 1 pkt 1  u.p.e.a., tj. z uwagi na wykonanie obowiązku poprzez zapłatę. W tym trybie cała sprawa zostanie szczegółowo wyjaśniona w postanowieniu wydanym przez organ egzekucyjny.

 

Wniosek o stwierdzenie nadpłaty w trybie Ordynacji podatkowej.

Za nadpłatę uważa się min. kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.  Zatem kwotą  nadpłaconą podatku jest kwota nadwyżki z tytułu dokonanej przez podatnika wpłaty ponad wynikającą z ustawy kwotę podatku. Podatek nadpłacony to podatek zapłacony w kwocie wyższej niż należna. Z kolei, podatek zapłacony nienależnie to kwota uiszczona przez podatnika w sytuacji, gdy nie było ustawowego obowiązku jej zapłacenia albo obowiązek ten istniał, ale wygasł.

Istota nadpłaty sprowadza się do tego, że podatnik zapłacił chociaż nie musiał tego robić (nie istnieje obowiązek podatkowy), albo zapłacił za dużo (kwota podatku zapłaconego przewyższa kwotę należną).

Ta nadwyżka świadczenia ponad obowiązkowe stanowi nadpłatę. Nadpłatą jest także zmniejszenie kwoty zobowiązania w wyniku skorygowania deklaracji VAT.

Spostrzec także trzeba, że nadpłata w podatku od towarów i usług powstaje z dniem zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w kwocie wyższej niż należna, o czym stanowi art. 73 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty może być wszczęte na wniosek Podatnika. Wniosek taki  należy złożyć wówczas, gdy Podatnik poniósł uszczerbek majątkowy w wyniku błędnego wpłacenia lub pobrania podatku lub też wpłaty podatku w wysokości większej od należnej.

Wniesienie wniosku o stwierdzenie nadpłaty wszczyna postępowanie podatkowe, które z reguły prowadzi do wydania decyzji o stwierdzeniu nadpłaty albo też o odmowie jej stwierdzenia.

Jeżeli do organu zostały dwukrotnie Czytelnika, a druga uzyskana w wyniku egzekucji, to organ podatkowy ma prawo zaliczyć nadpłaconą kwotę na najstarsze zaległości podatkowe tj. za styczeń 2019 roku, zgodnie z art. 76 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż  nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

 

Paulina MatuszewskaPodstawa prawna: art. 72, art. 73, art. 75, art. 76 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 roku poz. 800 z późn. zm.), art. 15, art. 27 § 1 pkt 9, art. 33 § 1, art. 35,   ustawy z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji