Opodatkowanie podatkiem akcyzowym samochodu osobowego wynajętego za granicą

ODPOWIEDŹ

Przemieszczenie samochodu osobowego na terytorium kraju powoduje obowiązek zapłaty podatku akcyzowego. W przypadku, gdy Czytelnik po zakończeniu okresu obowiązywania umowy najmu dokona przemieszczenia na terytorium Niemiec samochodu osobowego, wówczas będzie miał prawo do zwrotu akcyzy, po złożeniu wniosku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego i spełnieniu określonych warunków.

UZASADNIENIE

Stosownie do  art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku akcyzowym nabycie wewnątrzwspólnotowe to przemieszczenie wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju. W myśl art. 100 ust. 1 ustawy, w przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

1. import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
2. nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
3. pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
   1. wyprodukowanego na terytorium kraju,
   2. od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.

Samochody osobowe są to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (art. 100 ust. 4 ustawy).

Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego, niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, powstaje z dniem:

1. przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju;
2. nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju;
3. złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym - jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację na terytorium kraju nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego nie jest jego właścicielem (art. 101 ust. 2). 

Natomiast, w oparciu o art. 101 ust. 2a ustawy o podatku akcyzowym obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego albo sprzedaży, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. a, nie powstaje, jeżeli ten samochód osobowy został dostarczony wewnątrzwspólnotowo lub wyeksportowany w terminie 30 dni od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego albo sprzedaży, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. a. Fakt dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu jest potwierdzany przez dokumenty, o których mowa w art. 107 ust. 3.

Z kolei art. 102 ustawy wskazuje kto jest podatnikiem podatku akcyzowego od samochodów osobowych. Stosownie do 102 ust. 1 podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności, o których mowa w art. 100 ust. 1 lub 2.

W przedstawionej sytuacji Czytelnik podpisując umowę najmu nabył prawo rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel. Pojęcie to nie jest tożsame z „nabyciem prawa własności samochodu osobowego”.

W tym względzie w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się pogląd, że zakres podmiotowy pojęcia „nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel” jest zdecydowanie szerszy i obejmuje także podmiot, który nie będąc prawnym właścicielem samochodu osobowego jest jego posiadaczem i który na podstawie konkretnej czynności z jego udziałem uzyskał możliwość faktycznego dysponowania pojazdem w sposób i w zakresie przysługującym właścicielowi, nawet jeżeli równocześnie skutkiem tej czynności nie jest przeniesienie prawa własności (wyrok NSA z dnia 3 września 2014 r. sygn. akt I GSK 199/13).

Zatem Czytelnik w chwili zawarcia umowy najmu nabył prawo rozporządzania samochodem jak właściciel, gdyż na podstawie zawartej umowy uzyskał możliwość faktycznego dysponowania pojazdem w sposób i w zakresie przysługującym właścicielowi, pomimo, że zawarta umowa najmu nie skutkowała przeniesieniem prawa własności tego pojazdu.

Tak więc w przedmiotowej sprawie, nabycie przez Czytelnika prawa do rozporządzania samochodem jak właściciel nastąpiło z zawarciem umowy najmu z podmiotem niemieckim, tj. przed przemieszczeniem samochodu do Polski.

W tym miejscu wskazać należy, że samo zawarcie umowy najmu samochodu, na terenie Niemiec, nie spowodowało powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym. Obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym powstał dopiero z dokonaniem przemieszczenia samochodu wskazanego we wniosku z terytorium Niemiec na terytorium Polski, tj. na podstawie art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym.

W przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy powstał z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego, zgodnie z art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy. W momencie przemieszczenia samochodu osobowego na terytorium kraju, tj. dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu względem której powstał obowiązek podatkowy Czytelnik stał się podatnikiem podatku akcyzowego i jest obowiązany złożyć deklarację  AKC-U/S oraz zapłacić podatek akcyzowy do właściwego urzędu skarbowego.

Ponadto, z dniem zawarcia umowy najmu Czytelnik nabywa prawo rozporządzania jak właściciel samochodem osobowym niezarejestrowanym wcześniej na terytorium kraju. W sytuacji zatem, gdy akcyza od tego samochodu zostanie zapłacona na terytorium kraju, a Czytelnik po zakończeniu okresu obowiązywania umowy najmu (2 lata), dokona przemieszczenia na terytorium Niemiec samochodu osobowego lub zleci jego dokonanie we własnym imieniu i  będzie posiadał dokumenty wymienione w art. 107 ust. 3 ustawy potwierdzające faktyczną realizację tego przemieszczenia i zwrotu pojazdu wynajmującemu - to wówczas ma prawo do zwrotu akcyzy, po wystąpieniu z wnioskiem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zwrot ten przysługiwać będzie po spełnieniu wymienionych w art. 107 ustawy o podatku akcyzowym warunków oraz dołączeniu do wniosku o zwrot dowodu zapłaty lub faktury z wykazaną kwotą akcyzy oraz dokumentów potwierdzających dokonanie dostawy wewnątrzwspólnotowej, którymi są w szczególności: dokumenty przewozowe, celne, faktura i specyfikacja dostawy oraz inne dokumenty handlowe związane z dostawą wewnątrzwspólnotową. 

 

Podstawa prawna: art. 2 ust. 1 pkt 9, art. 100 ust. 1, ust. 4, art. 101 ust. 2, ust. 2a, art. 102 ust. 1, art. 107  ustawy z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym, rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009r. w sprawie zwrotu akcyzy od samochodu osobowego