Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą zakupiła samochód osobowy za 10 tys. zł w grudniu 2015 roku (odliczyła tylko 50% VAT, ponieważ samochód był używany do celów mieszanych). Następnie w styczniu 2016 roku podarowała 50% samochodu swojemu ojcu, a w październiku 2018 roku podarowała drugą część samochodu. Czy w styczniu 2016 powinniśmy naliczyć VAT jeśli tak to od jakiej wartości? Czy w październiku 2018 powinniśmy naliczyć VAT jeśli tak to od jakiej wartości? Samochód był kupiony w okazyjnej cenie, jego wartość rynkowa wynosi około 50 tys. zł.
Odpowiedź
Darowizna towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Uzasadnienie
Dość częstą praktyką wśród przedsiębiorców jest wycofanie majątku firmowego i przekazanie na cele prywatne. W przypadku, gdy przy nabyciu danego składnika majątku przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia VAT, to przekazanie na potrzeby prywatne należy potraktować jako sprzedaż.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności wszelkie darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało przy nabyciu tych towarów, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zatem VAT należny w przypadku darowizny jest związany z uprzednim zaistnieniem prawa do odliczenia, które to prawo wiąże się ściśle z działalnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Opodatkowanie nieodpłatnego przekazania towarów wystąpi wtedy, gdy podatnikowi przysługiwało przy nabyciu tych towarów prawo do odliczenia VAT.
Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Oznacza to, że podstawą opodatkowania jest wprawdzie cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru lecz skorygowana na dzień w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania przedmiotowych towarów. Tym samym przy przekazaniu samochodu w darowiźnie za podstawę opodatkowania powinno się przyjąć cenę za jaką Czytelnik nabyłby opisany samochód w momencie jego przekazania.
Obowiązek podatkowy z tytułu darowizny powstaje zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 19a ust.1 ustawy o VAT, tj. z chwilą dokonania darowizny.
Zatem przekazanie części samochodu firmowego umową darowizny w styczniu 2016 oraz październiku 2018 roku, podlegało opodatkowaniu stawką VAT 23%, biorąc za podstawę opodatkowania 50% aktualnej w danym miesiącu wartości rynkowej tego samochodu i czynność tę należało wykazać w deklaracji VAT w rozliczeniu za okres, w którym tej darowizny dokonano.
UWAGA: Ponieważ Czytelnik dokonał wycofania samochodu z działalności przed upływem 60 miesięcy, licząc od miesiąca jego zakupu, będzie miał możliwość „odzyskania” części nieodliczonego VAT od zakupu tego samochodu przy zastosowaniu systemu korekt podatku naliczonego, o którym mowa w art. 90b ustawy o VAT.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(18) sprzedaż opodatkowaną stawką 23% należy wykazać w pozycji 19 podstawa opodatkowania i pozycji 20 podatek należny.
Stanisława Kossobudzka
Podstawa prawna: art. 7 ust. 2 pkt 2, art. 19a ust. 1, art. 29a ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.