Opodatkowanie VAT sprzedaży lokalu mieszkalnego wraz z wyposażeniem

Odpowiedź

Sprzedaż mieszkania wraz z wyposażeniem, które:
a) jest częścią składową rzeczy – należy opodatkować mieszkanie oraz wyposażenie z zastosowaniem stawki podatku właściwej do sprzedaży rzeczy głównej, czyli mieszkania,
b) jest przynależnością – należy opodatkować mieszkanie oraz wyposażenie z zastosowaniem stawek podatku właściwych dla każdej ze sprzedawanych rzeczy, czyli odrębnie dla mieszkania i odrębnie dla rzeczy będących przynależnościami.

Uzasadnienie

Przy sprzedaży lokalu mieszkalnego wraz z wyposażeniem należy ustalić, czy wyposażenie to część składowa mieszkania, o której mowa w art. 47 § 2 ustawy Kodeks cywilny (k.c.), czy też jest to przynależność, o której mowa w art. 51 § 1 K.c.
Zgodnie z art. 47 § 2 K.c. częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Według § 2 powyższego artykułu część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności 
i innych praw rzeczowych. 
Natomiast w myśl art. 51 § 1 K.c. przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. 
Z regulacji cywilistycznych wynika, iż wyposażenie, aby uzyskać status części składowej rzeczy nadrzędnej, czyli mieszkania, musi być z nim połączone w sposób tworzący więź:

• fizyczną i przestrzenną,
• funkcjonalną (gospodarczą).

Powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie. Połączenie musi mieć trwały charakter. 
Zarówno w przepisach unijnych tj. Dyrektywie Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, ani we wcześniej obowiązującej Szóstej Dyrektywie Rady z dnia 17 maja 1977 r., a także w przepisach polskiej ustawy o podatku od towarów i usług, brak jest definicji świadczenia złożonego (kompleksowego). 
W przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego wraz z wyposażeniem, będziemy mieli do czynienia z jednym świadczeniem w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy, albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika na rzecz klienta są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Jedno świadczenie występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika na rzecz klienta są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Przykładem wyposażenia trwale z lokalem mieszkalnym połączonym mogą być płytki położone 
w kuchni i łazience, deski podłogowe, parkiety, baterie, zabudowane wanny, kabiny prysznicowe, lustra zamontowane na ścianach, meble kuchenne wykonane na wymiar, gdyż próba ich wymontowania z mieszkania, spowoduje uszkodzenie lub poważną ich zmianę lub lokalu, z którego zostały zdemontowane, ponieważ mają one charakter części składowej – zob. wyrok WSA z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1736/15.
Odmiennie jednak należy ocenić dostawę sprzętu AGD. Lodówka, pralka, zmywarka, czy też kuchnia, nawet przeznaczona do zabudowy, nie stanowi po jej zamontowaniu trwałego elementu konstrukcyjnego budynku. Wymiana uszkodzonego lub przestarzałego sprzętu AGD nawet zabudowanego, jest możliwa bez zmian konstrukcyjnych w budynku.
Natomiast jeśli chodzi o przynależność to nie traci ono tego charakteru ani nie doznaje żadnego uszczerbku wskutek pozbawienia jej połączenia z rzeczą główną. Zatem w przypadku odłączenie wolnostojącej pralki od instalacji wodno-kanalizacyjnej i gniazdka elektrycznego w mieszkaniu czy telewizora od instalacji antenowej zainstalowanej w mieszkaniu i gniazdka elektrycznego zarówno mieszkanie stanowiące przedmiot sprzedaży, jak również przykładowo przytoczone urządzenia stanowiące jego przynależność nie zostaną pozbawione żadnej z właściwych im cech. Podobnie należy ocenić dostawę sprzętu AGD (np. lodówki, pralki, zmywarki, czy też kuchenki), przeznaczonego do zabudowy. Nie stanowią one po jej zamontowaniu trwałego elementu konstrukcyjnego budynku. Wymiana uszkodzonego lub przestarzałego sprzętu AGD nawet zabudowanego, jest możliwa bez zmian konstrukcyjnych w budynku - zob wyrok NSA z dnia 10 września 2013 roku sygn. I FSK 614/12.
Zatem, sprzedaż mieszkania wraz z wyposażeniem, które:
a) jest częścią składową rzeczy – należy opodatkować mieszkanie oraz wyposażenie z zastosowaniem stawki podatku właściwej do sprzedaży rzeczy głównej, czyli mieszkania,
b) jest przynależnością – należy opodatkować podatkiem VAT mieszkanie oraz wyposażenie z zastosowaniem stawek podatku właściwych dla każdej ze sprzedawanych rzeczy, czyli odrębnie dla mieszkania i odrębnie dla rzeczy będących przynależnościami.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: VAT-7(19) sprzedaż opodatkowaną stawką 23% należy wykazać w poz.19: podstawę opodatkowania i w poz.20 podatek należny, stawką 8% odpowiednio w poz. 17 i 18, stawką 5% w poz. 15 i 16, natomiast sprzedaż zwolnioną od podatku w poz. 10
 

Podstawa prawna :  art. 47 § 2 i art. 51 § 1 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny, art. 41 ust. 1 w powiązaniu z art. 146aa ust. 1 pkt 1, ust. 12-12c i art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.