Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nierozliczonego w deklaracji WNT po kontroli podatkowej

ODPOWIEDŹ

Organ podatkowy, na podstawie art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT, nie uwzględni kwoty podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jednak Czytelnik ma prawo do korekty deklaracji podatkowej za okres w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanych transakcji po zakończeniu kontroli podatkowej i wykazania w niej nie tylko kwoty podatku należnego, ale także kwoty podatku naliczonego z tytułu WNT.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Z kolei zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów o którym mowa w art. 9 (WNT) powstaje zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT (tj. w okresie powstania obowiązku podatkowego) pod warunkiem że podatnik:

• a) otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego WNT, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, oraz

• b) uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Nadrzędna zasada wynikająca z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że podatnikowi podatku od towarów i usług co do zasady przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego. Ze względu na fakt, iż jest to uprawnienie, a nie obowiązek, podatnik niejako samodzielnie kształtuje wysokość zobowiązania podatkowego w drodze samoobliczenia podatku. Zgodnie z brzmieniem art. 99 ust. 12 ustawy o VAT zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi je w innej wysokości.

W zakresie opisywanych przepisów dotyczących odliczenia podatku naliczonego podstawowe znaczenie ma wola podatnika. W przypadku, kiedy podatnik wykazuje w deklaracji kwotę podatku należnego i jednocześnie, zgodnie z zasadą odwrotnego obciążenia, kwotę podatku naliczonego, jednak dokonuje tego w niewłaściwym okresie rozliczeniowym wówczas organ podatkowy określając prawidłową kwotę zobowiązania powinien uwzględnić podatek naliczony.

Natomiast w opisywanym przypadku, gdzie Czytelnik w ogóle nie wykazał podatku należnego z tytułu WNT w okresie rozliczeniowym, w którym powinien to uczynić i który został objęty kontrolą podatkową, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego nie może być zrealizowane z uwagi na niespełnienie przez podatnika warunku wymienionego w tym artykule. Przepis ten stanowi bowiem, iż to podatnik, a nie organ podatkowy winien uwzględnić kwotę podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, ponieważ prawo do odliczenia podatku naliczonego jest uwarunkowane koniecznością wykazania przez podatnika podatku należnego z tytułu WNT w stosownej deklaracji podatkowej.

Reasumując, z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy jednoznacznie wynika, że w celu dokonania odliczenia z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów Czytelnik musi uwzględnić w deklaracji wszystkie dane niezbędne do obliczenia VAT należnego z tytułu dokonanych przez niego wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów oraz posiadać fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego WNT w związku z tym organ podatkowy w trakcie kontroli podatkowej nie uwzględni podatku naliczonego z tyt. WNT w przypadku, gdy podatek należny z tytułu tych transakcji nie został wykazany.

W tym miejscu należy podkreślić, że podatnik ma prawo do korekty deklaracji podatkowej w rozumieniu art. 81 ustawy Ordynacja podatkowa po zakończeniu kontroli podatkowej a przed wszczęciem postępowania podatkowego (art. 81b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej). Istnieje zatem możliwość odliczenia podatku we własnym zakresie jeszcze przed wszczęciem postępowania podatkowego przez organ podatkowy. Według interpretacji Ministra Finansów uprawnienie kontrolowanego do skorygowania deklaracji w zakresie objętym kontrolą podatkową, w której stwierdzono brak wykazania podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia, obejmuje możliwość wykazania nie tylko kwoty podatku należnego, ale także kwoty podatku naliczonego z tego tytułu.

Jednakże, należy pamiętać, że prawo do odliczenia VAT może zostać zakwestionowane przez organ podatkowy, jeżeli działaniu kontrolowanego polegającemu na niewykazaniu WNT w deklaracji podatkowej można przypisać cechy oszustwa podatkowego. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma to miejsce nie tylko wtedy, gdy oszustwo podatkowe jest popełnione przez samego podatnika, lecz także wtedy, gdy zostanie wykazane na podstawie obiektywnych dowodów, iż podatnik, któremu towary lub usługi stanowiące podstawę prawa do odliczenia zostały dostarczone lub wyświadczone, wiedział lub powinien był wiedzieć, że poprzez daną transakcję uczestniczył w transakcji wiążącej się z oszustwem w zakresie podatku VAT, popełnionym przez dostawcę lub inny podmiot działający na wcześniejszym lub dalszym odcinku łańcucha dostaw.

Marta Rusin

Podstawa prawna: art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT