Prawo do odliczenia VAT przez Miasto wydatków na remont torów tramwajowych, chodników i oświetlenia

Odpowiedź

Miasto ma prawo do odliczenia VAT od kosztów remontu torowiska, nie ma natomiast prawa do odliczenia VAT z faktur otrzymanych za remont chodników oraz za wymianę oświetlenia chodników.

Uzasadnienie

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art.86 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w stosunku do tych nabyć, które są dokonywane przez podatnika VAT i które są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jednak w sytuacji, gdy podatnik nabywa towary i usługi służące także do celów nie związanych z działalnością, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Dla celów zastosowania art.86 ust. 2a ustawy o VAT niezbędne jest zatem spełnienie następujących warunków:

• towary i usługi muszą być nabywane przez podmiot będący podatnikiem VAT i działający w charakterze podatnika VAT,
• towary i usługi muszą być wykorzystywane do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza,
• nie jest możliwe przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika VAT wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. W myśl art.15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.  Jednak zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 i 4 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Miasto ponosi wydatki na remont torowiska oraz remont nawierzchni chodników i wymianę oświetlenia chodników. W ramach wykonywania zadań w zakresie transportu zbiorowego, Miasto (za pośrednictwem MZK) organizuje miejską komunikację zbiorową. W tym zakresie, Miasto jest podatnikiem VAT, gdyż uzyskuje wpływy ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej.

1. Wydatki na remont chodników oraz za wymianę oświetlenia chodników
   Miasto podejmując działania w zakresie prawidłowego utrzymania chodników i ich oświetlenia, realizuje swoje zadania związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym przypadku mieszkańców Miasta. Zadaniem (obowiązkiem) Miasta jest bowiem zapewnienie mieszkańcom Miasta użytkowania infrastruktury drogowej zgodnie z określonymi standardami. Zatem podejmowanie działania w przedmiotowym zakresie w ramach realizacji obowiązków publicznych ciążących na Mieście, jest ustawową powinnością Miasta. Działanie to jest realizacją celu publicznego na poziomie samorządowym, a więc jako zadanie jednostek samorządu terytorialnego mające na celu zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty nie stanowi czynności związanej z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT, uprawniającej do odliczenia podatku naliczonego.
   Mając na uwadze powyższe – wskazane wydatki dotyczące remontu chodników oraz wymiany oświetlenia chodników, nie są nabywane do działalności gospodarczej, a Miasto nie działa w charakterze podatnika VAT, zatem nie spełnia przesłanek z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego ani w całości ani w części.
2. Wydatki na remont torowiska
   Miasto świadczy usługi opodatkowane podatkiem VAT w zakresie komunikacji miejskiej. Dlatego wskazane wydatki dotyczące remontu torowiska spełniają przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, Miastu przysługuje w całości odliczenie od kosztów remontu torowiska.
   W sytuacji, gdy Miasto nie ma możliwości przypisania kosztów remontu oosobno do czynności opisanych w pkt 1 i pkt 2, to zastosowanie znajdzie przepis art.86 ust. 2a ustawy o VAT. Co oznacza, że w przypadku, gdy nabywane towary i usługi, wykorzystywane będą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się przy zastosowaniu preproporcji. Zatem, jeśli Miasto nie może „rozdzielić” kosztów remontu, wówczas może dokonać częściowego odliczenia stosując preproporcję.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(19) w poz. 43 i 44 wykazuje się wartość netto i podatek naliczony od zakupów środków trwałych.

 

Podstawa prawna: art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.