Gmina otrzymała fakturę VAT za dokumentację projektową na kwotę 62.730 zł (51.000 zł netto oraz 11.730 zł VAT 23%). Gmina zapłaciła za fakturę potrącając sobie karę za nieterminowość w wysokości 4.014,72 zł wysyłając wykonawcy notę obciążeniową. W jaki sposób Gmina ma wprowadzić tę fakturę do rejestru zakupów VAT chcąc dokonać odliczenia podatku VAT. Czy możemy kwotę kary wprowadzić jako zakupy niepodlegające VAT i wyliczyć kwotę netto i VAT potrącając karę z kwoty brutto?
Odpowiedź
Potrącenie kary umownej z kwoty zapłaty określonej na fakturze nie powoduje, że w części odpowiadającej potrąceniu prawo do odliczenia nie przysługuje. W konsekwencji, VAT z takiej faktury podlega odliczeniu.
Uzasadnienie
Ustawa o podatku od towarów i usług nie reguluje bezpośrednio kwestii dotyczącej zapłaty kar umownych. Zagadnienie kar umownych regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny. W art. 483 § 1 k.c. określono, iż można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Kara umowna jest zatem sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań ( np. z opóźnieniem).
Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia, dlatego jej otrzymanie z tytułu niedotrzymania warunków umowy przez usługodawcę nie jest czynnością podlegającą VAT, a zleceniodawca nie ma obowiązku wystawienia faktury. Właściwym dokumentem pozwalającym na ujęcie tego zdarzenia w ewidencjach obu stron jest nota księgowa.
Podatek VAT z faktury, z której potrącono karę umowną, można odliczyć w całości, o ile zakup służył wyłącznie działalności opodatkowanej. Dokonywanie potrąceń z kwot do zapłaty określonych na fakturach nie wpływa na prawo do odliczenia kwoty wynikającej z takiej faktury.
Gmina ma zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach wskazanych w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust.4, art.120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(18) nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych należy wykazać w pozycjach 43 i 44, nabycie towarów i usług pozostałych w pozycjach 45 i 46.
Stanisława Kossobudzka
Podstawa prawna: art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług