Składka członkowska zapłacona przez Uczelnię za przynależność do międzynarodowego stowarzyszenia a VAT

Odpowiedź

Nie, Uczelnia nie ma obowiązku rozpoznania importu usług.

Uzasadnienie

Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl przytoczonego przepisu podatek naliczany jest od tych transakcji, które miały miejsce lub traktowane są jako mające miejsce na terytorium Polski. Zatem, tylko usługi uznane za świadczone na terenie kraju będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast w myśl art.8 ust.1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art.5 ust.1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art.7 (tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel). 

Import usług to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art.17 ust.1 pkt 4 (art.2 pkt 9 ustawy o VAT). Natomiast w myśl art.17 ust.1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art.28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art.96 ust.4 – jako podatnik VAT,
b) usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art.28b - podatnik, o którym mowa w art.15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art.15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 
- jako podatnik VAT-UE,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art.15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art.15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art.97 ust.4.

W celu uznania, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, które podlega opodatkowaniu, niezbędne jest określenie, czy między świadczoną usługą a otrzymaną zapłatą istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym.

IAML (International Association of Music Libraries Archives and Documentation Centres) jest stowarzyszeniem zrzeszającym biblioteki muzyczne i bibliotekarzy muzycznych oraz wszystkich, którzy są zainteresowani muzyką i zbiorami muzycznymi. Stowarzyszenie zostało założone w lipcu 1951r. w Paryżu w celu nawiązania międzynarodowej współpracy bibliotek muzycznych oraz wspomagania działalności zawodowej bibliotekarzy muzycznych. IAML jest liczącym się członkiem międzynarodowych organizacji bibliotecznych i muzycznych. Celem stowarzyszenia jest:

• wspomaganie i promowanie aktywności bibliotek muzycznych, archiwów i centrów informacji muzycznej oraz wzmacnianie współpracy między członkami stowarzyszenia
• propagowanie znaczenia instytucji muzycznych dla kultury narodowej i międzynarodowej
• wspomaganie procesów edukacji zawodowej i dokształcania
• realizacja projektów dotyczących bibliografii, katalogowania, konserwacji i badań naukowych
• wspomaganie ogólnych potrzeb bibliotek muzycznych

Członkowie IAML to biblioteki muzyczne, archiwa i centra informacji muzycznej, instytucje radiowe, bibliotekarze muzyczni, archiwiści i dokumentaliści muzyczni, muzycy i muzykolodzy, bibliotekarze z bibliotek orkiestrowych, operowych i chóralnych, wydawcy muzyczni i dystrybutorzy wydawnictw muzycznych, stowarzyszenia bibliotekarzy muzycznych z poszczególnych krajów.

Korzyści wynikające z członkostwa w IAML to uczestnictwo w sesjach ogólnych i tematycznych, w dyskusjach i warsztatach, poznanie najnowszych tendencji w bibliotekarstwie muzycznym, kontakt z bibliotekarzami z całego świata, udział w targach wydawniczych i wystawach, uczestnictwo w pracach grup roboczych 
i sekcji, obejmujących wszystkie aspekty bibliotekarstwa muzycznego, działalność w ramach Grup Narodowych, wymiana doświadczeń, doradztwo i pomoc zawodowa, bieżąca informacja o najnowszych osiągnięciach, strona www (www.iaml.info), lista dyskusyjna (IAML-L). Członkowie otrzymują kwartalnik Fontes Artis Musicae (wersja drukowana i wersja online).

Wykładnia przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (tj. art.8 ust. 1 w związku z art.5 ust. 1 pkt 1) wskazuje, że opodatkowaniu, co do zasady, podlegają usługi świadczone odpłatnie, przy czym związek między otrzymaną odpłatnością, a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie.

Z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE, np.:

• w sprawie C-16/93 Tolsma wynika, że aby określone świadczenie mogło być uznane za opodatkowaną usługę musi zachodzić bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem, a należnym wynagrodzeniem. A zatem korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, w sytuacji zaś, gdy taki związek nie istnieje, nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane podatkiem VAT,
• w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development wynika, że korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, zaś w sytuacji, gdy taki związek nie istnieje (np. związek ma wyłącznie charakter pośredni, bo usługobiorcą jest cała branża a nie konkretny plantator), nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane podatkiem VAT,
  - wynika, że nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji. 

Uiszczana składka członkowska, która przeznaczana jest na realizację działalności statutowej, służącej wszystkim członkom, a nie wyłącznie osobie wpłacającej, nie stanowi wynagrodzenia za uzyskane świadczenie, wobec czego nie podlega przepisom ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę podstawowe cele IAML, uiszczana składka członkowska nie ma charakteru zapłaty za usługę, ponieważ brak jest bezpośredniego związku między płatnością a korzyściami, jakie osiągają poszczególni jej członkowie. Nie istnieje w tym przypadku bezpośredni związek pomiędzy dokonywaną opłatą 
a otrzymanym świadczeniem, które przynosi bezpośrednie korzyści otrzymującemu je członkowi. Co oznacza, że uiszczenie składki przez Uczelnię nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu. Nie ma zatem obowiązku rozliczania importu usług z tego tytułu.
 

Podstawa prawna: art.2 pkt 9, art.5 ust.1 pkt 1, art.8 ust.1, art.17 ust.1 pkt 4 ustawy o VAT.