Sprzeciw małżonka na egzekucję z nieruchomości stanowiącej majątek wspólny zobowiązanego i małżonka

Odpowiedź

W przypadku egzekucji z  nieruchomości wchodzącej w  skład majątku wspólnego sprzeciw wnosi się nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia małżonkowi zobowiązanego wezwania tj. zawiadomienia o zajęciu nieruchomości i jednocześnie wezwania do zapłaty zaległości. Sprzeciw należy wnieść do  wierzyciela za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Nie doręcza się małżonkowi zobowiązanego tytułu wykonawczego.
Sprzeciw może być wniesiony jeden raz w postępowaniu egzekucyjnym. Podstawą sprzeciwu może być ograniczenie, zniesienie, wyłączenie lub ustanie odpowiedzialności całością albo częścią majątku wspólnego. W sprzeciwie strona- małżonek zobowiązanego jest obowiązany określić istotę i zakres żądania oraz przedstawić dowody uzasadniające to żądanie.

Uzasadnienie

Zgodnie z ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w  razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i  na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego. Wierzyciel wnioski egzekucyjne i tytuły wykonawcze przekazuje do organu egzekucyjnego: 

1. drogą elektroniczną - przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z  użyciem środków komunikacji elektronicznej;
2. przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012  roku - Prawo pocztowe, przez swoich pracowników oraz inne upoważnione osoby lub organy - jeżeli z  przyczyn technicznych nie jest możliwa droga elektroniczna.

Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z  chwilą:

1. doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
2. doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o  zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
3. podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez  pracownika obsługującego organ egzekucyjny, jeżeli to podpisanie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
4. wpisu w  księdze wieczystej o  wszczęciu egzekucji z  nieruchomości lub złożenia wniosku o  wpis o  wszczęciu egzekucji z  nieruchomości do  zbioru dokumentów, jeżeli ten wpis lub to złożenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Wierzyciel zgodnie z art. 26ca § 1 ustawy wystawia kolejny tytuł wykonawczy w  razie potrzeby:

1. zabezpieczenia na  nieruchomości lub egzekucji z  nieruchomości wchodzącej w  skład majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka - w  przypadku gdy odpowiedzialność zobowiązanego za należność pieniężną i odsetki z  tytułu niezapłacenia jej w  terminie obejmuje majątek osobisty zobowiązanego i majątek wspólny;
2. egzekucji z  przedmiotu hipoteki przymusowej - w  przypadku przeniesienia tego przedmiotu na  podmiot inny niż zobowiązany.

Kolejny tytuł wykonawczy zawiera dane, o  których mowa w  art.  27 § 1 pkt 1-9a i 11-14, § 1a i 2 oraz  art.  27d § 1, a także numer porządkowy kolejnego tytułu wykonawczego, oznaczenie celu, dla którego został wydany, oraz:

1. dane:
   a)    małżonka zobowiązanego - w  przypadku dochodzonych zaległości z majątku wspólnego,
   b)    niebędącego zobowiązanym właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej - w  przypadku przeniesienia tego przedmiotu na  podmiot inny niż zobowiązany.
2. wysokość kosztów egzekucyjnych - w  razie potrzeby zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową;
3. datę wystawienia kolejnego tytułu wykonawczego, imię i nazwisko osoby upoważnionej do  działania w  imieniu wierzyciela;
4. informację wierzyciela o  nadaniu temu tytułowi klauzuli o  skierowaniu tytułu wykonawczego do  egzekucji administracyjnej.

Kolejny tytuł wykonawczy wystawia się w postaci:

1. papierowej;
2. elektronicznej, jeżeli istnieją warunki techniczne do  wystawienia, przekazania i korzystania z  kolejnego tytułu wykonawczego w  takiej postaci, w  przypadku konieczności przekazania go do  organu egzekucyjnego właściwego do  egzekucji z  nieruchomości.

Jeżeli zgodnie z  odrębnymi przepisami odpowiedzialność zobowiązanego za należność pieniężną i odsetki z  tytułu niezapłacenia jej w  terminie obejmuje majątek osobisty zobowiązanego i majątek wspólny, podstawą do  prowadzenia egzekucji z  majątku osobistego zobowiązanego i majątku wspólnego jest:

1. tytuł wykonawczy wystawiony na  zobowiązanego;
2. kolejny tytułu wykonawczy wystawiony w celu wymienionym w art. 26ca §1.

Wystawiony kolejny tytuł wykonawczy, jest podstawą do  prowadzenia egzekucji z  majątku osobistego zobowiązanego i majątku wspólnego również kosztów upomnienia oraz  kosztów egzekucyjnych powstałych w  postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na  podstawie tego tytułu.
Podkreślić należy, że zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej lub wystąpienie innego zdarzenia skutkującego ograniczeniem, zniesieniem, wyłączeniem lub ustaniem odpowiedzialności zobowiązanego, o  której mowa w  § 1, uznaje się za bezskuteczne do  składnika majątkowego, który wchodziłby w  skład majątku wspólnego, gdyby nie zawarto tej umowy majątkowej małżeńskiej lub nie wystąpiło takie zdarzenie prawne. Składnik ten uznaje się za wchodzący w  skład majątku wspólnego.
Dodać trzeba, że organ egzekucyjny, na  wniosek małżonka zobowiązanego, zawiadamia go o  aktualnej wysokości egzekwowanej należności pieniężnej, odsetek z  tytułu niezapłacenia jej w  terminie, kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych, jednocześnie pouczając o  zakazie rozporządzania uprzednio zajętą rzeczą lub prawem majątkowym wchodzących w  skład majątku wspólnego oraz  zakazie realizacji tego prawa majątkowego poza częścią wolną od zajęcia.
W sprawie odpowiedzialności majątkiem wspólnym małżonkowi zobowiązanego przysługuje prawo sprzeciwu. Podstawą sprzeciwu jest ograniczenie, zniesienie, wyłączenie lub ustanie odpowiedzialności całością albo częścią majątku wspólnego. W sprzeciwie określa się istotę i zakres żądania oraz  dowody uzasadniające to żądanie.
W przypadku egzekucji z nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego sprzeciw wnosi się nie później niż w  terminie 14 dni od dnia doręczenia małżonkowi zobowiązanego wezwania tj. zawiadomienia o zajęciu nieruchomości. 
Sprzeciw należy wnieść do  wierzyciela za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Sprzeciw może być wniesiony jeden raz  w postępowaniu egzekucyjnym. Dodatkowo wierzyciel zawiadamia zobowiązanego o wniesieniu sprzeciwu przez  małżonka zobowiązanego.
W sprawie sprzeciwu małżonka zobowiązanego wierzyciel wydaje postanowienie, w  którym:

1. oddala sprzeciw;
2. uznaje sprzeciw:
   a)    w całości,
   b)    w części i w  pozostałym zakresie oddala sprzeciw.

Wydane postanowienie przez wierzyciela w  sprawie sprzeciwu małżonka zobowiązanego doręcza się temu małżonkowi i zobowiązanemu. Na postanowienie o  oddaleniu sprzeciwu małżonka zobowiązanego małżonkowi zobowiązanego przysługuje zażalenie.
Z chwilą, kiedy postanowienie w  sprawie sprzeciwu małżonka zobowiązanego stanie się ostateczne, wierzyciel niezwłocznie zawiadamia organ egzekucyjny o  sposobie i dacie ostatecznego rozpatrzenia tego sprzeciwu.
Podkreślić należy, że małżonkowi zobowiązanego przysługują prawa zobowiązanego w  egzekucji z  majątku wspólnego z  chwilą wniesienia do  organu egzekucyjnego sprzeciwu albo ww. wniosku o  udzielenie informacji.
Do czasu zawiadomienia organu egzekucyjnego przez wierzyciela w sprawie sprzeciwu, zajęta rzecz  wchodząca w  skład majątku wspólnego nie może być sprzedana, a prawo majątkowe wchodzące w  skład tego majątku wykonywane.
Następnie, w przypadku ostatecznego oddalenia sprzeciwu małżonka zobowiązanego organ egzekucyjny:

1. poucza małżonka zobowiązanego o  zakazie rozporządzania uprzednio zajętą rzeczą lub prawem majątkowym wchodzącymi w  skład majątku wspólnego, 
2. kontynuuje egzekucję z  majątku wspólnego przez  realizację zastosowanego środka egzekucyjnego lub zastosowanie kolejnego środka egzekucyjnego.

Natomiast, w przypadku ostatecznego uznania sprzeciwu małżonka zobowiązanego w całości albo w  części organ egzekucyjny:

1. uchyla czynność egzekucyjną odpowiednio w całości albo w części, jeżeli osoba trzecia nie nabyła rzeczy lub prawa majątkowego w egzekucji z majątku wspólnego;
2. usuwa stwierdzoną wadę czynności egzekucyjnej.

Dodatkowo trzeba podkreślić, że egzekucja z nieruchomości jest jednym ze środków egzekucyjnych, która prowadzona jest na podstawie tytułu wykonawczego, który jest doręczany zobowiązanemu. W sytuacji egzekucji z nieruchomości, która jest majątkiem wspólnym małżonków, wierzyciel wystawia kolejny tytuł wykonawczy na zobowiązanego i jego małżonka. 
Pierwotny tytuł wykonawczy jak i kolejny tytuł wykonawczy nie są doręczane małżonkowi zobowiązanego. Małżonek zobowiązanego może dochodzić swoich praw na podstawie otrzymanego zawiadomienia o zajęciu nieruchomości, które jest jednocześnie wezwaniem do zapłaty. W terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania małżonek zobowiązanego może wnieść sprzeciw, załączając dowody na poparcie swojego żądania. Podstawą sprzeciwu jest być ograniczenie, zniesienie, wyłączenie lub ustanie odpowiedzialności całością albo częścią majątku wspólnego. Zatem, inne przyczyny niż wymienione, nie mogą stanowić podstawy sprzeciwu. Jednakże, kwestia rozstrzygnięcia sprzeciwu leży w gestii wierzyciela.

 

Podstawa prawna: art. 1a pkt 12 a, art. 6; art. 26 § 1, § 1c, § 5; art. 26 ca § 1, § 2, § 3; art. 27 e, art. 27 f, art.27 g, art. 27 h, art. 110 c § 2a ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.