Sprzedaż środka trwałego w okresie zawieszenia działalności i po likwidacji

ODPOWIEDŹ

Sprzedaż maszyny stanowiącej środek trwały:

• w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, jeżeli była ona wykorzystywana do działalności opodatkowanej lub opodatkowanej i zwolnionej podlega opodatkowaniu VAT i powoduje obowiązek rozliczenia tej transakcji poprzez złożenie deklaracji VAT za okres, w którym ta sprzedaż nastąpi,

• po rozwiązaniu spółki, jeśli przy nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, należy ująć w spisie z natury sporządzanym na dzień rozwiązania i opodatkować VAT oraz wykazać podatek należny w deklaracji VAT składanej wraz z tym spisem za okres obejmujący dzień likwidacji w poz. 33. Wówczas sprzedaż ta przez okres 12 miesięcy po rozwiązaniu spółki będzie podlegała zwolnieniu z VAT.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy.

Z art. 14a ust. 3 tej ustawy wynika wprost, że w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie ma prawa wykonywania działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie wyklucza to jednak podejmowania pewnych czynności, między innymi przedsiębiorca może zbywać środki trwałe i wyposażenie (art. 14a ust. 4 pkt 3).

Z kolei z art. 99 ust. 7a ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług wynika, że w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Jednak, zgodnie z art. 99 ust. 7b pkt. 5 ustawy o VAT, powyższe zwolnienie nie dotyczy m.in. okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

W przedstawionym pytaniu Czytelnik zastanawia się nad sprzedażą maszyny w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej lub po likwidacji działalności. Z pytania nie wynika, czy został odliczony podatek naliczony przy zakupie maszyny oraz czy maszyna służyła do działalności zwolnionej czy opodatkowanej.

Według przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2014 roku, zwolnieniu podlega dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art.43 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT).

Należy zauważyć, iż z dniem 1 stycznia 2014 roku przestała obowiązywać definicja towarów używanych, którą do końca 2013 roku określał art. 43 ust.2 ustawy o VAT.

Powyższa zmiana powoduje znaczące konsekwencje szczególnie w zakresie dostawy towarów, które zostały nabyte bez prawa odliczenia podatku. Zwolnieniem bowiem zostały objęte tylko te towary, które są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej. W przypadku zatem, gdy nabyte towary służyły również lub wyłącznie czynnościom opodatkowanym, nawet jeśli przy ich nabyciu prawo do odliczenia nie przysługiwało, ich sprzedaż należy opodatkować.

Podsumowując, jeżeli Państwo zdecydują się na sprzedaż środka trwałego po 1 stycznia 2014 roku to muszą mieć na uwadze fakt, że jeżeli dany składnik majątku nie był używany wyłącznie na cele związane z działalnością zwolnioną, będziecie musieli opodatkować tę transakcję właściwą stawką podatku od towarów i usług. W takim przypadku, zgodnie z przytoczonym powyżej art.99 ust.7b pkt 5 ustawy o VAT, pomimo zawieszenia działalności gospodarczej będą Państwo zobowiązani do rozliczenia tej transakcji i złożenia deklaracji VAT-7 za okres, w którym nastąpi ta dostawa.

Natomiast skutki w VAT zamknięcia działalności w przypadku osób fizycznych oraz spółek nie mających osobowości prawnej reguluje art. 14 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym, opodatkowaniu VAT podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, w przypadku:

1. rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;

2. zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art.15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art.96 ust.6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Powyższy przepis dotyczy towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art.14 ust.4 ustawy o VAT). Należy wówczas :

• sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania przez osobę fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (art.14 ust.5 ustawy o VAT);

• załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień likwidacji działalności.

Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa powyżej, powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (art.14 ust.6 ustawy o VAT). Podstawą opodatkowania towarów podlegających spisowi z natury zgodnie z art.14 ust.8 ustawy o VAT jest ich wartość ustalona zgodnie z art.29a ust.2 ustawy, czyli cena ich nabycia (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Oznacza to, że w spisie z natury powinny się znaleźć zarówno środki trwałe, od których częściowo odliczono VAT jak też środki trwałe, które zostały w całości zamortyzowane, jeżeli przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Wartość towarów wykazywana w spisie to cena ich nabycia określona na dzień sporządzania spisu z natury, czyli dla całkowicie zamortyzowanego środka trwałego należy określić jego wartość obecną - rynkową (nie traktujemy go jako środek o wartości zerowej).

Spisem z natury należy objąć nie tylko towary handlowe i produkty, ale także składniki majątku składające się na wyposażenie oraz środki trwałe przy nabyciu których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego i opodatkować je według obowiązujących stawek VAT.

Ustaloną kwotę podatku należnego z tego tytułu należy wykazać w deklaracji VAT w poz. 33. Sprzedaż w/w towarów przez okres 12 miesięcy od dnia rozwiązania spółki jest wówczas zwolniona z VAT (art. 14 ust. 7).

Bożena Sawicka