Sprzedaż towaru z Chin bezpośrednio do Rosji

Odpowiedź

Przedmiotowe transakcje dostawy towaru nie będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług w Polsce. Dostawa towaru nastąpi bowiem bezpośrednio z Chin do Rosji i towar nie przekroczy polskiego obszaru celnego, transakcja nabycia towaru spoza UE nie będzie rozpoznawana w Polsce jako import towarów (art. 2 
pkt 7 ustawy o VAT). Wysyłka towaru bezpośrednio z Chin do Rosji nie stanowi także eksportu towaru (art. 2 pkt 8 ustawy o VAT). W celu udokumentowania transakcji należy sporządzić dla kontrahenta z Rosji fakturę bez stawki i kwoty podatku VAT - może nosić ona adnotację „NP” (art. 106e ust. 5 pkt 2 w związku z art. 106a pkt 2 lit. b ustawy o VAT). Prawo do odliczenia VAT będzie natomiast przysługiwało od kosztów dodatkowych (np. koszty opakowania, transportu, ubezpieczenia itp.), związanych z tą transakcją.  

Uzasadnienie

Wskazać należy, że dla opodatkowania danej transakcji rozstrzygające znaczenie ma - w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - ustalenie miejsca dostawy (świadczenia), czyli państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności. Zasady określające miejsca świadczenia przy dostawie towarów w przypadku transakcji, w których występuje kilka podmiotów dokonujących obrotu tym samym towarem, gdzie towar trafia bezpośrednio od pierwszego do ostatniego podmiotu, zawierają przepisy art. 7 ust. 8 i art. 22 ust. 1-4 ustawy o VAT (mowa o tzw. transakcjach łańcuchowych). 
Z powyższych przepisów wynika, że  miejscem świadczenia dostawy towarów pomiędzy firmą Czytelnika, a kontrahentem z Rosji, będzie miejsce, w którym towary te znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu do kontrahenta z Rosji, to jest w Chinach (art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Podobnie dostawę towarów na rzecz firmy Czytelnika (poprzedzającą transport) należy uznać za dokonaną w miejscu rozpoczęcia transportu towarów, to jest w Chinach (art. 22 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT). Z tego względu w świetle powołanych przepisów przedmiotowe transakcje dostawy towarów nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.
Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Elementy składowe faktury określa art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, przy czym zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 2 tej ustawy, faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. b - danych określonych w ust. 1 pkt 5 i 12-14. W świetle powyższego, w sytuacji gdy miejscem świadczenia dostawy towarów pomiędzy firmą Czytelnika a kontrahentem z Rosji, będzie miejsce, w którym towary te znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu do Rosji, czyli w Chinach (zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), to firma Czytelnika powinna wystawić kontrahentowi z Rosji fakturę bez stawki i kwoty podatku VAT. 
Na mocy natomiast art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Zgodnie z objaśnieniami do deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-7, stanowiącymi załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 25 października 2019 r., w Części C. Rozliczenie podatku należnego w pozycji 11 wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT lub prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 87 ust. 5 ustawy o VAT. W pozycji tej nie uwzględnia się m.in. wartości dostaw towarów i świadczonych usług dokonywanych w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej poza terytorium kraju. Natomiast w Części D. Rozliczenie podatku naliczonego wykazuje się wyłącznie wartość towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem korekt) w takiej wysokości, w jakiej podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od należnego lub zwrot podatku naliczonego, na zasadach określonych w przepisach art. 86-92 ustawy o VAT, z uwzględnieniem przepisów wykonawczych, w okresie rozliczeniowym, za który składana jest deklaracja.
Podsumowując, transakcje dostawy towaru przez Czytelnika, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce. Prawo do rozporządzania towarem zostanie bowiem przeniesione zarówno na firmę Czytelnika, jak i na rosyjskiego kontrahenta w Chinach. Dostawa towarów na rzecz firmy Czytelnika, poprzedzająca transport towarów do Rosji, będzie dokonana w miejscu rozpoczęcia transportu towarów, to jest w Chinach. Zatem miejscem świadczenia dostawy towarów pomiędzy firmą Czytelnika a kontrahentem z Rosji będą Chiny.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(20) dostawę towarów na rzecz kontrahenta z Rosji należy wykazać w poz. 11, nie należy natomiast wykazywać nabycia towarów od kontrahenta z Chin. 

Podstawa prawna: art. 2 pkt 7 i pkt 8, art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 8, art. 22 ust. 1-4, art. 86 ust. 8 pkt 1, art. 106e ust. 1, art. 106e ust. 5 pkt 2 w związku z art. 106a pkt 2 lit. b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 25 października 2019 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług.