Transakcja łańcuchowa z Chin na Ukrainę

Odpowiedź 

Transakcje odbywają się poza polskim systemem VAT. Polski podatnik musi je rozliczyć zgodnie z przepisami obowiązującymi w Chinach lub na Ukrainie. Nie należy ujmować ich w deklaracji VAT.

Uzasadnienie 

W sytuacji, gdy ten sam towar jest sprzedawany kolejno przez kilka podmiotów, natomiast w rzeczywistości jest przemieszczany od pierwszego dostawcy bezpośrednio do ostatniego nabywcy mamy do czynienia z transakcją łańcuchową.
Zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach. W praktyce oznacza to, że dla każdej z dostaw odrębnie ustalane jest miejsce dostawy. Ponieważ w transakcji łańcuchowej dokonywane jest tylko jedno przemieszczenie towarów, tylko jedna dostawa może być uznana za dostawę „ruchomą” towarów, natomiast pozostałe dostawy są to dostawy „nieruchome”.
W opisanym przypadku towary dostarczane są bezpośrednio z Chin na Ukrainę, i w zależności od tego kto dokonuje odprawy na Ukrainie rozliczenie transakcji będzie wyglądało następująco:

1) Odprawy celnej  na Ukrainie dokonuje ostateczny nabywca C

A Chiny --------> B Polska --------> C Ukraina
• -----------------------------------------------> •
TOWAR

Ponieważ miejscem rozpoczęcia wysyłki towaru jest kraj spoza Unii (kraj trzeci), to w celu ustalenia miejsca dostawy towarów należy zastosować art.22 ust.4  ustawy o VAT, który mówi, że w przypadku gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów.
W transakcjach łańcuchowych związanych z importem towarów, transport powinien być bezpośrednio przypisany do dostawy towarów nie wcześniej niż dostawa realizowana na rzecz importera towarów. 
Jeżeli spółka C dokonuje importu na terenie Ukrainy, należy uznać, że transport jest przyporządkowany dostawie dokonanej do spółki C.

A Chiny --------> B Polska --------> C Ukraina
                                 dostawa ruchoma
                              • -----------------------------------------------> •          
                           TOWAR 

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę należy stwierdzić, iż dostawy pomiędzy podmiotem A i B rozliczone będą na terenie Chin, wg obowiązującego tam porządku prawnego, Polska spółka B dokona eksportu z Chin na rzecz podmiotu 
C Ukraina. Importerem odpowiedzialnym za rozliczenie podatku VAT będzie zatem spółka C. 

2) Odprawy celnej  na Ukrainie dokonuje  nabywca B
Jeżeli podmiot B dokonuje importu na terenie Ukrainy, należy uznać, że transport jest przyporządkowany dostawie dokonanej do B.

A Chiny --------> B Polska --------> C Ukraina
                                  dostawa ruchoma
                              • -----------------------------------------------> •          
 TOWAR 

W tej sytuacji dostawy pomiędzy podmiotem A i B rozliczone będą jako eksport z Chin na Ukrainę, wg obowiązującego tam porządku prawnego, Polska spółka B dokona Importu z Chin na teren Ukrainy a następnie dokona dostawy krajowej na terenie Ukrainy na rzecz podmiotu C Ukraina. Importerem odpowiedzialnym za rozliczenie podatku VAT będzie zatem spółka B.
W obu przypadkach transakcje dokonywane przez Polski podmiot B będą poza polskim podatkiem VAT i nie należy ich rozliczać ani wykazywać w deklaracji VAT na terenie Polski. 

Podstawa prawna: art. 7 ust. 8, art.22 ust.4 ustawy o VAT.