0
868
Z uwagi na obowiązujące przepisy prawa uznać należy Gminę i jej jednostki budżetowe za odrębne dla celów podatku VAT. Stanu tego nie zmienia podjęta 24 czerwca 2013 roku uchwała NSA, sygn. I FPS 1/13.
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 15 kwietnia 2014 roku nr ILPP5/443-56/14-2/PG.
Sytuacja Podatnika
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, posiadającą osobowość prawną. Zgodnie z przepisami prawa Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zadania te realizowane są przez Gminę zarówno w charakterze relacji administracyjnoprawnych, jak i na podstawie stosunków cywilnoprawnych. Z uwagi na wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT, Gmina jest podatnikiem VAT czynnym, zarejestrowanym we właściwym urzędzie skarbowym.
Gmina w celu realizacji swoich zadań powołała jednostki budżetowe. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych jednostki budżetowe są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej.
Powołane przez Gminę jednostki budżetowe wykonują w imieniu Gminy zadania publiczne (w tym zadania własne) zarówno w charakterze relacji administracyjnoprawnych, jak i na podstawie stosunków cywilnoprawnych.
Powołane jednostki budżetowe dotychczas - dla potrzeb VAT - traktowane były w kategorii osobnych od Gminy jednostek organizacyjnych.
W związku z uchwałą, z dnia 24 czerwca 2013 r. wydaną przez NSA (sygn. I FPS 1/13), zgodnie z którą w świetle art. 15 ust. 1 i 2 VAT gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT, po stronie Gminy zrodziły się wątpliwości dotyczące zasad rozliczeń Gminy i jej jednostek budżetowych. Koncentrują się one na kwestii czy dla celów dalszego rozliczania VAT Gmina i utworzone przez Gminę jednostki budżetowe powinny być w dalszym ciągu traktowane jako podmioty o odrębnym statusie w VAT, czy też powinny się posługiwać jednym numerem NIP nadanym Gminie?
Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Analizując przepisy art.15 ust 1 należy wskazać że działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas gdy:
nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności) ,
osoby fizyczne, czy prawne, oraz wyodrębnione jednostki organizacyjne samodzielnie wykonują działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.
Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji oraz ponoszenie odpowiedzialności za podjęte decyzji. Dodatkowo przytoczyć można TSUE, które odnosząc się do samodzielności gospodarczej uznał, że ustalić należy, czy dana jednostka ponosi ryzyko gospodarcze, czy też to ryzyko ponosi jednostka nadrzędna (por. pkt 35 wyroku TSUE w sprawie C-210/04).
W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu sprawy należy zaznaczyć, że Gmina i jednostki budżetowe wykonują czynności w swoim własnym imieniu (każdy). Zatem Gmina nie dokonuje czynności w imieniu swoich jednostek budżetowych. Powołane przez Gminę jednostki budżetowe (wyodrębnione jednostki organizacyjne) niemające osobowości prawnej prowadzą działalność gospodarczą w sposób samodzielny wykonując czynności we własnym imieniu. Podmioty te dla celów podatku VAT powinny uzyskać odrębny od Gminy numer NIP, a po przekroczeniu limitu obrotu uprawniającego do zwolnienia od podatku mają obowiązek zarejestrować się jako podatnicy VAT. Oznacza to, że Gminę i jej jednostki budżetowe należy uznać za odrębnych podatników podatku VAT.
Odnosząc się do uchwały podjętej 24 czerwca 2013 r. przez NSA, sygn. I FPS 1/13 należy wskazać, że nie rozstrzyga ona wątpliwości w sprawie której dotyczyła, bowiem 10 grudnia 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem sygn. I FSK 311/12 skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące jednostek budżetowych gminy.
Podstawa prawna: art.15 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług .
