Właściwość miejscowa urzędu dla potrzeb VAT przedsiębiorstwa zagranicznego

ODPOWIEDŹ

Jeżeli przedsiębiorca zagraniczny nie posiada siedziby na terytorium Polski, lecz posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na jej terytorium, właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju organem właściwym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

UZASADNIENIE

Podstawowe zasady ustalania właściwości miejscowej organów podatkowych reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa. Zgodnie z brzmieniem art. 17, jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą na terytorium Polski bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przedsiębiorca zagraniczny wykonujący na terytorium Polski czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w zakresie, w jakim czynności te wykonywane są na terytorium Polski – staje się podatnikiem tego podatku.

Ustalenie właściwego do rozliczania VAT urzędu skarbowego dla podatnika reguluje art. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, właściwym dla podatnika organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastrzeżeniem ust. 2 – 5. Z kolei na podstawie art. 3 ust. 3 pkt 2 tej ustawy, w przypadku podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Przedsiębiorca zagraniczny, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, który zamierza wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jest obowiązany przed dniem wykonania pierwszej takiej czynności, złożyć właściwemu ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu naczelnikowi urzędu skarbowego – zgłoszenie rejestracyjne na formularzy VAT-R.

Naczelnik urzędu skarbowego zarejestruje przedsiębiorcę i potwierdzi jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego".

Rejestracja dla potrzeb podatku VAT nie skutkuje powstaniem w Polsce jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, a tym bardziej osoby prawnej, zarządzanej bezpośrednio lub pośrednio przez nierezydenta w rozumieniu prawa dewizowego. Działalność na terenie Polski jest wykonywana bezpośrednio przez przedsiębiorstwo zagraniczne, czyli przez nierezydenta, będącego wyłącznie podatnikiem podatku VAT w Polsce.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 9b ustawy z dnia 21.06.1996 r. o urzędach i izbach skarbowych, właściwości naczelników tzw. „dużych” urzędów skarbowych podlegają między innymi:

* oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych,

* osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które:

- w ostatnim roku podatkowym osiągnęły przychód netto, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości co najmniej 5mln euro według kursu średniego ogłaszanego przez NBP na koniec roku podatkowego albo,

• jako rezydenci w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwami położonymi za granicą lub w ich kontroli, albo posiadają udział w kapitale takich przedsiębiorstw albo,

• są zarządzane bezpośrednio lub pośrednio przez nierezydenta w rozumieniu przepisów prawa dewizowego lub nierezydent dysponuje co najmniej 5% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, albo

• jako rezydenci w rozumieniu przepisów prawa dewizowego jednocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i zagranicznym w rozumieniu innych ustaw lub w jego kontroli albo posiadają jednocześnie udział w kapitale takich podmiotów.

Wyżej wymieniony przepis nie wymienia przedsiębiorstw zagranicznych, zatem właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju organem właściwym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Magdalena Misiak