Dostałem sygnał od kontrahenta, że moja firma zniknęła z „białej listy” VAT. Sprawdziłem, faktycznie zostałem z niej wykreślony, ale nic mi nie wiadomo o powodach tego wykreślenia (według mnie to błąd), nie otrzymałem żadnej decyzji w tej sprawie. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem?
Wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru podatników VAT (tak zwanej białej listy) dla swojej skuteczności nie wymaga - w świetle obowiązujących przepisów - formy decyzji, ani postanowienia. Oznacza to, że do wykreślenia z białej listy może dojść nagle i bez uprzedzenia - podatnik nie musi zostać zawiadomiony o dokonaniu tej czynności, w opinii organów podatkowych jest to bowiem czynność materialno-techniczna.
Uzasadnienie
Przesłanki wykreślenia podatnika z białej listy VAT są określone w art. 96 ust. 9 i 9a ustawy o VAT. I tak Naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika, jeśli:
podatnik nie istnieje lub
mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem lub
dane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub
podatnik albo jego pełnomocnik nie stawiają się na wezwanie organów skarbowych lub
posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań związanych z wyłudzeniami skarbowymi lub
wobec tego podatnika sąd orzekł zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub
podatnik zawiesił działalność gospodarczą na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy lub
podatnik nie złożył deklaracji VAT za 3 kolejne miesiące lub takiej deklaracji za kwartał lub
podatnik składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje VAT, w których nie wykazał sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku do odliczenia lub
podatnik wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące niedokonane czynności lub
podatnik prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.
Wskazać należy, że orzecznictwo dotyczące omawianej kwestii jest niejednolite. Stanowisko, że wykreślenie podatnika z “białej listy” VAT jest czynnością materialno-techniczną potwierdzają niektóre sądy (por. m.in. wyrok WSA we Wrocławiu z 5 marca 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 1164/18) , inne natomiast stają po stronie podatników, wskazując że wykreślenie z rejestru wymaga decyzji administracyjnej (por. m.in. wyrok NSA z 8 czerwca 2016 r., sygn. akt I FSK 293/15; wyrok WSA w Gliwicach z 18 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Gl 542/19; wyroki WSA w Warszawie: z 4 lipca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 3481/17 oraz z 13 lipca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 3158/17). Sądy przychylne podatnikom stoją na stanowisku, że wykreślenie z rejestru podatników VAT rozstrzyga o prawach i obowiązkach podatnika (o jego statusie w zakresie podatku od towarów i usług). W związku z tym niesie ze sobą daleko idące skutki prawne i jako czynność prawna - orzeczenie rozstrzygające sprawę co do jej istoty, ingerujące w sferę uprawnień, powinno zostać dokonane
w formie decyzji organu podatkowego i doręczone w stosownym trybie.
Co istotne, po stronie podatników opowiedział sie również TSUE w wyroku z 19 października 2017 r. w sprawie C-101/16 odnosząc się do kwestii dopuszczalności odliczeń na podstawie faktur wystawionych przez podmiot wykreślony z rejestru VAT.
Reasumując, w obecnym stanie prawnym wykreślenie przez organ podatkowy przedsiębiorcy jest zgodne z prawem.
Podstawa prawna: art. 96 ust. 9 i 9a ustawy o VAT.