Wystawienie bez żądania klienta prywatnego faktury VAT

Odpowiedź

Czytelnik może dokumentować sprzedaż fakturą bez uzyskania żądania określonego w zapisie art. 106b ust. 3 ustawy o VAT przez klienta indywidualnego.

 

Uzasadnienie

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 111 ust. 3a pkt 1 i 8 tej ustawy podatnicy rejestrujący obrót i kwotę podatku należnego za pomocą kas fiskalnych mają obowiązek dokonywać wydruku paragonu lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy i jednocześnie są obowiązani dokonywać wydruków emitowanych przez kasę dokumentów oraz ich kopii. Przy czym w myśl zapisu § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących  paragon sprzedawca jest obowiązany wydać bez wyraźnego żądania konsumenta.

Transakcja z przedsiębiorcą musi zostać udokumentowana fakturą pod warunkiem, że sprzedawca został poinformowany o fakcie, iż zakup ma służyć działalności gospodarczej. W przeciwnym przypadku może zakładać, że klient jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub rolnikiem ryczałtowym i w takiej sytuacji jest obowiązany wydrukować i wręczyć paragon, zatem obowiązkiem  sprzedawcy jest dołożenie wszelkich starań aby nabywca mógł dysponować paragonem z dokonanej transakcji. Jeśli jednak nabywca po wydrukowaniu paragonu  stwierdzi, że zakup służy działalności gospodarczej, to fakt ten wymaga wystawienia faktury.

Ewidencja obrotu i kwot podatku należnego prowadzona z zastosowaniem kas rejestrujących stanowi dowód, co do wysokości obrotu oraz kwot podatku należnego od dokonanych przez podatnika transakcji sprzedaży w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Paragony fiskalne, a zarazem raporty fiskalne muszą odzwierciedlać wartość sprzedaży i potwierdzać faktyczny przebieg operacji gospodarczych. Prowadzona ewidencja obrotu przy zastosowaniu kasy fiskalnej jest niezależna od innych prowadzonych przez podatnika ewidencji (wymaganych zapisem art. 109 ust. 3 podatku od towarów i usług), ponieważ dotyczy tylko części uzyskiwanych przez podatnika obrotów z działalności gospodarczej niedokumentowanych fakturami. Stanowi zatem wyjątek od zasady, że podatnik podatku VAT na mocy zapisu art. 106b ust. 2 ustawy obowiązkowo wystawia faktury.

W myśl art. 111 ust. 6a ustawy, kasa rejestrująca służąca do prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 1, musi zapewniać prawidłowe zaewidencjonowanie podstawowych danych dotyczących zawieranych transakcji, w tym wysokości uzyskiwanego przez podatnika obrotu i kwot podatku należnego, oraz musi przechowywać te dane lub też zapewniać bezpieczny ich przekaz na zewnętrzne nośniki danych. Pamięć fiskalna kasy rejestrującej powinna posiadać numer unikatowy, nadawany w ramach czynności materialno-technicznych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

W przypadku, gdy wystawiono fakturę dotyczącą sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż (art. 106h ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług), natomiast klient otrzymuje oryginał faktury i tylko ten dokument jest potwierdzeniem dokonanej sprzedaży. Tej faktury nie ujmuje się już w rejestrach VAT, ponieważ potwierdzona nią sprzedaż jest ujęta w raportach kasy rejestrującej. Podatnik natomiast jest obowiązany dołożyć wszelkiej staranności, by deklaracja podatkowa, sporządzana na podstawie prowadzonych przez niego ewidencji, dwukrotnie nie obejmowała tej samej sprzedaży. Fakturę wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, jeden otrzymuje nabywca natomiast drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży (art. 106g ust. 1 ustawy). Przy czym, w przypadku faktur przesyłanych w formie elektronicznej przesyła się je lub udostępnia nabywcy – zachowując jednocześnie w swojej dokumentacji (art. 106g ust. 3 pkt 1 ustawy). Jeżeli faktura wystawiona w formie elektronicznej dotyczy jednocześnie sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej to podatnik pozostawia w swojej dokumentacji ten wydrukowany paragon oraz dane identyfikujące wystawioną fakturę (art. 106h ust. 3 ustawy).

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi (każdej osoby) podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

 

1. czynności dostawy towarów i świadczenia usług, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 (tj. czynności w stosunku, do których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury np. dostaw energii elektrycznej, usług telekomunikacyjnych itd.), oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,

2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 – jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty (art. 106b ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług).

 

Ogólna zasada wynikająca z zapisu art. 106b ust. 1 (obowiązek wystawiania przez podatnika faktur)  i art. 111 ust. 1 (obowiązek ewidencjonowania sprzedaży) ustawy stanowi, iż paragon będący wydrukiem z kasy rejestrującej powinien być wystawiony dla nabywcy nieprowadzącego działalności gospodarczej bądź rolnika ryczałtowego i jednocześnie dokonywana sprzedaż nie jest objęta zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących. Stąd można twierdzić, że paragony nie powinny być wystawiane w transakcjach gdzie nabywcą jest przedsiębiorca. Jednakże ani z przepisów cytowanej ustawy jak również z przepisów rozporządzeń w sprawie kas nie wynika zakaz rejestrowania w kasie fiskalnej takiej sprzedaży. Jednak w przypadku transakcji dokonanej na rzecz przedsiębiorcy fakt wydania paragonu nie zwalnia sprzedawcy od obowiązku wystawienia faktury.r

Podsumowując, podatnik rejestrujący obrót przy zastosowaniu kasy fiskalnej dokonując sprzedaży/świadczenia usług dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej wystawiając bez wyraźnego żądania (wymienionego w zapisie art. 106b  ust. 3 ustawy) fakturę VAT, realizuje jednak prawo nabywcy dotyczące otrzymania dokumentu potwierdzającego ww. czynności. Konsument wraz z otrzymanym towarem będzie zatem dysponował dokumentem potwierdzającym zawartą przez niego transakcję w postaci faktury (oryginał wydrukowanego paragonu musi być dołączony do kopii faktury pozostającej u sprzedawcy).

Anna  Kassian

Podstawa prawna: art. 106b, art. art. 106h ust. 1 i 3, 106g  ust. 1 i ust. 3 pkt 1, art. 111 ust. 1, ust. 3a pkt 1 i 8, ust. 6a, art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, § 6 ust. 1 pkt 1,  §  8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013r. w sprawie kas rejestrujących