Zapłata zaległości z tytułu VAT bez odsetek

Odpowiedź

Nie ma możliwości wydania dyspozycji do zaliczenia wpłaty na zaległości w podatku VAT bez odsetek. Podatnik ewentualnie może złożyć wniosek o umorzenie odsetek. Podatnik może zdecydować na jaki podatek i za jaki okres zaliczyć daną wpłatę, ale nie ma wpływu na sposób w jaki organ podatkowy powinien zarachować  wpłatę.

Uzasadnienie

Zgodnie z ustawą Ordynacja podatkowa zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku.
Zatem, nieuiszczenie podatku skutkuje powstaniem zaległości  z mocy prawa następnego dnia po dniu, w którym upłynął termin płatności. Zaległością jest także każda odrębna zaliczka i rata nieuiszczona w określonych terminach.
Przez ratę należy rozumieć ratę wynikającą z przepisów regulujących dany podatek, jak i ratę podatku wynikającą z decyzji ulgowej organu podatkowego wydanej na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 Ordynacji. Niezapłacenie raty w terminie określonym w decyzji powoduje powstanie zaległości podatkowej.
Zaliczkami są samodzielnie wyliczone należności podatkowe przez podatnika, jak i zaliczki określone przez organ podatkowy. Skutkiem nieuiszczenia przez podatnika zaliczki na podatek jest powstanie zaległości podatkowej, od której naliczane są odsetki. Następstwem zaległości podatkowej są odsetki, naliczane od dnia następnego po upływie terminu płatności. Odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego.
Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę. Odsetki są ściśle związane z zaległością podatkową, nie istnieją samodzielnie.
Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.
Podstawowe odsetki za zwłokę nalicza się wg wzoru:

Kz x L x O
                    ------------------ = On = Opz
365

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:
Kz -    kwotę zaległości,
L -    liczbę dni zwłoki,
O -    stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
365 - liczbę dni w roku,
On - kwotę odsetek,
Opz - kwotę odsetek po zaokrągleniu.
W przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane, według w/w wzoru, odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.

Przykład
Podatek VAT za sierpień 2019 r. do zapłaty 20.000 zł. Wpłata 20.000 zł 14 października 2019 roku. Obliczenie odsetek:
Termin płatności podatku przypadał na 25 września 2019 roku. Zatem, dni zwłoki należy policzyć od następnego dnia po terminie płatności, do dnia zapłaty czyli 19 dni zwłoki. Stawka odsetek wynosi 8% w stosunku rocznym tj. 8% / 365 = 0,02191781 x 19 dni = 0,4164384 %
20.000 zł x 19 dni x 8% = 83,28767 = 83 zł        
Zatem, organ podatkowy wpłatę w wys. 20.000 zł rozliczy w następujący sposób:
należność główna – 19.917 zł, odsetki – 83 zł. A to oznacza, że zaległość z tytułu VAT za sierpień będzie wynosiła 83 zł.
Podatnik może wydać dyspozycję organowi podatkowemu, na którą zaległość podatkową należy zaliczyć wpłatę tzn. za jaki okres i w jakim podatku i ta wola musi być przez Organ uwzględniona. Niemniej naliczanie odsetek od zaległości musi być zgodne z Ordynacją, zatem wpłata na zaległość podatkową nie może być zaliczona wyłącznie na należność główną podatku z pominięciem odsetek za zwłokę. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może m.in. umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.
Zatem tylko w przypadku umorzenia odsetek możliwe jest uiszczenie wyłącznie kwoty zaległości bez odsetek.

Podstawa prawna: § 2 pkt 1 i pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 roku w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach, art. 51, art. 53, art. 55, art. 56, art. 62 § 1  ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa