0
1086
Organ podatkowy doręczył przedsiębiorcy, prowadzącemu jednoosobową działalność gospodarczą, zawiadomienie o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w VAT (na podstawie art. 70 §6 pkt 1 Ordynacji podatkowej). Takiego zawiadomienia nie otrzymał jednak reprezentujący przedsiębiorcę pełnomocnik - radca prawny (fakt ustanowienia pełnomocnika potwierdza znajdujący się w aktach postępowania dokument pełnomocnictwa). Dodatkowo, zobowiązanie przedawniało się 31 grudnia 2019 roku, a zawiadomienie o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zostało doręczone 10 stycznia 2020 roku. Co w takiej sytuacji?
Odpowiedź
Zawiadomienie podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, dokonane po upływie terminu przedawnienia, nie wywołuje skutku w postaci zawieszenia biegu tego terminu. Tak samo doręczenie bezpośrednio stronie zawiadomienia w trybie art. 70c ustawy Ordynacja podatkowa,
z pominięciem ustanowionego w sprawie pełnomocnika - radcy prawnego, nie może skutkować zawieszeniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego na podstawie art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji. Tak stwierdził NSA w wyroku
z 25 października 2019 r. (sygn. akt II FSK 3791/17).
Uzasadnienie
Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, m.in. z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania (art. 70 § 6 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa – dalej o.p.). Do osiągnięcia przewidzianego w art. 70 § 6 pkt 1 o.p. skutku w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wymagane jest zatem zawiadomienie podatnika o przyczynie powodującej taki skutek, to znaczy o wszczętym w określonym dniu postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe związane z tym zobowiązaniem. Takie standardy konstytucyjne wyznacza orzeczenie TK z 17 lipca 2012 r. (sygn. akt P 30/11).
Czynność doręczenia zawiadomienia w sposób istotny wpływa na wynik sprawy, wręcz determinuje jego dalszy bieg. Skutki działań organu dokonującego zawiadomienia wywołują zaś istotne konsekwencje materialnoprawne w zakresie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. I tak na mocy art. 70c o.p, organ podatkowy właściwy w sprawie zobowiązania podatkowego, z którego niewykonaniem wiąże się podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, zawiadamia podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w przypadku, o którym mowa
w art.70 § 6 pkt 1 o.p., najpóźniej z upływem terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 70 § 1 o.p., oraz o rozpoczęciu lub dalszym biegu terminu przedawnienia po upływie okresu zawieszenia.
Przy czym, co niezwykle istotne, organ dokonujący zawiadomienia powinien doręczyć zawiadomienie ustanowionemu przez podatnika pełnomocnikowi w sprawie (tutaj - radcy prawnemu). Jak wskazał bowiem NSA w uchwale składu 7 sędziów z 18 marca 2019 r. (sygn. akt I FPS 3/18), “dla skuteczności zrealizowania obowiązku wynikającego z art. 70c o.p., zawiadomienie, o którym mowa w tym przepisie, należy doręczyć pełnomocnikowi, który został ustanowiony w postępowaniu kontrolnym lub podatkowym, nawet jeżeli zawiadomienia tego dokonuje organ podatkowy, przed którym nie toczy się żadne postępowanie z udziałem pełnomocnika strony. Uchybienie w realizacji powyższego obowiązku winno być traktowane jako brak ziszczenia się materialnoprawnego skutku przewidzianego w art. 70 § 6 pkt 1 o.p.”
Doręczenie zawiadomienia z pominięciem ustanowionego w sprawie pełnomocnika nie wywołuje skutku prawnego w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego będącego przedmiotem postępowania kontrolnego lub podatkowego.
Reasumując, zawiadomienie - dla osiągnięcia skutku opisanego w art. 70 § 6 pkt 1 o.p. - musi nastąpić w terminie wskazanym w art. 70c o.p. A skoro w przedmiotowej sprawie zawiadomienie zostało doręczone po upływie terminu przedawnienia i dodatkowo z pominięciem wyznaczonego przez Czytelnika do reprezentowania go w postępowaniu pełnomocnika, to doręczenie przedmiotowego zawiadomienia nie doprowadziło na podstawie art. 70 § 6 pkt 1 o.p. do zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Skutkiem tego zobowiązanie podatkowe Czytelnika uległo przedawnieniu 31 grudnia 2019 r. i z tym dniem wygasło z mocy prawa (art. 59 § 1 pkt 9 o.p.).
Podstawa prawna: art. 59 § 1 pkt 9, art. 70 § 6 pkt 1, art. 70c ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
