Deklaracje oraz informacje podsumowujące VAT i VAT-UE - zasady i przykłady

1. Deklaracje dla podatku od towarów i usług

1.1. Zasady ogólne

Podatek od towarów i usług rozliczany jest na zasadzie samoobliczenia. Oznacza to, że podatnik zobowiązany jest do obliczenia i wpłaty podatku, na podstawie złożonych deklaracji podatkowych i bez wezwania organu podatkowego. Podatek, co do zasady, rozliczany jest miesięcznie lub kwartalnie. W terminach określonych do złożenia deklaracji należy również dokonać wpłaty kwoty ewentualnego zobowiązania podatkowego.

Do podstawowych deklaracji w podatku VAT zaliczamy:

• deklarację VAT-7 przeznaczoną dla podatników rozliczających się za okresy miesięczne,

• deklarację VAT-7K przeznaczoną dla małych podatników rozliczających się za okresy kwartalne,

• deklarację VAT-7D przeznaczoną do rozliczenia podatników innych niż mali, u których okresem rozliczeniowym jest kwartał.

Generalna zasada wynikająca z art. 99 ust.1 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług stanowi, że podatnicy podatku od towarów i usług są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

W przypadku gdy dzień złożenia deklaracji VAT przypada w sobotę, niedzielę lub święto, termin rozliczenia zostaje przesunięty na najbliższy dzień roboczy.

Natomiast tzw. mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (art.99 ust.2 ustawy o VAT).

Przypomnijmy, iż definicja małego podatnika zawarta jest w art.2 pkt 25 ustawy o VAT, a jest nim podatnik:

• a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,

• b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro - przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT w 2016 roku biorąc pod uwagę powyższe definicje jest podatnik:

• a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2015 roku kwoty 5.092.000 zł (czyli kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro),

• b) jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2015 roku kwoty 191.000 zł (równowartość 45.000 euro);

w 2017 roku będzie podatnik:

• a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku VAT) nie przekroczy w 2016 roku kwoty 5.157.000 zł (1.200.000 euro x 4,2976 zł/euro),

• b) jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczy w 2016 roku kwoty 193.000 zł (45.000 euro x 4,2976 zł/euro).

Podatnicy, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej lub którzy sami zrezygnowali z tego prawa, składają deklaracje podatkowe za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie kwot powodujące utratę prawa do rozliczania się metodą kasową. Przepis ust. 3 zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio.

Także podatnicy inni niż podatnicy rozliczający się metodą kasową, mogą składać kwartalne deklaracje podatkowe, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu dokonuje zawiadomienia, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności. Mogą oni ponownie składać deklaracje podatkowe za okresy miesięczne, nie wcześniej jednak niż po upływie 4 kwartałów, za które składali deklaracje kwartalne, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji (art.99 ust.3 i 4 ustawy o VAT).

Ważne: Podatnicy niebędący małymi podatnikami w sytuacji składania kwartalnych deklaracji VAT-7D, powinni wpłacać zaliczki na podatek, w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającego z poprzedniej deklaracji lub w wysokości faktycznego rozliczenia, za dwa pierwsze miesiące kwartału, do 25 dnia miesiąca następującego po każdym miesiącu.

UWAGA: Trwają obecnie prace nad nowelizacją ustawy o VAT. Zgodnie z proponowanymi zmianami, od 2017 roku kwartalnych rozliczeń VAT będą mogli dokonywać tylko mali podatnicy VAT. Wyłączeni z możliwości stosowania kwartalnych deklaracji VAT mają być:

• podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych VAT przez okres dwunastu miesięcy począwszy od miesiąca rejestracji jako podatnicy VAT czynni,

• podatnicy, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy tzw. towarów wrażliwych, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł.

Po zatwierdzeniu zmian, niezwłocznie poinformujemy Państwa o nowym brzmieniu przepisów oraz dokonamy stosownych uzupełnień w internetowej wersji niniejszego opracownia (w serwisie www.VAT.ksiegowego.pl)

Urzędem właściwym dla celów składania deklaracji od stycznia 2016 roku są:

• dla osób fizycznych (np. jednoosobowych działalności gospodarczych) - urząd właściwy ze względu na adres zamieszkania podatnika (czyli ten sam co dla podatku dochodowego);

• dla osób innych niż fizyczne (np. spółek z o.o., spółek cywilnych) - urząd właściwy ze względu na adres siedziby firmy.

Pamiętaj: Deklarację dla podatku VAT należy złożyć także wówczas, gdy w danym miesiącu nie dokonano żadnej czynności związanej z VAT.

Przykład 1

Podatnik „A” składa miesięczne deklaracje VAT-7. „A” nie jest małym podatnikiem, ale od października 2016 roku zamierza skorzystać z możliwości kwartalnego rozliczania.

Zatem najpóźniej do 25 listopada 2016 roku „A” musi zawiadomić o swoim zamiarze organ podatkowy.

Przykład 2

Podatnik „B” składa od stycznia 2016 roku kwartalne deklaracje VAT-7K. „B” nie jest małym podatnikiem. „B” chciałby ponownie rozliczać podatek miesięcznie.

„B” może rozliczać się miesięcznie od stycznia 2017 roku. Musi przy tym pamiętać o zawiadomieniu organu podatkowego o tej zmianie najpóźniej 27 lutego 2017 roku (25 lutego 2017 roku przypada w sobotę).

1.2. Deklaracje dla dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT

Przypomnijmy, iż załącznik nr 13 do ustawy o VAT zawiera wykaz - zwanych potocznie - towarów wrażliwych wraz z ich symbolami PKWiU czyli wyrobów stalowych, paliw, pozostałych towarów (m. in. atrament, tusz, aparaty fotograficzne cyfrowe, kamery cyfrowe, biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części ze złota o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych, ze srebra i z platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym).

Deklaracji kwartalnych nie mogą składać podatnicy, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów wrażliwych, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł, a jeżeli przekroczyła tę kwotę, nie przekroczyła kwoty odpowiadającej 1% wartości ich sprzedaży bez kwoty podatku, z poniższym zastrzeżeniem (art.99 ust.3a ustawy o VAT).

Natomiast z art.99 ust.3c ustawy o VAT wynika, że w przypadku gdy łączna wartość dostaw towarów wrażliwych bez kwoty podatku przekroczyła 50.000 zł, podatnicy rozliczający się kwartalnie, są obowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

1. w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału; w przypadku gdy przekroczenie kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;

2. następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

W omawianym przypadku – na mocy art.99 ust.3b ustawy o VAT – nie uznaje się za dostawę towarów, o których mowa w załączniku nr 13, dostawy benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych (poz. 10 tego załącznika), jeżeli:

1. dostawa ta jest dokonywana na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego do standardowych zbiorników pojazdów;

2. dostawy tej dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych.

1.3. Kto nie ma obowiązku składania deklaracji

Obowiązku składania deklaracji nie mają podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113, oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że (art.99 ust.7 ustawy o VAT):

1. przysługuje im zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego zgodnie z art.87 lub przepisami wydanymi na podstawie art.92 ust. 1 pkt 3;

2. są obowiązani do dokonania korekty podatku odliczonego, o której mowa w art.90a, art.90c lub art.91, lub

3. są obowiązani do dokonania korekty, o której mowa w art. 89a ust. 4 lub art.89b ust.1, lub uprawnieni do dokonania korekty, o której mowa w art. 89b ust. 4.

Nie mają obowiązku składania deklaracji także podatnicy w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy (art.99 ust.7a i 7b ustawy o VAT). Jednak zwolnienie to nie dotyczy:

• podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;

• podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary - w zakresie których są podatnikiem;

• okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;

• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

1.4. Podatnicy inni niż zarejestrowani jako podatnik VAT

Podatnicy inni niż zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni i osoby prawne niebędące podatnikami, u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę 50.000 zł lub którzy wybrali opodatkowanie WNT, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe w zakresie dokonywanych nabyć za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (art.99 ust.8 ustawy o VAT).

Natomiast w przypadku podatnika innego niż zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, który ustanowił przedstawiciela podatkowego, o którym mowa w art. 18d ust. 1, deklaracje podatkowe składa we własnym imieniu na jego rzecz przedstawiciel podatkowy za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (art.99 ust.8a ustawy o VAT).

1.5. Deklaracje dla podatników nie składających VAT-7, VAT-7K i VAT-7...