Kasowa metoda rozliczania VAT u małego podatnika - zalety i wady

ODPOWIEDŹ

Czynny podatnik VAT, który spełnia definicję małego podatnika może przejść na metodę kasową rozliczania VAT, którą musi zachować przez kolejnych 12 miesięcy. Generalną zasadą rozliczenia kasowego - w odróżnieniu od rozliczenia memoriałowego – jest powstanie obowiązku podatkowego w dacie otrzymania części lub całości zapłaty i symetrycznie dla podatku naliczonego, w dacie zapłaty na rzecz kontrahenta. Ta zasada dotyczy rozliczeń z innymi czynnymi podatnikami VAT. Gdy natomiast sprzedaż odbywa się na rzecz innego podmiotu niż czynny podatnik VAT, to powstanie obowiązku podatkowego powstaje także z dniem zapłaty za wykonaną dostawę, przy czym nie później niż w 180 - tym dniu. Zaletą kasowej metody jest połączenie rozliczenia VAT z przepływami gotówki u przedsiębiorcy – nie ma więc takiej sytuacji, w której podatnik musi wykazać i zapłacić podatek, pomimo braku zapłaty za wykonaną usługę lub dostarczony towar. Wadą jest ryzyko, iż nabywcy nie rozliczający się metodą kasową mogą nie zamawiać towarów i usług, gdyż z faktury oznaczonej „metoda kasowa” mogą odliczyć podatek naliczony nie zasadach ogólnych lecz kasowo.

UZASADNIENIE

Ustawodawca w treści art.2 pkt 25 ustawy o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.) zdefiniował pojęcie małego podatnika na potrzeby ustawy o podatku od towarów

• a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,

• b) prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro

- przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Podatnicy, którzy zamierzają zatem rozliczać się kasowo muszą zweryfikować, czy za poprzedni rok (według kursu na pierwszy dzień roboczy października) nie będą przekraczać limitu wyrażonego w euro. Konieczne jest także uprzednie pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będą stosowali tę metodę, zwaną dalej „metodą kasową”

Przykład 1

Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT, w roku 201X uzyskał wartość sprzedaży wraz z należnym podatkiem VAT w wysokości 4.500.000 zł. Załóżmy, że na pierwszy dzień października tego roku, kurs polskiego złotego do euro wyniósł 4zł/1euro. Zatem wartość sprzedaży wraz z należnym VAT, której nieprzekroczenie umożliwia posiadanie statusu małego podatnika na potrzeby VAT wynosi 4.800.000 zł. Przedsiębiorca zatem na kolejny rok podatkowy będzie posiadać status małego podatnika, przy czym skorzystanie z tego statusu jest całkowicie dobrowolne.

Generalną cechą kasowej metody rozliczenia VAT jest odejście od zasady, iż obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy lub wykonania usługi (art.21 ust.1 u.p.t.u.), przy czym należy tu wyraźnie wskazać, że powyższa zasada ma dwa wyjątki:

• a) jeżeli transakcja jest dokonywana na rzecz podmiotu, który nie jest czynnym podatnikiem VAT, to obowiązek podatkowy powstaje co prawda w dacie wpływu części lub całości należności, ale nie później niż 180. dnia licząc od daty dokonania dostawy lub wykonania usługi,

Przykład 2

Czynny podatnik VAT dokonał dostawy towaru na rzecz innego czynnego podatnika VAT. Nabywca dokonał zapłaty w 66 dniu od daty dostawy, a termin zapłaty przypada na miesiąc styczeń 2017 r. Zatem, biorąc pod uwagę, iż co do zasady kasowa metoda VAT połączona jest z kwartalnym rozliczeniem podatku, to podatek zostanie wpłacony do urzędu skarbowego w terminie do 25 kwietnia 2017.

Przykład 3

Czynny podatnik VAT wykonał usługę w kwietniu na rzecz osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Nabywca usługi zapłacił 20% kwoty za usługę już następnego dnia, przy czym pozostałe 80% należności dopiero po 200-stu dniach od daty wykonania usługi. Zatem obowiązek podatkowy powstanie z tytułu tej usługi dwukrotnie. Pierwszy raz, dzień po wykonaniu usługi (wpłata 20% należności), reszta należności (80%) po upływie 180 dni od daty wykonania usługi, pomimo brak zapłaty pozostałej części kwoty. Wpłata należności w wysokości 80% nie będzie miała już wpływu na powstanie obowiązku podatkowego.

• b) kasowa metoda powstawania obowiązku podatkowego nie będzie miała zastosowania do transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru – obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych.

Z kolei w przypadku rozliczenia podatku naliczonego u małego podatnika rozliczenie odbywa się na zasadzie okre...